تصویرپردازی از ویژگی‌‌‌های آینده موعود: به ‌سوی الگوی قرآنی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه قم، قم، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد معارف اسلامی و مدیریت صنعتی، دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران،

چکیده

تصویر پردازی از آینده یکی از حوزه‌‌‌های مورد بحث در آینده‌نگری است. این حوزه با دو رویکرد القایی و بصیرت‌بخش انجام می‌گیرد. تصویرپردازی از آینده را نمی‌توان با رویکرد القایی انجام داد، چرا که از مشروعیت برخوردار نمی‌باشد و در سیر زمان محکوم به شکست است. بنابراین جهت ارائه تصویری عقلایی و منطقی از آینده باید آن را با رویکرد بصیرت بخش دنبال نمود. از این رو تنها زمینه قابل اعتنا، آینده نگری الهی است که منجر به تصویرپردازی بصیرت بخش می‌شود. ادیان و به ویژه دین اسلام و خصوصاً مذهب تشیع، سرشار از تصویرپردازی از آینده است. در قرآن کریم و روایات ائمه(ع) نکات برجسته‌ای در مورد آینده و خصوصیات آن آمده است. در این تحقیق بر آن هستیم تا تصویری روشن از آینده موعود، بر اساس آیات قرآن کریم و روایات ذیل آن‌‌ها ارائه دهیم. تصویری که بر اساس این تحقیق از آینده موعود ارائه شده، تصویری امید دهنده و روشن از آینده است، تصویری است که بر پیروزی حق بر باطل تأکید داشته و بر اساس گسترش عدل و فراگیر شدن آن ترسیم شده است.

کلیدواژه‌ها

قرآن کریم.
نهج البلاغه(ترجمه فیض‌الاسلام).
ابن منظور الافریق المصری(١٤٢٦ ه.ق)، لسان العرب، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات.
ابوالفتوح رازی، حسین بن علی(١٤٠٨ ه.ق)، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، مشهد: بنیاد پژوهش‌‌‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
بحرانی، سید ‌هاشم(١٣٧٤)، سیمای حضرت مهدی(عج) در قرآن، ترجمه سید مهدی حائزی  قزوینی، آفاق.
بحرانی، سید ‌هاشم(١٤١٦)،  البر‌هان فی تفسیر القرآن، بنیاد بعثت.
پورعزت، علی اصغر(١٣٨٢)، «تصویرپردازی از آینده: استراتژی اقدام در سیستم‌‌‌های اجتماعی»، سخن سمت، شمارة ١، تهران: سازمان مطالعه و تدوین  کتب  علوم  انسانی دانشگاه‌‌ها.
همو (١٣٨٣- الف)، «تصویرپردازی بصیرت‌بخش از آینده موعود: استراتژی فوق فعال انتظار شهر عدل در ایران»، کمال مدیریت(ویژه‌نامه مدیریت دولت و چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران)، شمارة 8 و 9.
همو (١٣٨٣- ب)، «تصویرپردازی از  شهر عدل امام مهدی(عج): تجلیگاه تمام خرد و کمال  هنر انسانی»،  مرکز تخصصی مهدویت، مجله انتظار موعود، شمارة ١٣.
 همو (١٣٨٣- ج)، «تصویرپردازی از آینده: استراتژی برای وحدت‌آفرینی بر مدار  شهر  عدل»، مجموعه  مقالات  هفدهمین  کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی.
تافلر، الوین(١٣٦٣)، موج سوم، ترجمه شهین‌دخت خوارزمی، تهران: نشر مترجم.
 تقوی گیلانی، مهرداد و غفرانی، محمد باقر(١٣٧٩)، مطالعات و روش‌‌‌های آینده شناسی، رهیافت، ش٢٢.
حکیمی، محمد(١٣٧٤)، عصر زندگی و چگونگی آینده‌ انسان  و اسلام، پژوهشی در انقلاب جهانی مهدی(عج)، قم: بوستان  کتاب.
حکیمی، محمدرضا(١٣٧٩)، خورشید مغرب، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
ذوالفقارزاده، محمد مهدی(١٣٨٥)، تصویرپردازی از مدیران آینده: به سوی الگوی قرآنی، تهران: دانشگاه امام صادق(ع)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
طباطبایی، سید محمد حسین(١٣٧٤)، ترجمه تفسیر المیزان،(دوره ٢٠ جلدی)، ترجمه موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه‌‌ مدرسین حوزه علمیه.
طبرسی، فضل بن حسن(١٣٦٠)، ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مترجمان، فرا‌هانی.
عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه(١٤١٥ ه.ق)، تفسیر نور الثقلین، اسماعیلیان.
کارگر، رحیم(١٣٨٣)، آینده جهان(دولت  و سیاست در اندیشه مهدویت)، تهران: بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج).
کمیجانی، داوود(١٣٨٤)، بررسی مبانی آینده‌پژوهی دینی و غیردینی، تهران: طرح پژوهشی، بی‌نا.
 کورانی، علی و همکاران(١٤١١ ه.ق)، معجم احادیث المهدی(عج)،(دوره ٥ جلدی)، مؤسسه المعارف الاسلامیه.
گودرزی، غلامرضا(١٣٨4)، «تصمیم‌گیری بر مبنای  چشم‌انداز موعودگرا: الگویی در حوزه سیاست‌گذاری عمومی»، کمال مدیریت، شمارة ٦ و ٧.
همو (١٣٨٥)، «مدل تصمیم‌گیر آینده‌نگر در راستای تحقق چشم‌انداز ٢٠ ساله جمهوری اسلامی ایران»، مجموعه مقالات همایش ملی سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران در افق ١٤٠٤، نشر مؤسسه عالی آموزش و پژوهشی مدیریت و برنامه‌ریزی، ج١.
همو (١٣٨٦)، تصمیم‌‌گیری استراتژیک مطالعه موردی رویکرد موعودگرایی شیعه، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
گودرزی، غلامرضا و ندری، کامران (١٣٨٢)، طرح پژوهشی «بررسی تحلیلی اصول، قواعد و روش‌‌‌های آینده‌نگری علمی»، تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام.
مجلسی، محمد تقی (بی‌تا)، بحار الأنوار(دوره ١١٠ جلدی)، دار الکتب الاسلامیه.
مکارم شیرازی، ناصر (١٣٧٤)، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه.
نقی‌پورفر، ولی‌الله (١٣٧٦)، اصول مدیریت اسلامی و الگو‌‌های آن، مرکز آموزش مدیریت دولتی.
همو (١٣٧٧)، بررسی شخصیت  اهل بیت علیهم السلام در قرآن به روش قرآن به قرآن، مرکز آموزش مدیریت دولتی.
دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 1
علمی-تخصصی
فروردین 1387
صفحه 59-39
  • تاریخ دریافت: 07 آبان 1386
  • تاریخ بازنگری: 13 اردیبهشت 1391
  • تاریخ پذیرش: 03 دی 1386