تبیین الگوی رهبری قوم بنی‌اسرائیل به دست حضرت موسی (ع)؛ پژوهشی قرآنی

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت بازرگانی دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه السلام

2 کارشناس‌ارشد معارف اسلامی و مدیریت بازرگانی، دانشگاه امام صادق (ع) (نویسنده مسئول)

چکیده

بررسی و الگوگیری از نحوه شکل­گیری رفتار­های اقوام گذشته و همچنین تعامل این اقوام با رهبرانشان می­تواند گامی اساسی در بازگشتِ حرکت­های علمی و اقدامات عملی مسلمانان به اسلام و معارف و آموزه­های ناب مکتب اسلام باشد. اساس و محور این بازگشت، تحقیق در آیات قرآن و روایات اسلامی و بازیابی مفاهیم و معارف از منابع اصیل اسلامی است.در قرآن کریم نمونه‌های فراوانی از رفتارها و ویژگی­های رهبران بزرگ الهی ذکر شده و سیره و سلوک این بزرگواران به عنوان الگو به بشر عرضه شده است. در این میان، حضرت موسی، نقش ویژه­ای دارد؛ چراکه در حدود یک‌پنجم از آیات قرآن کریم به ویژگی­های قوم بنی­اسرائیل و نحوه رهبری ایشان اختصاص دارد. این پژوهش در صدد است تا با بهره­گیری از روش «تفسیر موضوعی قرآن کریم» به بررسی رفتارها و ویژگی­های قوم بنی­اسرائیل و متقابلاً نحوه رهبری و شیوه­های تعامل حضرت موسی (ع) در مواجهه با این قوم بپردازد. پژوهشگر با بررسی 1130 آیه از قرآن کریم، علاوه بر شناخت رفتارها و ویژگی­های این قوم، الگوی رهبری حضرت موسیدر مواجهه با این قوم را که در بیان مبین قرآن آمده، تبیین نموده است. در نهایت، محقق، الگوی رهبری حضرت موسی (ع) را بر مبنای چهار اصل «تعامل مستقیم با قوم»، «تذکر مستمر»، «دعوت به وحدت کلمه» و «صبر» شناخته و عرضه کرده است.

کلیدواژه‌ها

قرآن کریم
احمدزاده کرمانی، روح­الله (1384)، فرآیند مدل‌سازی و نظریه­پردازی سازمانی بر اساس مبانی اسلام، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد معارف اسلامی و مدیریت صنعتی، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
الوانی، سیدمهدی (1389)، مدیریت عمومی، تهران: نی، چاپ چهلم.
رابینز، استیفن (1385)، رفتار سازمانی (جلد دوم)، ترجمه علی پارساییان و سیدمحمد اعرابی، تهران: مؤسسه پژوهش­های فرهنگی.
رضائیان، علی (1381)، مبانی مدیریت رفتار سازمانی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت)، چاپ سوم.
همو (1383)، مبانی سازمان و مدیریت، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت)، چاپ ششم.
کونتز، هارولد و ویهریچ، هینز (1386)، اصول مدیریت؛ چشم‌انداز جهانی، ترجمه علی پارساییان، تهران: ترمه، ویرایش یازدهم.
گریفن، مورهد (1374)، رفتار سازمانی، ترجمه سیدمهدی الوانی و غلامرضا معمارزاده، تهران: مروارید، چاپ اول.
لطیفی، میثم (1390)، «روش­شناسی راهبردهای تدبر در قرآن کریم: استقرایی از پژوهش­های میان­رشته­ای مدیریت اسلامی در دهه­ی اخیر»، اندیشه مدیریت راهبردی، سال پنجم، شماره 2، صص 25-55.
مجلسی، محمدباقر (1372)، بحار الأنوار، تهران: انتشارات اسلامیه، چاپ سوم.
مرادی زنجانی، حسین (1378)، مراحل و شیوه­ی بیان قرآن کریم از رسالت حضرت موسی (ع)، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد الهیات و معارف اسلامی و ارشاد، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
یوکل، گری (1382)، مدیریت و رهبری در سازمان‌ها؛ ترجمه محمد ازگلی و قاسم قنبری؛ تهران، مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه امام حسین (ع)، چاپ اول.
Arnold, H. J. & Feldman, D. C. (1986), Organization Behavior. New York: McGraw-Hill.
Weihrich, H & Koontz, H (1983), Management; A Global Perspective, New York: McGraw-Hill.
  • تاریخ دریافت: 14 مهر 1392
  • تاریخ بازنگری: 30 مهر 1392
  • تاریخ پذیرش: 18 آبان 1392