الگوی اندازه‌گیری سرمایۀ فکری در سازمان‌های ایرانی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده مدیریت، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، دانشگاه تهران، پردیس قم، قم، ایران

چکیده

این مقاله به دنبال ارائه الگویی برای گزارش‌دهی سرمایه فکری متناسب با شرکت‌های ایرانی است. روش تحلیل محتوا- روش تحقیق این مقاله- توانسته است شاخص‌های مذکور در گزارش فعالیت هیئت مدیره 30 شرکت بورس اوراق بهادار تهران را استخراج کند و به‌صورت الگویی ارائه کند. سپس، با استفاده از پرسش‌نامه، این الگو مورد تأیید نخبگان قرار گرفت. پس از بررسی الگوهای گزارش‌دهی سرمایه فکری کشورهای دیگر، مشخص شد که آن‌ها با استفاده از 254 شاخص، سرمایه فکری خود را بررسی می‌کنند، اما شرکت‌های ایرانی از 89 شاخص برای گزارش سرمایه فکری خود استفاده می‌کنند. کلیه شرکت‌های ایرانی- اعم از دولتی و غیردولتی- می‌توانند از الگوی ارائه‌شده در این تحقیق برای گزارش سرمایه فکری خود استفاده کنند. این گزارش نه تنها با استقبال سهامداران مواجه می‌شود بلکه مدیران را در شناسایی و ارتقای سرمایه‌های فکری سازمان یاری می‌رساند. استخراج شاخص با استفاده از روش تحلیل محتوا و الگوی ارائه‌شده در این تحقیق، برای اولین‌بار در ایران انجام شده است.

کلیدواژه‌ها

شرکت بورس اوراق بهادار تهران (1386)، «گزارش فعالیت هیئت مدیره 30 شرکت بزرگ بورس اوراق بهادار تهران»: www.irbourse.com.
قلیچ‌لی، بهروز (1384)، «مدل اندازه‌گیری و گزارش‌دهی سرمایة فکری سازمان‌ها»، مجموعه مقالات کنفرانس سوم بین‌المللی مدیریت، تهران.
 
 Andriessen, D. (2004), “IC Valuation and Measurement: Classifying the State of the Art”, Journal of Intellectual Capital, Vol.5, No.2.
 Bontis, N., Dragonetti, N.C., Jacobsen, K. and Roos, G. (1999) "The knowledge Toolbox: A review of the Tools Available to Measure and Manage Intangible Resources", European Management Journal Vol.17, No.4.
 Bontis, N. (2000), “Assessing Knowledge Assets: A Review of the Models Used to Measure Intellectual Capital”, European Management Journal Vol.6, No.3.
 Brown, Ch.J. (2002), "Factors That Affect the Successful Commercialization of Intellectual Capital", Thesis for the Award of the Degree of Doctor of Business Administration of the CurtinUniversity of Technology, Volume 1.
 Chen, J., Zhu, Z. and Xie, H.Y. (2004), "Measuring Intellectual Capital: A New Model and Empirical Study", Journal of Intellectual Capital, Vol.5, No.1.
 Edvinsson, L., Sullivan, P.H. (1996), "Developing a Model for Managing Intellectual Capital", European Management Journal, Vol.14, No.4.
 Hall, R. (1992), "The Strategic Analysis of Intangible Resources", Strategic Management Journal, Vol.13, No.2, February.
 Hall, R. (1993), "A Framework Linking Intangible Resources and Capabilities to Sustainable Competitive Advantage", Strategic Management Journal, Vol.14, No.8, November.
 Hunter, L., Webster, E. and Wyatt, A. (2005), "Measuring Intangible Capital: A Review of Current Practice", Intellectual Property Research Institute of Australia Working Paper No. 16/04.
 Kaplan, R.S. and Norton, D.P. (2004), "Measuring the Strategic Readiness of Intangible Assets", Harvard Business Review, Vol.82, No.2.
 Leitner, K.H. (2002), Intellectual Capital Reporting for Universities: Conceptual Background and Application within the Reorganization of Austrian Universities, Autonomous University of Madrid, Madrid, Spain.
 Liebowitz, J. and Suen C. Y. (2000), "Developing Knowledge Management Metrics for Measuring Intellectual Capital", Journal of Intellectual Capital, Vol.1, No.1.
 Marr, B., Schiuma, G. and Neely, A. (2004), "Intellectual Capital- defining Key Performance Indicators for Organizational Knowledge Assets", Business Process Management Journal, Vol.10, No.5.
 Marr, B., Moustaghfir, K. (2005), "Defining Intellectual Capital: A Three-dimensional Approach”, Management Decision, Vol.43, No.9.
 Mouritsen J., Bukh P.N. and Marr B. (2004), "Reporting on Intellectual Capital: Why, What and How?", Measuring Business Excellence, Vol.8, No.1.
 Pike, S. and Roos, G. (2001), "Measuring the Use of Knowledge and the Intellectual Capital of Companies", Intellectual Capital Services, London: ICS Ltd.
 Pablos, P. O. (2005), "Intellectual Capital Reports in India: Lessons from a Case Study", Journal of Intellectual Capital, Vol.6, No.1.
 Rodov, I. and Leliaert, Ph. (2002), "FiMIAM: Financial Method of Intangible Assets Measurement", Journal of Intellectual Capital, Vol.3, No.3.
 Roos, G., Roos, J. (1997), "Measuring Your Company's Intellectual Performance", Long Range Planning, Vol.30, No.3, June.
 Roselender, R. (1997),"Accounting for the Worth of Employees: Is the Discipline Finally Ready to Respond to the Challenge?", Journal of Human Resource Costing and Accounting, Vol.2, No.1.
 Sveiby, K.E. (1997), "The Intangible Assets Monitor", Journal of Human Resource Costing and Accounting, Vol.2, No.1.
 Id. (2007), "Methods for Measuring Intangible Assets", Available Online: http://www.sveiby.com/portals/0/articles/MeasureIntangibleAssets.html
 Teece, D.J. (1998), "Capturing Value from knowledge Assets: The New Economy, Markets for Know-how, and Intangible Assets", California Management Review, Vol.40, No.3, Spring.
 Van den Berg, H. A. (2003), "Models of Intellectual Capital Valuation: A Comparative Evaluation", Journal of Intellectual Capital, Vol.3, No.3.
 Van Deventer, M. J. (2002), "Introducing Intellectual Capital Management in an Information Support Services Environment", Thesis for the Award of the Degree of Doctor of Information Science of the University of Pretoria, South African.
دوره 1، شماره 2 - شماره پیاپی 2
علمی-تخصصی
مهر 1386
صفحه 127-150
  • تاریخ دریافت: 30 خرداد 1386
  • تاریخ بازنگری: 01 مهر 1386
  • تاریخ پذیرش: 01 مهر 1386