اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)

خط‌مشی‌گذاری دولتی برای تحقق عدالت اجتماعی، در حد فاصل تدوین تا اجرای قانون اساسی

نویسنده

استادیار گروه مدیریت دولتی دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

علی‌رغم تأکید قانون اساسی بر ضرورت تحقق عدالت اجتماعی، جامعه در عمل نتوانسته است از مظاهر واقعی عدالت و قسط بهره‌مند گردد. در تحلیل علل ناموفقیت در تحقق جامعه عدل، می‌توان موارد ذیل را مفروض دانست: - این قانون بدون در نظر گرفتن «قابلیت اجرا»، تدوین شده است؛ از این رو اساساً قابل اجرا نیست؛ - با توجه به وضعیت بحرانی کشور در دو دهه اخیر، هنوز امکانات ضروری برای اجرای اصول این قانون فراهم نشده است؛ - این قانون، فاقد ضمانت کافی برای اجراست؛ زیرا به مثابه شاخص ارزیابی عملکرد دولت‌ها مد نظر قرار نمی‌گیرد؛ از این رو، کمتر بدان توجه می‌شود؛ - حفظ و بقای قدرت مسئولان اجرایی، به طور جدی به رعایت هنجارهای گروه‌های ذی‌نفع و گرایش‌های فکری و ترجیحات عملی جانبداران سیاسی آنان وابسته است؛ از این رو، اجرای قانون اساسی تحت‌الشعاع منافع آنان قرار می‌گیرد؛ - تحقق مقاصد قانون اساسی در گرو تبیین اصول آن در قالب قوانین عادی، رویه‌های اجرایی و عملیاتی، و خط‌مشی‌های جزئی است. نبود قوانین، آیین‌نامه‌ها و خط‌مشی‌های جزئی، زنجیره سلسله‌مراتب قانون‌گذاری تا اجرا را قطع می‌کند. نکته مهم این است که قبل از تلاش برای رفع موانع اجرایی تحقق عدالت اجتماعی،‌ شایسته نیست که در باره امکان‌ناپذیری آن اظهارنظر شود.

کلیدواژه‌ها

- الوانی، سید مهدی (1369). تصمیم‌گیری و تعیین خط‌مشی دولتی. سمت.
- الوانی، سید مهدی و شریف‌زاده، فتاح (1379). فرآیند خط‌مشی‌گذاری عمومی. دانشگاه علامه طباطبایی.
- الوانی،‌ سید مهدی و علی‌اصغر پورعزت (1380). «طراحی سیستم هوشمند قانون‌گذاری برای تحقق عدالت اجتماعی». پیام مدیریت، شماره اول، سال اول، دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه شهید بهشتی.
- پورعزت، علی‌اصغر (1382). «طراحی سیستم خط‌مشی‌گذاری دولتی برای تحقق عدالت اجتماعی، بر مبنای مدل حکومت حق‌مدار علوی در نهج‌البلاغه».‌ رساله دکتری مدیریت سیاست‌گذاری عمومی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.
- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (با رعایت اصلاحات سال 1368). دبیرخانه شورای بازنگری قانون اساسی. اداره کل فرهنگی و روابط عمومی،‌چاپخانة مجلس شورای اسلامی، شهریور ماه 1377 هجری شمسی.
- قلی‌پور، آرین (1380). جامعه‌شناسی سازمان‌ها، رویکرد جامعه‌شناختی به سازمان و مدیریت. سمت.
- مرکز آمار ایران (1375). بررسی روند توزیع درآمد در سال‌های بعد از انقلاب اسلامی و سال‌های برنامۀ اول توسعۀ اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران.
- مرکز آمار ایران (1377). اندازۀ شاخص‌های فقر و نابرابری توزیع درآمد در ایران، طی سال‌های 1365-1375. دفتر حساب‌های اقتصادی.
- مرکز آمار ایران (1378). خلاصه آمار‌های پایه‌ای کشور. شماره 18. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور.
- نقیب‌زاده، احمد (1379). درآمدی بر جامعه شناسی سیاسی. سمت.
 
- Atiyah, P. S. (1995). Law and modern society. Oxford University Press, second edition.
- Heywood, Andrew (2000). Key concepts in politics; Palgrave.
- Hughes, Owen E. (1998). Public Management and Administration: An Introduction; Macmillan press L.T.D.
- Koontz, Harold and Cyril O’Donnell and Heinz Weihrich (1986). Essential of Management; Forth Edition, McGraw-Hill.
- Lester, James, P. and Joseph Jr. Stewart (2000). Public Policy; Wadsworth.
اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)
دوره 1، شماره 1 - شماره پیاپی 1
علمی-تخصصی
فروردین 1386
صفحه 77-91
  • تاریخ دریافت: 01 فروردین 1386
  • تاریخ بازنگری: 31 فروردین 1386
  • تاریخ پذیرش: 30 فروردین 1386