شناخت محتوای قرارداد روان‌شناختی در اعضای هیئت علمی (مورد مطالعه: دانشگاه فردوسی مشهد)

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه مدیریت دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشیار گروه مدیریت دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد

3 عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

4 دانشجوی دکتری مدیریت رفتار سازمانی گروه مدیریت دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد (نویسنده مسئول)

چکیده

قرارداد روان‌شناختی -که معمولاً در مقابل قرارداد رسمی مطرح می‌گردد- عبارت است از مجموعه باورهایی درباره اینکه کارکنان و سازمان چه چیزی به یکدیگر، عرضه و چه چیزی از یکدیگر دریافت می‌کنند. پژوهش حاضر در پی شناخت محتوای قراردادهای روان‌شناختی در اعضای هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد با استفاده از راهبرد آمیخته با تقدم مرحلۀ کیفی بر کمی است. در مرحله کیفی با نمونه‌گیری نظری با چهل نفر از اعضای هیئت علمی، مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته صورت گرفت و برای تحلیل آنها از روش تحلیل مضمون استفاده شد. در مرحله کمی، تعهدات به‌دست‌آمده با استفاده از مضامین شکل‌دهنده آنها در قالب پرسش‌نامه در اختیار نمونه‌ای 305 نفری از اعضای هیئت علمی قرار گرفت و با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی، بررسی شد. داده‌های این در نهایت، یازده تعهد برای دانشگاه و هفت تعهد برای اعضای هیئت علمی ذیل قراردادهای روان‌شناختی احصاء گردید.  نتایج نشان می‌دهد که رعایت عدالت در برخوردها، ایجاد امنیت شغلی و حمایت و پشتیبانی از اعضای هیئت علمی، مهم‌ترین تعهدات دانشگاه و اعتلای نام دانشگاه، حضور و فعالیت فراتر از تکالیف موظف اداری و بهبود و ارتقای سطح آموزش در دانشگاه، مهم‌ترین تعهدات اعضا برشمرده شده‌اند.

کلیدواژه‌ها

آرمسترانگ، مایکل (۱۳۸۴)، مدیریت استراتژیک منابع انسانی: راهنمای عمل، ترجمه محمد اعرابی و داود ایزدی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
اسکات، ریچارد (۱۳۸۹)، سازمان‌ها: سیستم‌های عقلائی، طبیعی و باز. ترجمه حسن میرزائی اهرنجانی، تهران: سمت.
سبحانی‌فرد، یاسر و اخوان خرازیان، مریم (۱۳۹۱)، تحلیل عاملی، مدل‌سازی معادلات ساختاری و چندسطحی، تهران: دانشگاه امام صادق -علیه‌السلام-.
عابدی جعفری، حسن، تسلیمی، محمدسعید، فقیهی، ابوالحسن، شیخ‌زاده، محمد (۱۳۹۰)، «تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی»، اندیشه مدیریت راهبردی، سال پنجم، شماره دوم، صص 151-198.
هومن، حیدرعلی (۱۳۸۹)، شناخت روش علمی در پژوهش رفتاری. تهران: سمت.
Aggarwal, U. & Bhargava, S. (2010), “The Effects of Equity Sensitivity, Job Stressors and Perceived Organisational Support on Psychological Contract Breach”. Vol. 14, No. 1-2, pp. 4-31.
Argyris, C. (1960), Understanding Organizational Behavior. Homewood, IL: Dorsey Press.
Bal, P. M., Dan, S. C. & Paul, G. W. J. (2010), “Psychological Contract Breach and Workperformance”, Journal of Managerial Psychology, Vol. 25, No. 3, pp. 252-273.
Boyatzis, R. E. (1998), Transforming Qualitative Information: Thematic Analysis and Code Development, United States: Sage.
Braun, V. and Clarke, V. (2006),“Thematic Analysis in Psychology”. Qualitative Research in Psychology, Vol. 3, No. 2, pp. 77-101.
Cavanaugh, M. A. and Noe, R. A. (1999), “Antecedents and Consequences of Relational Components of the New Psychological Contract”, Journal of Organizational Behavior, Vol. 20, No. 3, pp. 323-340.
Chubbs, D. O. (2002), Nurses' Perceptions of the Impact of Health Care Reforms, Psychological Contract Violation, Restructuring and General Job Satisfaction, Organization Commitment and Intent to Stay, M. N. MQ73584, Memorial University of Newfoundland (Canada).
Guzzo, R. A. Noonan, K. A. and Alron, E. (1994), “Expatriate Managers and the Psychological Contract”, Journal of Applied Psychology, Vol. 79, No. 4, pp. 617-626.
Herriot, P., Manning, W. E. G., and Kidd, J. M. (1997), “The Content of the Psychological Contract”, British Journal of Management, Vol. 8, No. 2 pp. 151-162.
Huei-Fang, C. and Yung-Ho, C. (2009), “The Influence of Psychological Contracts on the Adjustment and Organisational Commitment Among Expatriates”, International Journal of Manpower, Vol. 30, No. 8 , pp.797-814.
Kotter, J. P. (1973), “The Psychological Contract: Managing the Joining-up Process”, California Management Review, Vol. 15, No. 3, pp. 91-99.
Krivokapic-Skoko, B., Ivers, J. and O’Neill, G. (2006), “Psychological Contracts: Conceptual and Empirical Considerations”, Faculty of Commerce Working Paper Series, Charles Sturt University, No. 01/06, pp. 24-36.
Marjo-Riitta, P. & Jari, H. (2010), “Psychological Contract and its Motivational and Health-Enhancing Properties”, Journal of Managerial Psychology, Vol. 25, No. 1, pp. 4-21.  
Martinez, J. L. (2004), An Examination of the Relationship between Perceived Psychological Contract Violations and Organizational Commitment and Organizational Citizenship Bahavior, Dissertation of Docroe of Business Administration, School of Business and Entrepreneurship, Nova Southeastern University.
O’Donohue, W., Donohue, R., and Grimmer, M. (2007), “Research into the PsychologicalContract: Two Australian perspectives”, Human Resource Development International, Vol. 10, No. 3, pp. 301-318.
O’neill, G., Krivokapic-Skoko, B. & Dowell, D. (2010), “Unpacking Informal Contractual Relationships: Psychological Contracts Established by Australian Business Academics”, The Irish Journal of Management, Vol. 29, No. 02, pp. 5-32.
Rousseau, D. M. (1989). “Psychological and Implied Contracts in Organizations”, Employee Responsibilities and Rights Journal, Vol.2, No.2 pp. 121-39.
Id. (1990), “New Hire Perceptions of Their Own and Their Employer's Obligations: A Study of Psychological Contracts”, Journal of Organizational Behavior, Vol. 11, No. 5, pp. 389-400.
Sandelowski, M. & Barroso, J. (2007), Handbook for Synthesizing Qualitative Research, New York:  Springer Publishing Company, Inc.
Shen, J. (2010), “University Academics’ Psychological Contracts and Their Fulfilment”, Journal of Management Development, Vol. 29, No. 6, pp. 575-591.
Stirling, A. J. (2001), “Thematic Networks: An Analytic Tool for Qualitative Research”, Qualitative Research, Vol. 1, No. 3, pp. 385-405.
Strauss, A. C., Corbin, J. M. (1998), Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory, Second Edition, California: SAGE.
Tekleab, A. G. (2003), The Role of Realistic Job Previews and Organizational Socialization on Newcomers' Psychological Contract Development, Ph.D. 3112503, University of Maryland, College Park.
Tipples, R. S., & Krivokapic-Skoko, B. (1997), “New Zealand Academics and Performance Management”, International Journal of Employment Studies, Vol. 5, No. 2, pp. 103-116.
Wilkens, U. & Nermerich, D. (2011), “Love it, Change it, or Leave it-Understanding Highly-skilled Flexible Workers' Job Satisfaction from a Psychological Contract Perspective”, Management Revue, Vol. 22, No. 1, pp 65-83.
Wright, W. D. (2005), Causal Attributions and Interactional Justice Asmoderators of the Relationship between Perceived Psychological Contract Breach and Critical Employee Outcomes, M. A. 1429345, California State University, Long Beach.
  • تاریخ دریافت: 08 دی 1392
  • تاریخ بازنگری: 11 دی 1392
  • تاریخ پذیرش: 15 اسفند 1392