Understanding the ontological foundations of strategic decision-making from the perspective of the Qur'an (based on Surah Anfal)

Document Type : Research Paper

Authors

1 PhD candidate in Strategic Management, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

2 Professor, Department of Business Management, School of Management and Economics, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran. (corresponding author)

3 Associate professor, Strategic Development Research Center (Roshd), Qom, Iran.

4 Professor, Department of Business Management, School of Management and Economics, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

Abstract

The production and processing of ideas, theories, conceptual and operational models with a religion-based approach (Qur'an) in the field of progress management and in particular strategic decision-making, depends on their methodical production and processing within the revelatory teachings of the Holy Qur'an. In this regard, it is necessary to address the "what are the paradigm foundations" in order to establish the correct epistemological framework in the knowledge of strategic decision-making of the Qur'an. To this end, in the present article, an attempt has been made to understand and explain some of the implications based on the ontological foundations related to the subject of strategic decision-making, using content analysis and thematic analysis in ATLAS.ti software. These analyzes are based on the combined mechanism of the implication research method and implication logic in the literature of the science of principles and according to AL-ANFAL Surah. This process led to the extraction of 204 primary codes, 25 basic themes, and 6 organizing themes, including the nature of social realities in strategic decision-making, the role of human nature in strategic decision-making, the role of humans in strategic decision-making, the fate of phenomena in strategic decision-making, the role of divine traditions in strategic decision-making, the manifestation of truth, and the theological tradition in strategic decision-making. All six of these are subsets of a broader theme, the ontological foundations of strategic decision making. The results of this article can lay the groundwork for production, processing, and development of the theory and knowledge of strategic decision-making of the Quran by researchers, and thus the presentation of specific applied models for strategic managers from the perspective of religious (Quranic) thoughts in research and development objectivity.

Keywords

Main Subjects

قرآن کریم
احسانی، محمد (1393). تربیت عقلانی از منظر قرآن کریم. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
ایمان، محمدتقی (1392). ارزیابی پارادایمی برنامه‌های توسعه جمهوری اسلامی ایران. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
ایمان، محمدتقی و کلاته ساداتی، احمد (1397). فلسفۀ تحقیق در علوم اجتماعی. تهران: سمت و پژوهشکدۀ تحقیق و توسعۀ علوم انسانی.
ایمان، محمدتقی و کلاته ساداتی، احمد (1398). روش‌شناسی علوم انسانی نزد اندیشمندان مسلمان (چاپ2). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
آکوچکیان، احمد (1395). الگوی راهبری تحول. تهران: بنیاد اندیشۀ دینی و مطالعات توسعه.
آکوچکیان، احمد (1399). اجتهاد پارادایمی تفسیر پیشرفت‌شناخت. چاپ محدود. قم: بنیاد اندیشۀ دینی و مطالعات توسعه.
آکوچکیان، احمد (1399). تفسیر هدی. چاپ محدود. قم: بنیاد اندیشۀ دینی و مطالعات توسعه.
آکوچکیان، احمد (1399). الگوی معیار پیشرفت در تفسیر سورۀ حدید. چاپ محدود. قم: بنیاد اندیشۀ دینی و مطالعات توسعه.
جوادی‌آملی، مرتضی (1393). نحوۀ سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری در مدیریت اسلامی. مدیریت دولتی. دورۀ جدید. (23). 1ـ10.
جوادی آملی، عبدالله (1396). تفسیر تسنیم (جلد32 و 33) (چاپ3). قم: اسراء.
چهاردولی، عباس و دل‌انگیز، ابوالقاسم (1398). واکاوی و فهم دلالت‌های پارادایم‌های چهارگانۀ فلسفی با رویکرد اسلامی. تهران: انتشارات دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.
چهاردولی، عباس و خادم‌زاده، وحید (1398). مقدمه‌ای بر فلسفۀ مدیریت راهبردی از نگاه اسلام. تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
حدادزاده، مهدی (1397). تدوین مدل اسلامی شهود در تصمیم‌گیری راهبردی. مدیریت در دانشگاه اسلامی. 7 (1). 179 ـ 199.
حسنی، سیدحمیدرضا (1399). درآمدی بر پارادایم اجتهاد دانش عملی (چاپ2). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
خاشعی، وحید (1394). درآمدی نظری بر تصمیم‌گیری راهبردی حکمت‌بنیان. فصلنامۀ علمی‌ ـ پژوهشی مدیریت اسلامی. 23 (2). 43ـ66.
خنیفر، حسین و مسلمی، ناهید (1398). مبانی و اصول روش‌های پژوهش کیفی (جلد1). تهران: انتشارات نگاه دانش.
دانایی‌فرد، حسن (1386). پارادایم‌های رقیب در علم سازمان و مدیریت: رویکرد تطبیقی به هستی‌شناسی، شناخت‌شناسی و روش‌شناسی. دوماهنامۀ علمی ـ پژوهشی دانشگاه شاهد. 14 (26). 89 ـ 104.
دانایی‌فرد، حسن (1395). روش‌شناسی مطالعات دلالت‌پژوهی در علوم اجتماعی و انسانی: بنیان‌ها، تعاریف، اهمیت، رویکردها و مراحل اجرا. فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی روش‌شناسی علوم انسانی. 22 (86). 39ـ71.
دهقان، رحیم (1400). استجابت دعا و تغییر ارادۀ الهی؛ پاسخی بر مبنای اخلاق دینی فضیلت‌گرا. فلسفۀ دین. 18 (2). 221 ـ 242.
دهقانی، لیلا؛ شکرانی، رضا و نقشینه ارجمند، حمیدرضا (1391). بررسی تأثیر ادراک عدالت بر تصمیم‌گیری مدیران مبتنی بر آموزه‌های اسلامی. دو فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی مدیریت اسلامی. 19 (2). 35 ـ 64.
دیالمه، نیکو (1393). تأثیر جهان‌بینی توحیدی در دانش مدیریت. تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
رازینی، روح‌الله و عزیزی، مهدی (1394). طراحی الگوی تصمیم‌گیری با رویکرد اسلامی. فصلنامه علمی ـ پژوهشی مدیریت اسلامی. 4 (23). 100ـ73.
رحمانی، نیما (1395). بررسی نقش وحی در تصمیم‌گیری عقلانی ـ شهودی. دو فصلنامۀ  علمی ـ تخصصی اسلام و مدیریت. 5 (10). 29 ـ 52.
رضایی اصفهانی، محمدعلی (1387). تفسیر قرآن مهر (جلد3). قم: پژوهش‌هاى تفسیر و علوم قرآن‏.
سام‌خانیان، محمدربیع و فیاض، ایرانداخت (1399). تبیین و نقد رویکرد پارادایمی در اندیشه‌های تربیتی. مجلۀ علمی پژوهش‌های فلسفی دانشگاه تبریز. 14 (33). 166 ـ 188.
صادقی تهرانی، محمد (1406). الفرقان فی تفسیر القرآن (جلد12) (چاپ2). قم: فرهنگ اسلامی.
صدر، سیدمحمدباقر (1364). علم اصول (نصرت‌الله حکمت، مترجم). تهران: امیرکبیر.
صدر، سیدمحمدباقر (1395). پژوهش‌های قرآنی (جلد4) (سیدجلال امیرآقایی، مترجم). قم: انتشارات دارالصدر.
طباطبایی، محمدتقی (1374). تفسیر المیزان (جلد9). قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، دفتر انتشارات اسلامى‏.
طبرسی، فضل‌بن‌حسن (1372). تفسیر مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن (جلد4) (چاپ3). تهران: ناصر خسرو.
طوسی، محمدبن ‌حسن (1406 ق). التبیان فی تفسیر القرآن (جلد5). داراحیاء التراث العربی. لبنان: بیروت.
علوی، سیدعلی (1386). درآمدی بر تأثیر مؤلفه‌های فرهنگ اسلامی بر تصمیم‌گیری. اندیشۀ مدیریت. 1 (1). 35 ـ 58.
علی‌پور، مهدی و حسنی سیدحمیدرضا (1394). پارادایم اجتهادی دانش دینی (پاد) (چاپ3). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
فروتنی، زهرا (1387). مبانی تصمیم‌گیری استراتژیک امام خمینی (ره). تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
قرائتی، محسن (1388). تفسیر نور (جلد3). تهران: مرکز فرهنگى درس‌هایى از قرآن‏.
قربانی، قدرت‌الله (1391). کارآمدی سنت‌های اجتماعی قرآن. مجلۀ پژوهش دینی. 1 (25). 65 ـ 91.
کارگروه بنیادین مدیریت اسلامی (1398). نقشۀ جامع مدیریت اسلامی «نجما». ویرایش ششم. چاپ دوم. قم: دانشگاه قم.
کردنائیج، اسدالله (1396). تفکر و مدیریت استراتژیک. تئوری و عمل. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
گائینی، ابوالفضل (1399). معرفت‌شناسی تئوری‌های سازمان و مدیریت. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
گائینی، ابوالفضل و حسین‌زاده، امیر (1391). پارادایم‌های سه‌گانۀ اثبات‌گرایی، تفسیری و هرمنوتیک در مطالعات مدیریت و سازمان. راهبرد فرهنگ. 5 (19). 103 ـ 1380.
گودرزی، غلامرضا (1386). نظریۀ تصویر و تصمیم راهبردی. اندیشۀ مدیریت. 1 (1). صص 93 ـ 109.
لطفی، امیرعلی و میرزا، عبدالهاشم (1396). رویکردهای نظریه‌پردازی آیات تصمیم‌گیری در منابع مدیریت اسلامی. دو فصلنامۀ علمی ـ ترویجی قرآن و علم. 11 (20). 49ـ75.
محمدپور، احمد (1397). روش در روش (ویراست2). دربارۀ ساخت معرفت در علوم انسانی. تهران: لوگوس.
مصباح یزدی، محمدتقی (1384). آموزش عقاید (چاپ17). قم: شرکت چاپ و نشر بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامى.
مکارم شیرازی، ناصر (1371). تفسیر نمونه (جلد7). تهران: دارالکتب الاسلامیه.
مطهری، مرتضی (1370). آشنایی با قرآن. تهران: صدرا.
منطقی، محسن (1390). نقش نگرش‌های اسلامی در فرآیند تصمیم‌گیری. اسلام و پژوهش‌های مدیریتی. 1 (2). 41ـ57.
نصری، عبدالله (1394). مبانی انسان‌شناسی در قرآن. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
یثربی، یحیی (1389). تفسیر روز (جلد3). تهران: امیرکبیر.
Ahmad, M., Shah, S. Z. A., & Abbass, Y. (2020). The role of heuristic-driven biases in entrepreneurial strategic decision-making: evidence from an emerging economy. Management Decision.
Allen, C. D., Coates, B. E., & Woods III, G. J. (2012). Strategic decision making paradigms: A primer for senior leaders. ARMY WAR COLLEGE CARLISLE BARRACKS PA.‏
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology. 3 (3). 77-101.
Calabretta, G., Gemser, G., & Wijnberg, N. M. (2017). The interplay between intuition and rationality in strategic decision making: A paradox perspective. Organization Studies. 38 (3-4). 365-401.‏
Camuffo, A., Gambardella, A., & Pignataro, A. (2022). Framing Strategic Decisions in the Digital World. Strategic Management Review.‏
Forozandeh Dehkordi, L., Mahmoodi Meimand, M., Abesi, S., & Haddad Zadeh, M. (2015). Identifying factors and components of intuition in decision making in viewpoint of Holy Quran. Quarterly Journal of Public Organzations Management. 3 (4). 75-91.
Gavetti, G., Levinthal, D., & Ocasio, W. (2007). Perspective—Neo-Carnegie: The Carnegie school’s past, present, and reconstructing for the future. Organization Science. 18 (3). 523-536.‏
Gerras, Stephen J.  (2010). Strategic leadership primer (3rd Edition), United States Army War College. pp. 35-47.
Gillingham, R. (2003). Purchasing and Supply Chain Management (3rd Edition) Pearson Educational Limited, Edinburgh Gate, Harlow, Essex CM2 20JE. England.
Goldoff, A. C. (2000). Decision-making in organizations: the new paradigm. International Journal of Public Administration, 23(11), 2017-2044.‏
Harrison, E. F., & Pelletier, M. A. (1995). A paradigm for strategic decision success. Management Decision.‏
Oppenheimer, D. M., & Kelso, E. (2015). Information processing as a paradigm for decision making. Annual review of psychology. 66 (1). 277-294.‏
Orlova, E. A. (1982). Interaction Paradigms of Decision-Making. International Political Science Review3 (2). 212-217.
Papulova, Z., & Gazova, A. (2016). Role of strategic analysis in strategic decision-making. Procedia Economics and Finance. 39. 571-579.
Ritzer Geovge (1968) "Paragigm and Lyssissacialgy the Issues". Amevican So Ciodagical Review 46. 275-248.
Sardar, z. (2006). How Do You Know? Reading Ziauddin Sardar on Islam, Science and Cultural Relaitions, Eds with E. Masood, London: Pluto Press.
Yue, D., & You, F. (2016). Biomass and biofuel supply chain modeling and optimization. In Biomass Supply Chains for Bioenergy and Biorefining (pp. 149-166). Woodhead Publishing
  • Receive Date: 05 April 2022
  • Revise Date: 02 July 2022
  • Accept Date: 17 August 2022