اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)

کشف و بازنمایی الگوی بومی رفتار سیاسی مدیران؛ رویکرد داده‌بنیاد

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه مدیریت دانشکده علوم اداری دانشگاه فردوسی

2 دانشیار گروه مدیریت دانشکده علوم اداری دانشگاه فردوسی

3 استادیار گروه مدیریت دانشکده علوم انسانی دانشگاه بجنورد، نویسنده مسئول

چکیده

رفتار سیاسی در سازمان، موضوعی متناقض‌نماست و به رغم وجود دیدگاه دو قطبی -مثبت و منفی- نسبت به آن، جزء لاینفک زندگی سازمانی است. این پدیده در سازمان‌های ایرانی با توجه به سلطه نسبی سازمان غیررسمی بر سازمان رسمی و تمایل به قانون‌گریزی، پدیده‌ای رایج است. مطالعهحاضربه دنبال شناخت رفتارهای رایج سیاسی و منطق استفاده از این رفتارها به دست مدیران بخش خصوصی بود. بدین منظور با استفاده از نظریه داده‌بنیاد با 21 مدیر نمونه استانی در بخش خصوصی مصاحبه عمیق به عمل آمد. نتایج حاصل از پژوهش، 20 رفتار شایع سیاسی را شناخت و مفهوم‌سازی کرد. طبقه‌بندی و بررسی رفتارهای شناخته نشان داد که قدرت، صرفاً کلیدواژه نوع‌شناسی رفتارها نیست بلکه با توجه به ماهیت خصوصی بودن واحدها، این نحوه استفاده از قدرت برای نفوذ در دو شکل نرم و سخت و نیز کنشی یا واکنشی است که به توصیف رفتار سیاسی مدیران و تمایز بین رفتار آنها در قالب مواجهه و اثرگذاری می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها

جعفری اسکندری، میثم؛ علی‌احمدی، علیرضا؛ خالقی، غلامحسین و حیدری، مهدی (1389)، «ارزیابی فضای کسب‌وکار صنعتی ایران در حمایت از بخش خصوصی با رویکرد کارت امتیازی متوازن»، نشریه مهندسی صنایع و مدیریت تولید، سال 2، شماره 21، صص 37-52.
رحمان‌سرشت، حسین و فیاضی، مرجان (1387)، «رابطه بین انگاشت قدرت و سیاست‌شناسی سازمانی و عملکرد کارکنان»، پژوهش‌نامه مدیریت اجرایی. سال هشتم. شماره 29. صص 73-96.
رحیم‌نیا، فریبرز و حسن‌زاده، فرزانه (1388)، «بررسی نقش تعدیل‌کنندگی عدالت سازمانی بر رابطه بین ادراک از فضای سیاسی سازمان و ارتباط‌گریزی افراد»، پژوهش‌نامه مدیریت تحول، سال اول، شماره 2، صص 21-46.
رضائیان، علی؛ رضایی، سیدعابد و اکبری، خدیجه (1390)، «به‌کارگیری تدابیر سیاسی بر مبنای سبک‌های حل مسئله (مورد مطالعه: کارمندان دانشگاه شهید بهشتی)»، پژوهش‌نامه مدیریت تحول، سال سوم، شماره 5، صص 1-23.
هادوی‌نژاد، مصطفی؛ خائف الهی، احمدعلی و علیزاده ثانی، محسن (1388)، «سیاست‌پیشگی مدیران، ادراک سیاسی کارکنان و مقاومت در برابر تغییر»، فصل‌نامه علوم مدیریت ایران، سال چهارم، شماره 16، صص 119-137.
Atinc, G., Darrat, M., Parker, B. & Fuller, B. (2010), "Perceptions of Organizational Politics: A Meta-analysis of Theoretical Antecedents", Journal of Managerial Issues, Vol. 22, No. 4, Pp. 494-513.
Blickle, G., Wendel, S. & Ferris, G. R. (2010), "Political Skill as Moderator of Personality–Job Performance Relationships in Socioanalytic Theory: Test of the Getting Ahead Motive in Automobile Sales", Journal of Vocational Behavior, Vol. 76, No. 1, Pp. 326-335.
Blickle, G., Kramer, J., Schneider, P. B., Meurs, J. A., Ferris, G. R., Mierke, J., Witzki, A. H. & Momm, T. D. (2011), "Role of Political Skill in Job Performance Prediction Beyond General Mental Ability and Personality in Cross-sectional and Predictive Studies", Journal of Applied Social Psychology, Vol. 4, No. 2, Pp. 239-265.
Blickle, G. & Schnitzler, A. (2010), “Is the Political Skill Inventory Fit for Personnel Selection? An Experimental Field Study”, International Journal of Selection and Assessment, Vol. 18, No. 2, Pp. 155-165.
Breaux, D. M., Munyon, T. P., Hochwarter, W. A. & Ferris, G. R. (2009), “Politics as a Moderator of the Accountability-Job Satisfaction Relationship: Evidence across Three Studies”, Journal of Management, Vol. 35, No. 2, Pp. 307-326.
Buchanan, D. (2008), "You Stab My Back, I’ll Stab Yours: Management Experience and Perceptions of Organization Political Behaviour", British Journal of Management, Vol. 19, No. 1, Pp. 49-64.
Buchanan, D. & Badham, R. (2008), Power, Politics, and Organizational Change: Winning the Turf Game, London: Sage.
Culbert, S. A. & McDonough, J. J. (1980), The Invisible War: Pursuing Self Interests at Work, New York: John Wiley.
Curtis, S. (2003), "Lies, Damned Lies and Organisational Politics", Industrial and Commercial Training, Vol. 35, No. 7, Pp. 293-297
Drory, A. & Romm, T. (1990), "The Definition of Organizational Politics: A Review", Human Relations, 43, No. 1, Pp. 1133-1154.
DuBrin, A. J. (2009), Political Behavior in Organizations, Thousand Oakes, CA: Sage Publications.
Farrell, D. & Patterson, J. C. (1982), “Patterns of Political Behaviour in Organizations", Academy of Management Review, Vol. 7, No. 3, Pp. 403-412.
Fernandez, J. P. (1993), The Diversity Advantage, New York: Lexington Books.
Ferris, G. R., Russ, G. S. & Fandt, P. M. (1989), “Politics in Organizations”, In Impression Management in the Organization (Pp. 143-170), edited by R. A. Giacalone and P. Rosenfeld. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
Ferris, G. R. & King, T. R. (1991), "Politics in Human Resources Decisions: A Walk on the Dark Side", Organizational Dynamics, Vol. 20, No. 2, Pp. 59-71.
Ferris, G. R. & Kacmar, K. M. (1992), “Perceptions of Organizational Politics”, Journal of Management, Vol. 18, No. 1, Pp. 93-116.
Ferris, G. R., Feder, D. B. & King, T. R. (1994), "A Political Conceptualization of Managerial Behaviour", Human Resource Management Review, Vol. 4, No. 1, Pp. 1-34.
Ferris, G. R., Anthony, W. P., Kolodinsky, R., Gilmore, D. C. & Harvey, M. G. (2002), "Development of political skill", In Wankel, C. and DeFillippi, R. (Eds), Research in Management Education and Development, Rethinking Management Education for the 21st Century (Vol. 1, No. 3, Pp. 3-25), Greenwich, CT: Information Age Publishing.
Ferris, G. R., Davidson, S. L., & Perrewe´, P. L. (2005a), Political Skill at Work: Impact on Work Effectiveness. Mountain View, CA: Davies-Black Publishing.
Ferris, G. R., Treadway, D. C., Kolodinsky, R. W., Hochwarter, W. A., Kacmar, C. J., Douglas, C., & Frink, D. D. (2005b), "Development and Validation of the Political Skill Inventory", Journal of Management, Vol. 31, No. 1, Pp. 126-152.
Ferris, G. R., Blickle, G., Schneider, P. B., Kramer, J., Zettler, I., Solga, J., Noethen, D. & Meurs, J. A. (2008), "Political Skill Construct and Criterion-related Validation: A Two-study Investigation", Journal of Managerial Psychology, Vol. 23, No. 7, Pp. 744-771.
Gamson, W. A. (1971), "Political Trust and its Ramifications", In G. Abcarian & J. Soule (Eds.), Social Psychology and Political Behavior (Pp. 40-55). Columbus, Ohio: Merrill.
Gandz, J. & Murray, V. V. (1980), "The Experience of Workplace Politics", Academy of Management Journal, Vol. 23, No. 2, Pp. 237-251.
Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1994), "Competing Paradigms in Qualitative Research", In N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research (Pp. 105-117). Thousand Oaks, CA:Sage.
Harrel cook, G., Ferris, R. G. & Dulebohn, G. H. (1999), "Political Behaviors as Moderators of the Perceptions of Organizational Politics Work Outcomes Relationships", Journal of Organizational Behaviour, Vol. 20, No. 7, Pp. 1093-1105.
Hirsch, P. (1987), Pack Your Own Parachute. Reading, MA: Addison-Wesley.
House, R. J., Hanges, P. W., Javidan, M., Dorfman, P. & Gupta, V. (Eds.) (2004), Culture, Leadership, and Organizations: The GLOBE Study of 62 Societies, Th ousand Oaks: Sage.
Jackall, R. (1988). Moral Mazes: The World of Corporate Managers, New York: Oxford University Press.
Javidan, M. & Dastmalchian, A. (2003), "Culture and Leadership in Iran: The land of Individual Achievers, Strong Family Ties and Powerful Elite", Academy of Management Executive, Vol. 17, No. 4, Pp. 124-142.
Jolliffe, D. & Farrington, D. P. (2004), "Empathy and Offending: A Systematic Review and Meta-analysis", Aggression and Violent Behavior, Vol. 9, No. 2, Pp. 441-476.
Kelly, C. M. (1988), The Destructive Achiever: Power and Ethics in the American Corporation. Reading, MA: Addison-Wesley.
Kurlanda, N. B. & Cooper, C. D. (2002), "Manager Control and Employee Isolation in Telecommuting Environments", Journal of High Technology Management Research, Vol. 13, No.1, Pp. 107-126.
Latif, A., Abideen, Z. & Nazar, M. S. (2011), "Individual Political Behavior in Organizational Relationship", Journal of Politics and Law, Vol. 4, No. 1, Pp. 199-210.
Lewin, K. (1936), Principles of Topological Psychology. New York: McGraw-Hill.
Lewis, D. (2002), "The Place of Organizational Politics in Strategic Change", Strategic Change, Vol. 11, No. 1, Pp. 25-34.
Liu, Y., Ferris, G. R., Zinko, R., Perrewé, P. L., Weitz, B. & Xu, J. (2007), "Dispositional Antecedents and Outcomes of Political Skill in Organizations: A Four-study Investigation with Convergence", Journal of Vocational Behavior, Vol. 71, No. 1, Pp. 146-165.
Luthans, F., Hodgetts, R. M., & Rosenkrantz, S. A. (1988), Real Managers, Cambridge, MA: Ballinger.
Maccoby, M. (1978), The Gamesman, New York: Bantam Books.
Madison, D. L., Allen, R. W., Porter, L. W., Renwick, P. A. & Mayes, B. T. (1980), "Organizational Politics: An Exploration of Managers Perceptions", Human Relations, Vol. 33, No. 1, Pp. 79-100.
Mayes, B. T. & Allen, R. W. (1977), "Toward a Definition of Organization Politics", Academy of Management Review, Vol. 2, No. 4, Pp. 672-678.
Miller, A. H. (1974), "Political Issues and Trust in Government", American Political Science Review, Vol. 68, No. 3, Pp. 951-972.
Mintzberg, H. (1983), Power in and around Organizations. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Nye, J. S. (2004), Soft Power: The Means to Success in World Politics. New York: Public Affairs.
Pfeffer, J.(1981), “Management as Symbolic Action: The Creation and Maintenance of Organizational Paradigms”, In Research in Organizational Behavior (Vol. 31, Pp. l-52) edited by L. L. Cummings, and B. M. Staw. Greenwich, CT: JAI Press.
Provis, C. (2004), Ethics and Organisational Politics, Edward Elgar Publishing, Cheltenham and Northampton: Edward Elgar.
Rieffe, C., Ketelear, L. & Wiefferink, C. H. (2010), “Assessing Empathy in Young Children: Construction and Validation of an Empathy Questionnaire (em que). Personality and Individual Differences”, Pers individ dif journal, Vol. 49, No. 1, 362-367.
Schein, V. E. (1977), "Individual Power and Political Behaviours in Organizations: An Inadequately Explored Reality", Academy of Management Review, Vol. 2, No. 1, Pp. 64-72.
Simmons, O. E. (2008), "Stages of a Classic (Glaserian) Grounded Theory Study", Grounded Theory Institute, Retrived from http://www.groundedtheory.com/. Date 2012/10/02.
Skinner, B. F. (1983), A Matter of Consequences. New York: Knopf.
Sofer, C. (1970), Men in Mid-Career: A Study of British Managers and Technical Specialties, Cambridge, England: Cambridge University Press.
Strauss, G. (1963), "Tactics of Lateral Relationship: The Purchasing Agent", Administrative Science Quarterly, Vol. 7, No.1, Pp. 161-185.
Todd, S. Y., Harris, K. J., Harris, R. B. & Wheeler, A. R. (2009), "Career Success Implications of Political Skill", Journal of Social Psychology, Vol. 149, No. 3, Pp. 179-204.
Whyte, W.  H. (1956), The Organization Man, New York: Simon and Schuster.
اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)
دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 1
فروردین 1393
صفحه 99-133
  • تاریخ دریافت: 03 آبان 1391
  • تاریخ بازنگری: 26 فروردین 1392
  • تاریخ پذیرش: 26 فروردین 1392