اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)

طراحی پرسش‌نامه سنجش نگرش شغلی و سازمانی کارکنان دولت؛ مطالعه موردی: ۸۰ سازمان دولتی در مرکز استان زنجان

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه زنجان، دانشکده علوم انسانی، گروه مدیریت

2 دانشیار دانشگاه امام صادق (ع)، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت

3 استادیار دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم اداری و اقتصاد

4 دانشجوی دکتری مشاوره شغلی، دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم تربیتی

چکیده

مطالعات سنجش نگرش شغلی و سازمانی، نشان‌دهنده آن است که سازمان‌ها، مدل واحدی را در این زمینه نپذیرفته‌اند. پژوهش حاضر، مدل‌های مختلفِ تعیین عوامل مؤثر در نگرش شغلی و سازمانی را تلفیق کرده و پس از تأیید اعتبار و روایی پرسش‌نامه، ابزار تأییدشده را با استفاده از روش تحقیق میدانی و به صورت تمام‌شماری در بین کارکنان رسمی و پیمانی 80 سازمان دولتی مرکز استان زنجان به کار برده است. پرسش‌نامه محقق‌ساخته در دو بخش، مشتمل بر 12 گزینه در خصوص ویژگی‌های فردی و سازمانی کارکنان و 61 گزینه مؤثر در نگرش شغلی و سازمانی، در 3 عامل اصلی، مشتمل بر الف- نیروی انسانی پیرامون (1- همکاران و 2- مدیران و مافوق)، ب- ماهیت شغل و سازمان (3- وابستگی شغلی، 4- وابستگی سازمانی، 5- تناسب شغل با شاغل و 6- طراحی شغل) و ج- عوامل سازمانی و محیطی (7- حجم کار و استرس محیطی، 8- شرایط فیزیکی کار، 9- حقوق و مزایای شغلی، 10- آموزش، ارزشیابی و ارتقاء و 11- توازن در زندگی شغلی و خانوادگی)، طراحی شد و اعتبار آن با استفاده از ضریبِ همسانیِ درونیِ آلفای کرونباخ، برابر با 966/0 و روایی آن با استفاده از روش تحلیل عاملی در نرم‌افزار SPSS با فرض 11 عامل و بر اساس روش برآورد مؤلفه‌های اصلی و بر اساس ماتریس همبستگی و 4 روش دوران واری‌ماکس ، ایکوی‌ماکس ، پروماکس و اوبلی‌مین ، تأیید و نشان داده شد که این متغیرها در نگرش شغلی و سازمانی تأثیر دارند و ابزار طراحی‌شده، سازه مورد نظر را می‌سنجد. در نهایت نیز با استفاده از نتایج حاصل از تحقیق میدانی، میزان تأثیرگذاری این عوامل در نگرش شغلی و سازمانی کارکنان به دست آمد.

کلیدواژه‌ها

اوپنهایم، ا. ان. (1375)، طرح پرسشنامه و سنجش نگرش‌ها، ترجمه مرضیه کریم‌نیا، مشهد: آستان قدس رضوی.
پرهیزکار، کمال (1368)، روابط انسانی در مدیریت، تهران: اشراقی.
خاکی، غلام‌رضا (1379)، روش تحقیق در مدیریت، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی.
ساعتچی، محمود (1370)، نگرش کارکنان درباره عوامل مؤثر در رضایت شغلی، تهران: مرکز خدمات مدیریت.
شاکری‌نیا، ایرج (1376)، «امنیت و رضایت شغلی و بهداشت روانی»، تدبیر، شماره 72، صص 43-56.
عباس‌زادگان، محمد (1383)، مدیریت بر سازمان‌های ناآرام، تهران: کویر.
عظیمی، حسین؛ جلیل‌خانی، بهرام و ستاره، مهرداد (1387)، سنجش نگرش شغلی و سازمانی کارکنان سازمان‌های دولتی در استان زنجان، زنجان: گزارش طرح پژوهشی مشترک سازمان پزشکی قانونی کشور و استانداری زنجان.
علوی، امین‌الله (1371)، رفتار سازمانی، تهران: معراج.
فقهی فرهمند، ناصر (1381)، مدیریت پویای سازمان (با پیشگفتار مدیریت سازمان در ایران)، تبریز: فروزش.
کلاین، پل (1380)، راهنمای آسان تحلیل عاملی، ترجمه دکتر سید جلال صدرالسادات و اصغر مینایی، تهران: سمت.
کورمن، آبراهام (1370)، روانشناسی صنعتی و سازمانی، ترجمه حسین شکرکن، تهران: رشد.
میرسپاسی، ناصر (1373)، مدیریت منابع انسانی و روابط کار، تهران: مروارید.
هومن، حیدرعلی (1381)، تهیه و استاندارد ساختن مقیاس سنجش رضایت شغلی، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
Almeida, L. (2005), "An Organizational Model of Attitude Change", University Nova de Lisboa, pp. 26-29.
Buka, M. (2005), "The Job Attitude Differences Among Public and Private School Teachers in Albania", A Thesis Submitted to The Graduate School of Sciences of Middle East Technical University.
Doran, L. I. (2007), "Behavioral Intentions as Predictors of Job Attitudes: The role of Economic Choice", Journal of Applied Psychology, pp.40-45.
McCook, K. D. (2002), "Organizational Perceptions and Their Relationships to Job Attitude, Effort, Performance, and Organizational Citizenship Behaviors", A Dissertation Submitted to The Graduate Faculty of The Louisiana State University, For The Degree of Doctor of Philosophy.
اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)
دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 1
علمی-پژوهشی
فروردین 1390
صفحه 169-200
  • تاریخ دریافت: 22 آذر 1389
  • تاریخ بازنگری: 01 فروردین 1390
  • تاریخ پذیرش: 24 اردیبهشت 1390