اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)

بررسی مبانی عقلانیت در تصمیم‌گیری

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری مدیریت دانشگاه امام حسین علیه السلام، تهران، ایران

چکیده

برخی مدیریت را معادل «تصمیم‌گیری» می‌دانند؛ زیرا عمده‌وظیفه مدیر در هدایت یک سازمان، اتخاذ تصمیم‌های مناسب در شرایط مختلف است. هر مدیری با توجه به شرایطی که در آن نیاز دارد، دست به یک تصمیم‌گیری عقلانی می‌زند. در نظریه‌های مدیریت، مباحث زیادی در خصوص تصمیم‌گیری مطرح شده است. این مقاله به دنبال بررسی ریشه‌های عقلانیت در تصمیم‌گیری است. لذا ابتدا تعریفی از عقل و عقلانیت ارائه می‌شود؛ سپس بر اساس یک سیر تاریخی عقل و عقلانیت از دیدگاه فلاسفه قرون باستان، قرون وسطی و پس از آن، همچنین، انواع عقلانیت در مباحث فلسفی و اجتماعی بررسی می‌شود. با توجه به جایگاه ویژه ماکس‌وبر در مباحث عقلانیت و دیوان‌سالاری، بحثی در رابطه با دیدگاه‌های وبر در خصوص عقلانیت ارائه می‌گردد. در ادامه نمونه‌ای از عقلانی شدن جوامع با عنوان مک.دونالدی شدن جهان ذکر می‌شود. در پایان نیز جایگاه عقلانیت در «نظریه سازمان»، و به ویژه مباحث تصمیم‌گیری بحث و بررسی می‌شود

کلیدواژه‌ها

- آذر، عادل (1379). تحقیق در عملیات. تهران: نشر علوم نوین.
- آرون، ریمون (1376). جامعه‌شناسی معاصرآلمان. ترجمۀ مرتضی ثاقب‌فر تهران: تبیان.
- آزاد، رضا (1378). «جامعه‌شناسی عقلانیت». فصلنامه قبسات، شماره اول.
- ابوالحسن تنهایی، حسین (1377). درآمدی بر مکاتب و نظریه‌های جامعه‌شناسی. تهران: مرندیز.
- ابویی اردکانی، محمد؛ عابسی، مسعود (1380). «ارائۀ چارچوبی برای توسعه سیستمهای پشتیبان تصمیم‌گیری استراتژیک در برنامه‌های اصلاحات دولت ایران». دانش مدیریت. شماره 55، صص 226-195.
- اصغرپور، محمدجواد (1377). تصمیم‌گیریهای چندمعیاره. تهران: دانشگاه تهران.
- الوانی، سید مهدی؛ دانایی‌فرد، حسن (1381). نظریۀ نظم در بی‌نظمی و مدیریت. تهران: صفار.
- انجمن جامعه‌شناسی ایران (1383). مجله تخصصی جامعه‌شناسی ایران، شماره 1، دوره پنجم.
- پریم، ریچارد (1372). مدیریت استراتژیک. ترجمۀ عباس منوریان. تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
- پیوزی، مایکل (1379). یورگن هابرماس. ترجمۀ احمد تدین. تهران: هرمس.
- حائری یزدی، مهدی (1361). کاوشهای عقل نظری. تهران: امیرکبیر.
- خیری، بهرام (1377). «بررسی تئوریک عقلانیت در مدیریت دینی». پایان‌نامه، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
- رضاییان، علی (1380). مبانی سازمان و مدیریت. تهران: سمت.
- رضایی‌منش، بهروز (1378). «عقلانیت و تئوری سازمان». مطالعات مدیریت، شماره 21-22، صص 198-187.
- ریتزر، جرج (1374). بنیانهای جامعه‌شناختی. ترجمۀ دکتر تقی آزاد ارمکی تهران: سیمرغ.
- شایان‌مهر، علیرضا (1377). دایرۀالمعارف تطبیقی علوم اجتماعی. کتاب اول. تهران: کیهان.
- شیخاوندی، داوود (1374). جامعه‌شناسی ماکس وبر. تهران: مرندیز.
- کرایب، یان (1378). نظریۀ اجتماعی مدرن از پارسونز تا هابرماس. ترجمۀ عباس مخبر. تهران: آگه.
- کوزر، لوئیس (1373). زندگی واندیشۀ بزرگان جامعه‌شناسی. ترجمۀ ثلاثی. تهران: انتشارات علمی.
- گودرزی، غلامرضا (1382). «طراحی مدل تصمیم‌گیری استراتژیک صنعتی در ابعاد WCM، مورد زنجیرۀ تأمین قطعات ایران خودرو». پایان‌نامه، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
- لاریجانی، محمدجواد (1376). نقد دینداری و مدرنیسم. تهران: اطلاعات.
- مشبکی، اصغر (1379). رفتار سازمانی پیشرفته. تهران: انتشارات ترمه.
- منوریان، عباس (1375). تصمیم‌گیری استراتژیک. تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
- وبر، ماکس (1371). مفاهیم اساسی جامعه‌شناسی. ترجمه احمد صدارتی. تهران: مرکز.
- وبر، ماکس (1374). اخلاق پروتستان و روح سرمایه‌داری. ترجمۀ دکتر عبدالمعبود انصاری. تهران: سمت.
- هولاب، رابرت (1375). یورگن هابرماس. ترجمه دکتر حسین بشیریه. تهران: نی.
 
- Arora, Kerishna (1998). Industrial Management and Engineering Economics. Mumbai: Khana Publisher.
- Scott, William G. (1972). Organization Theory. Richard D. Irwin and the Dorsey Press.
اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)
دوره 1، شماره 1 - شماره پیاپی 1
علمی-تخصصی
فروردین 1386
صفحه 141-164
  • تاریخ دریافت: 01 فروردین 1386
  • تاریخ بازنگری: 31 فروردین 1386
  • تاریخ پذیرش: 30 فروردین 1386