بررسی و عرضه مدل رابطه بین ریسک کشوری و جذب سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای در حال توسعه (با تأکید بر جمهوری اسلامی ایران)

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مدیریت مالی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران

2 استادیار گروه مدیریت مالی دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق –علیه السلام-

چکیده

جهانی‌سازی اقتصادی و بین‌المللی شدن بازارهای مالی در دهه‌های گذشته، به شکل معتنابهی فرصت‌های سرمایه‌گذاری را توسعه داده است که تمام این فرصت‌ها به نحوی با ریسک‌های جدید و منحصربه‌فردی ملازم‌اند. جهان سرمایه‌گذاری در دو دهه گذشته، شاهد بحران‌های زیادی در بدهی‌های خارجی کشورهای در حال توسعه و ناتوانی اقتصادی این کشورها در بازپرداخت بدهی‌ها بوده است. ناتوانی کشورها در ایفای تعهدات مالی بین‌الملل در اثر رخداد عوامل مختلف اقتصادی و سیاسی، متغیر مفهومی قیاسی‌ای را با عنوان ریسک کشوری در ادبیات اقتصاد مالی بین‌الملل مطرح کرده است. علاوه بر این، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، مؤلفه‌ای کاملاً مؤثر در رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه به شمار می‌آید که می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلف اقتصادی و سیاسی-اجتماعی از جمله شاخص کلیدی ریسک کشوری قرار گیرد. تحقیق حاضر، ضمن شناخت و عرضه تعریف جامعی از مفهوم ریسک کشوری و نحوه ارزیابی آن، به بررسی ارتباط بین جذب سرمایه‌گذاری خارجی و عوامل مؤثر از جمله ریسک کشوری می‌پردازد و نتیجه می‌گیرد که بین تغییرات ریسک کشوری و جذب سرمایه‌گذاری خارجی، ارتباط منفی معناداری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

بانک مرکزیجمهوری اسلامی ایران (1389)، گزارش سالانه بانک مرکزی، تهران: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
مهدوی، ‌سیدحسین (1387)، مدیریت ریسک اعتباری در بانکداری اسلامی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق (ع).
Álvarez, M. (2004), “FDI Determinant Factors:The Case of Catalan Multinational Manufacturing Firms”, Barcelona: Institut d'Economia de Barcelona.
Berili, G. & Mirez, A. S. (2000), The International Operations of Firms: A Study of Foreign Direct Investment”, Ph.D. Dissertation (MIT), Cambridge, MA: MITPress.
Blomstrom, M. & Kokko, A. (1998), “Foreign Investment and Spillovers Efficiency in an Underdeveloped Economy: Evidence from the Mexican Manufacturing Industry”, World Development, Vol. 11, Pp. 493-501.
Bouchet, M. H., Clark, E. & Groslambert, B. (2004), Country Risk Assessment: A Guide to Global Investment Strategy, University of Amsterdam: John Wiley & Sons Ltd.
Brewer, T. & Rivoli, P. (1990), “Politics and Perceived Country Creditworthiness in International Banking”, Journal of Money, Credit and Banking, Vol. 22, No. 32, Pp. 357-369.
Bultulchi, A. W. (2001),  An Empirical Investigation of the Determinants of Foreign Direct Investment in the Central and Eastern European Countries Using Multi-level Data, Loughborough: Department of Economics, Loughborough University.
Buring, H. f. (1994), “Emerging Market Risk and Sovereign CreditRatings”, OECD Development Center, Vol. 7, No. 3, Pp. 79-95.
 Coofak, F. (2003), “Regional Integration and Foreign Direct Investmentin Developing Countries”, International Review of Economics and Finance, Vol. 2, No. 4,  Pp. 76-89.
Cook W. D. & Hebner K. J. (1993), “A Multicriteria Approach to Country Risk Evaluation:With an Example Employing Japanese Data”, International Review of Economics and Finance, Vol. 2, No. 4, Pp. 327-348.
Dervim Damludag. (2007), The Impact Of Macro Economic and Imitational Variable On FDI In Emerging Economies, Mudrid: MarmuraUniv.
Desta, Z. (1985), The International Operations of Firms, Barcelona: Institut d'Economia de Barcelona.
Erb, C. B., Harvey, C. R. & Viskanta, T. E. (1996), “Political Risk, Economic Risk and Financial Risk”, Financial Analysts Journal, Vol. 5, No. 8, Pp. 29-46.
Estoobak, J., Gersovitz, M. & ghabril J. E. (1969), “The Pure Theory of Country Risk”, European Economic Review, 30, Pp. 481-513.
Feder, G. & Uy, V. U. (1985), “The Determinants of International Creditworthiness and their Policy Implications”, Policy Modeling, Vol. 7, No. 1, Pp. 133-156.
Hok, A. (1996), “Predicting Sovereign Debt Crises”, IMF Working Paper, Mudrid: Marmura Univ.
Hok, A. (1998), “A Study of Debt Servicing Capacity Applying Logit Analysis”, Journal of Development Economics, Vol. 3, No. 4, Pp. 25-38.
Krugman, F. S. (2000), An Empirical Investigation of the Determinants of Foreign Direct Investment in the Central and Eastern European Countries Using Multi-level Data, Cambridge: Department of Economics, Loughborough University.
Larrain, G., Reisen, H. & Von Maltzan, J. (1997), ‘Emerging Market Risk and Sovereign Credit Ratings’, Technical Paper No. 124, : Paris: OCDE Development Centre.
Lewandowski, P. (1997), “Risk and Foreign Direct Invesment in Emerging Economies: Lessons from the Former Soviet Union”, Middle States Geographer, Vol. 6, No. 9, Pp. 97-104.
Manasse, P., Roubini, N. & Schimmelpfennig, A. (2003), “Predicting Sovereign Debt Crises”, IMF Working Paper, Loughborough: Loughborough University, WP/03/221.
Marsoberagha, J. P. (2004), “Determinants of Foreign Direct Investment: A Survey”, Weltwirtschaftliches Archive, Vol.116, No. 6, Pp. 739-773.
Maroo, g. (1993), “The Procyclical Role of Rating Agencies: Evidence from the East Asian Crisis”, Economic Notes, Vol. 3, No. 8, Pp. 335-355.
Monfort, B. & Mulder, C. (2000), “Using Credit Ratings for Capital Requirements on Lendingto Emerging Market Economies: Possible Impact of a New Basel Accord”, IMF Working Paper, Loughborough: Loughborough University, WP/00/69.
Morloudez, K. B. & Shourz, H. Z. (2004), “Country Risk, Country Risk Indices and Valuation of FDI: A Real OptionsApproach”, Emerging Markets Review, Vol. 4, No. 9, Pp. 197-217.
Novoroky, K. B. (1999), “Country Risk, Country Risk Indices and Valuation of FDI: A Real OptionsApproach”, Emerging Markets Review, 2, Pp. 197-217.
 Rasciute, S. (2006),  An Empirical Investigation of the Determinants of Foreign Direct Investment in the Central and Eastern European Countries Using Multi-level Data, Loughborough: Department of Economics, LoughboroughUniversity.
Robuck, S. H. (1971), “Political Risk: Identification and Assessment”. Columbia Journal of World Business, Vol. 7, No. 6, Pp. 6-20
Rouy, A. & Coust, A. (1995). “Political Risk: Identification and Assessment”. Columbia Journal of World Business, Vol. 6, No. 8, Pp. 51-78.
Shapra, B. & Arch, A. D. (1987), “Predicting Sovereign Debt Crises”, IMF Working Paper, Loughborough: Loughborough University, WP/ 03/221.
Standard & poors (2010), Islamic Finance outlook 2010, NYYork: McGraw Companies, www.standardandpoors.com
Such, T. C. (1996), “Economic and Political Determinants of Foreign Direct Investment”, World Development, Vol. 15, No. 13, 21-39.
Suimoon, F. & Rout, B. (1985), “Economic and Political Determinants of Foreign Direct Investment”, World Development, Vol. 4, No. 13, Pp. 161-175.
Weston, T. & serch, J. (1972), “Indicators of Developing Country Creditworthiness”, International Monetary Fund Working Paper, Vol. 43, No. 4, Pp. 688-724.
Willem te Velde et al. (2004), Regional Integration and Foreign Direct Investmentin Developing Countries, International Monetary Fund Working Paper, London.
WWW.UNCTAD.COM, 2003.
WWW.UNCTAD.COM, 2005.
Zenof, S. (1967), “A Multicriteria Approach to Country Risk Evaluation: With an Example Employing Japanese Data”, International Review of Economics and Finance,Vol. 2, No. 4, Pp. 88-109
دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 2
علمی-پژوهشی
مهر 1391
صفحه 63-97
  • تاریخ دریافت: 04 مرداد 1391
  • تاریخ پذیرش: 13 مهر 1391