مدلی میان‌سطحی برای تبیین ارتباط ادراک از حمایت سازمانی، ادراک از احترام سازمانی و مشارکت در تصمیم‌گیری با تعهد سازمانی؛ مطالعه موردی: اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های تهران

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده مدیریت دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 دانشیار دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه شهید بهشتی

4 معاون علمی دانشکده مدیریت و حسابداری

چکیده

تعهد سازمانی، یکی از نگرش‌های سازمانی است که به دلیل تأثیر آن در پیامدهای مهم رفتاری، چون غیبت، تأخیر و ترک خدمت، همواره مورد علاقه محققان علوم رفتاری و مدیریت بوده است. از دهه 1960 تاکنون، تأثیر متغیرهای مختلفی از جمله متغیرهای شغلی، جمعیت‌شناختی و ساختاری در تعهد سازمانی با نگاه تک‌سطحی بررسی شده اما به اثر متغیرهای رفتاری در تعهد سازمانی در قالب مدل و با رویکرد چندسطحی، کمتر توجه شده است. در این تحقیق، تأثیر متغیرهای ادراک از حمایت سازمانی، ادراک از احترام سازمانی و مشارکت در تصمیم‌گیری در تعهد سازمانی با رویکردی چندسطحی و در قالب مدلی میان‌سطحی، بررسی شده است. نمونه تحقیق، شامل 461 نفر از اعضای هیئت‌های علمی دانشگاه‌های تهران بوده است. جهت بررسی فرضیات میان‌سطحی، از نسخه 80/6 نرم‌افزار HLM استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد ادراک اعضای هیئت علمی، از حمایت و احترام سازمانی بر تعهد سازمانی آنان، اثر مثبت دارد. همچنین، مشارکت اعضای هیئت علمی در تصمیم‌گیری‌ها، هم دارای تأثیر مثبت مستقیم در تعهد سازمانی و هم دارای تأثیر مثبت تعدیل‌کننده در رابطه بین ادراک از حمایت سازمانی و تعهد سازمانی و نیز رابطه بین ادراک از احترام سازمانی و تعهد سازمانی آنان است.

کلیدواژه‌ها

آذر، عادل و مؤمنی، منصور (1384)، آمار و کاربرد آن در مدیریت (تحلیل آماری)، تهران: سمت.
رابینز، استیفن پی (1385)، رفتار سازمانی، ترجمه علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
رضائیان، علی (1384)، مبانی مدیریت رفتار سازمانی، تهران: سمت.
رضائیان، علی و گنجعلی، اسدالله (1388)، «رویکرد چندسطحی و کاربرد آن در نظریه‌پردازی سازمان»، اندیشه مدیریت، سال سوم، شماره 2، صص 5-40.
Agarwal, S. & Ramaswami, S. N. (1993), “Affective organizational commitment of salespeople: An expanded model”, The Journal of Personal Selling & Sales Management, Vol. 13, No. 2, Pp. 49-70.
Allen, N. J. & Meyer, J. P. (1990), “The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization”, Journal of Occupational Psychology, Vol. 63, No. 1, Pp. 1-18.
Bateman, T. & Strasser, S. (1984), “A longitudinal analysis of the antecedents of organizational commitment”, Academy of Management Journal, Vol. 27, No. 1, Pp. 95-112.
Boezeman, E. J. & Ellemers, N. (2007), “Volunteering for charity: Pride, respect, and the commitment of volunteers”, Journal of Applied Psychology, Vol. 92, No. 3, Pp. 771-785.
Boezeman, E. J. & Ellemers, N. (2008), “Pride and respect in volunteers' organizational commitment”, European Journal of Social Psychology, Vol. 38, No. 1, Pp. 159-172.
Chmel, E. (2008), Academic medical center food and nutrition services employees' perceptions of respect and job satisfaction, Master of Science's thesis, Rush University.
DeCicco, J., Laschinger, H. & Kerr, M. (2006), “Perceptions of Empowerment and Respect; Effect on Nurses’ Organizational Commitment in Nursing Homes”, Journal of Gerontological Nursing, Vol. 32, No.5, Pp. 49-56.
Eby, L. T., Freeman, D. M., Rush, M. C. & Lance, C. E. (1999), “Motivational bases of affective organizational commitment: A partial test of an integrative theoretical model”, Journal of Occupational and Organizational Psychology, Vol. 72, No. 4, Pp. 463-483.
Eisinga, R., Teelken, C. & Doorewaard, H. (2010), “Assessing Cross-National Invariance of the Three-Component Model of Organizational Commitment: A Six-Country Study of European University Faculty”, Cross-Cultural Research, Vol. 44, No. 4, Pp. 341-373.
Fu, F. Q., Bolander, W. & Jones, E. (2009), “Managing the drivers of organizational commitment and salesperson effort: An application of Meyer and Allen's three-component model”, Journal of Marketing Theory and Practice, Vol. 17, No. 4, Pp. 335-350.
Hughes, L. W. & Palmer, D. K. (2007), “An Investigation of the Effects of Psychological Contract and Organization-Based Self-Esteem on Organizational Commitment in a Sample of Permanent and Contingent Workers”, Journal of Leadership & Organizational Studies, Vol.14, No. 2, Pp. 143-156.
Jaros, S. J. (1997), “An assessment of Meyer and Allen's (1991) three-component model of organizational commitment and turnover intentions”, Journal of Vocational Behavoir, Vol. 51, No. 3, Pp. 319-337.
Joiner, T. A. & Bakalis, S. (2006), “The antecedents of organizational commitment: the case of Australian casual academics”, International Journal of Educational Management, Vol. 20, No. 6, Pp. 439-452.
Khurram, S. (2009), “Perceived Organizational Support, Antecedents and Consequences Proposing and Testing a Model in a Public Sector University of Pakistan”, South Asian Journal of Management, Vol. 16, No. 1, Pp. 7-26.
Klein, K. J. & Kozlowski, S. W. J. (2000), Multilevel Theory, Research and Methods in Organizations, San Francisco: Jossey Bass.
Lambert, E. & Hogan, N. (2009), “The Importance of Job Satisfaction and Organizational Commitment in Shaping Turnover Intent: A Test of a Causal Model”, Criminal Justice Review, Vol. 34, No. 1, Pp. 96-118.
Lok, P. & Crawford, J. (2001), “Antecedents of organizational commitment and the mediating role of job satisfaction”, Journal of Managerial Psychology, Vol. 16, No. 7/8, Pp. 594-613.
Lok, P., Wang, P. Z., Westwood, B. & Crawford, J. (2007), “Antecedents of job satisfaction and organizational commitment and the mediating role of organizational subculture”, Working paper, Accessible at: http://www.unisa.edu.au/
McCroskey, S. D. (2007), The relationship between leadership practices and the threecomponent model of organizational commitment: An empirical analysis, Doctoral dissertation, Capella University.
Meyer, J. P., Allen, N. J. & Sulsky, L. M. (reviewer). (1999), “Commitment in the workplace: theory, research & application”, Canadian Psychology, Vol. 40, No. 4, Pp. 383-385.
Meyer, J. P., Becker, T. E. & Vandenberghe, C. (2004), “Employee Commitment and Motivation: A Conceptual Analysis and Integrative Model”, Journal of Applied Psychology, Vol. 89, No. 6, Pp. 991-1007.
Meyer, J. P., Bobocel, D. R. & Allen, N. J. (1991), “Development of Organizational Commitment During the First Year of Employment: A Longitudinal Study of Pre- and Post-Entry Influences”, Journal of Management, Vol. 17, No. 4, Pp. 717-733.
Meyer, J. P. & Smith, C. A. (2000), “HRM practices and organizational commitment: Test of a mediation model”, Canadian Journal of Administrative Sciences, Vol. 17, No. 4, Pp. 319-331.
Rhoades, L. & Eisenberger, R. (2002), “Perceived Organizational Support: A review of the Literature”, Journal of Applied Psychology, Vol. 87, No. 4, Pp. 698-714.
Shore, L. M. & Wayne, S. J. (1993), “Commitment and Employee Behavior: Comparison of Affective Commitment and Continuance Commitment With Perceived Organizational Support”, Journal of Applied Psychology, Vol. 78, No. 5, Pp. 774-780.
Somech, A. & Bogler, R. (2002), “Antecedents and Consequences of Teacher Organizational and Professional Commitment”, Educational Administration Quarterly, Vol. 38, No. 4, Pp. 555-557.
Sommer, S. M., Bae, S. & Luthans, F. (1996), “Organizational commitment across cultures: The impact of antecedents of Korean employees”, Human Relations, Vol. 49, No. 7, Pp. 977-993.
Stallworth, L. (2004), “Antecedents and consequences of organizational commitment to accounting organizations”, Managerial Auditing Journal, Vol. 19, No. 7, Pp. 945-955.
Yoon, J. & Thye, S. R. (2002), “A Dual Process Model of Organizational Commitment: Job Satisfaction and Organizational Support”, Work and Occupations, Vol. 29, No. 1, Pp. 97-124.
Zaccarin, S. & Rivellini, G. (2002), “Multilevel analysis in social research: an application of a cross-classified model”, Statistical Methods & Applications, Vol. 11, No. 1, Pp. 95-108.
دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 2
علمی-پژوهشی
مهر 1391
صفحه 177-200
  • تاریخ دریافت: 30 تیر 1391
  • تاریخ پذیرش: 10 شهریور 1391