اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)

بررسی مؤلفه‌‌های ذهنیت فلسفی در مدیریت پیامبر اکرم(ص)

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، تهران، ایران.

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه امام صادق علیه السلام، پردیس خواهران، تهران. ایران.

چکیده

مدیران به‌عنوان گردانندگان اصلی سازمان‌ها، نقش مهمی در بهبود فعالیت‌های سازمانی ایفا می‌کنند. موفقیت سازمان در تأمین اهداف و انجام مسئولیت‌‌های اجتماعی‌اش تا اندازه بسیار زیادی به مدیران آن بستگی دارد. سازمان همواره با شرایط مختلفی مواجه می‌‌‌‌‌شود و هر لحظه، نیاز به تصمیم‌گیری به‌موقع و سنجیده دارد. همچنین برخورد درست و اصولی مدیران با این مسائل، مستلزم برخورداری از تفکری خلاق و پویاست. اسمیت از این نوع تفکر، تحت عنوان «ذهنیت فلسفی» نام می‌‌‌‌‌برد. وی معتقد است ذهنیت فلسفی، الگویی از تفکر با سه بعد جامعیت، تعمّق و انعطاف‌پذیری است. یک مدیر برای رسیدن به موفقیت، به این ویژگی‌ها و این نوع تفکر نیاز دارد و با توجه به اینکه پیامبر اکرم(ص) برترین مدیر جامعه مسلمانان بوده‌اند، می‌‌‌‌‌توانند بهترین الگو در این زمینه باشند. این مقاله تحت عنوان «بررسی مؤلفه‌‌های ذهنیت فلسفی در مدیریت پیامبر اکرم(ص)» با بررسی سیره و احادیث نبوی نشان می‌‌‌‌‌دهد که پیامبر اکرم(ص) به بهترین نحو از مؤلفه‌‌های ذهنیت فلسفی در کارکردهای مدیریتی خود بهره برده و بهترین جایگاه را برای هریک از این مؤلفه‌‌ها انتخاب کرده‌اند. در این زمینه، ابتدا مؤلفه‌‌های ذهنیت فلسفی بیان شده و سپس این مؤلفه‌‌ها در کارکردهای مدیریتی پیامبر اکرم(ص) مورد بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

ابن‌هشام، عبدالملک (1366)، زندگانی حضرت محمّد(ص)، ترجمه سید‌‌‌هاشم رسولی، قم: کتابخانهاسلامیه، جلد اول و دوم.
احمدی، حبیب‌الله (1377)، رسول‌الله(ص)الگوی زندگی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
احمدیان، ابراهیم (1381)، نهج‌الفصاحه، قم: انتشارات گلستان ادب.
اسمیت، فیلیپ جی.، گوردون هولفیش، اچ. (1373)، تفکر منطقی روش تعلیم و تربیت، ترجمه علی شریعتمداری، تهران: انتشارات سمت.
اسمیت، فیلیپ جی (1370)، ذهنیت فلسفی در مدیریت آموزشی، ترجمه محمدرضا بهرنگی، تهران: انتشارات گلچین.
استونر، جیمز؛ فریمن، ادوارد (1375)، مدیریت، ترجمه علی پارساییان و سیدمحمّد اعرابی، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگان.
امیرکبیری، علیرضا (1381)، مروری بر تئوری‌ها واصول مدیریت، تهران: انتشارات نگاه دانش.
انصاری، شهرام (1387)، «مدیریت فرایند یا فراگرد»، http://eng-manage. blogfa. com
اورنستین، آلان سی.، لانبورگ، فرد سی. (1382)، مدیریت آموزشی؛ مفاهیم و عمل، مترجم محمد علی فرینا، تبریز: نشر جمالی.
رسولی محلاتی، سید‌‌‌هاشم (1352)، «زندگانی حضرت محمد خاتم‌النبییین»، تاریخ انبیا، قم: انتشارات علمیه اسلامیه.
 شریعتمداری، علی (1372)، فلسفه تربیت پرورش فکر، اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان.
شریعتمداری،علی (1374)، اصول و فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: انتشارات امیر‌کبیر.
صدیق عربانی، یوسف (1378)، پرتوی از اخلاق مدیریت در اسلام، گیلان: انتشارات دانشگاه گیلان.
صمیمی، مینو (1384)، محمّد(ص) در اروپا، ترجمه عباس مهرپویا، تهران: انتشارات اطلاعات.
علاقه‌بند، علی (1375)، مدیریت عمومی، تهران: نشر روان.
فیضی، طاهره (1384)، مبانی سازمان و مدیریت، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
کرمی فریدنی، علی (1385)، پرتوی از پیام پیامبر، برگردانی تازه از نهج‌الفصاحه، قم: انتشارات حلم.
مطهری، مرتضی (1359)، پیرامون انقلاب اسلامی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
منتظرالقائم، اصغر (1373)، تاریخ صدر اسلام، اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان.
موسویان، سیدرسول (1385)، اصول سرپرستی سازمان، تهران: انتشارات ارکان.
میرکمالی، سید محمد (1373)، رهبری و مدیریت آموزشی، تهران: نشر رامین.
واقدی، محمّد‌بن‌‌عمر (1369)، المغازی، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
هرسی، پال؛ بلانچارد، کنت (1371)، مدیریت رفتار سازمانی، ترجمه علی علاقه‌بند، تهران: انتشارات امیرکبیر.
همدانی، رفیع‌الدین اسحاق‌‌بن‌محمّد (1373)، سیرت رسول‌الله(ص) از روایت عبدالملک‌‌بن‌‌هشام، ویرایش متن: جعفر مدرس صادقی، تهران: نشر مرکز.
یادگاری خندانی، فردوس (1378)، تأثیر ذهنیت فلسفی مدیران بر انجام شیوه‌‌‌های مدیریتی ایشان، رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات.
 Kimbler,dl ,ferrel. william(1997), TQM-based project planning, London: published by Chapman &hall.
 Field, kit. Holden, Phil, Lawor ,Hugh (2000) , Effective Subject Leader Ship, London: routledge. 
اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)
دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 2
علمی-تخصصی
مهر 1387
صفحه 191-225
  • تاریخ دریافت: 28 اردیبهشت 1387
  • تاریخ بازنگری: 01 مهر 1387
  • تاریخ پذیرش: 05 شهریور 1387