تبیین مدل فرآیند راهبردسازی در محیط پیچیده؛ مطالعه شرکت‌های موفق ایرانی

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه مدیریت دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه ارومیه

چکیده

تصمیمات راهبردی را از سه بعد می‌توان بررسی کرد: موقعیت، فرایند و محتوا. این پژوهش کیفی با هدف غاییِ تبیین فرایند راهبردسازیِ شرکت‌های موفق ایرانی در محیط پیچیده، با طرح نظام‌مند نظریه داده‌بنیاد، اجرا شده است. بدین منظور، ضمن مطالعه، از طریق مصاحبه با افراد آگاه، مشاهده نزدیکِ بیش از شش سازمان و شرکت موفق و فعال در محیط‌های پیچیده و بررسی متون موجود علمی، مجموعه‌ای از مضامین اولیه، طی فرآیند کدگذاری باز گردآوری شد و مقوله‌هایی از دل آنها استخراج گردید. با دسته‌بندی این مقوله‌ها، گام‌های اصلی فرآیند مطلوب، تبیین و طراحی شد. گفتنی است که این فرآیند، گویای روابط علی و معلولی بین پدیده‌ها نیست بلکه گام‌های اخذ تصمیمات راهبردی را بیان می‌کند. اجزای اصلی این مدل عبارت‌اند از تدوین چشم‌انداز و اهداف کلان، جست‌وجوی فرصت‌ها، شناخت تغییرات محیطی، شناخت مدل ذهنی مدیران عالی، گفت‌وگو و تعاملات اجتماعی، بداهه‌گری راهبردی، گفت‌وگو و مذاکره برای استقرار راهبرد، یادگیری در اثر عمل و تجربه و تثبیت راهبرد.

کلیدواژه‌ها

Ansoff, I. (1990), Implanting Corporate Strategy; Hemel Hempstead: Prentice Hall.
Canavari, M., Caggiati, P. & Easter, K.W. (2001) “Economic Studies on Food, Agriculture, and the Environment”, 7th Minnesota-Padova Conference on Food, Agriculture Bologna, New York: Kluwer Academic/Plenum Pub, ISBN:978-0306472428.
Creswell, J. W. (2003); Research Design: Qualitative, Quantitative and Mixed Methodes Approaches; Sage: London.
Cunha, M. (2007), “Towards a Complexity Theory of Strategy”, Management Decision; Vol. 44, No. 7, pp. 839-850.
Davenport, T., Leibold, M., & Voelpel, S. (2006) Strategic Management in the Innovation Economy Strategy Approaches and Tools for Dynamic Innovation Capabilities. New York: Wiley.
Dent, E. B. (1999), “Complexity Science: A World View Shift”, Emergence; Vol. 1, No. 4, pp. 5-19.
Eijnatten, V. and Putnik, F. M. (2004), “Chaos, Complexity, Learning and the Learning Organization towards a Chaordic Enterprise”, Learning Organization; Vol. 11, No. 6; pp. 418-429.
Goulielmos, A. M. (2005), “Complexity Theory: A Science Where Historical Accidents Matter”, Disaster Prevention and Management; Vol. 14, No. 4, pp. 533-554.
Peters, E. (1991), Chaos and Order in the Capital Markets: A New View of Cycles, Prices and Market Volatility; New York: Wiley.
Quinn, J. B. (1989); “Strategic Change: Logical Incrementalism”, Sloan Management Review; Vol. 30, No. 4, pp. 45-60.
Reed, R. & Storrud-Barnes, S. (2010), “Uncertainty, Risk, and Real Options: Who Wins, Who Loses”, Management Decision, Vol. 48, No. 7, pp. 1080-1089.
Schnaars, S. P. (1986) “How to Develop Business Strategies from Multiple Scenarios”, in W. D. Guth (ed.), Handbook of Business Strategy (Pp. 1-17), ISSN: 0894-4318, Boston: Warren, Gosham and Lamont Inc.
Shaw, p. (2002); Changing the Conversation: Organizational Change from a Complexity Perspective; London: Routledge.
Stacey, R. D. (1992), Managing the Unknowable: Strategic Boundaries between Order and Chaos in Organizations, London: Jossey-Bass Publishers.
Id. (2000), “The Emergence of Knowledge in Organization”, Emergence: Complexity and Organization, Vol. 2, No. 4, pp. 23-39.
Id. (2007), Strategic Management and Organizational Dynamics, Harlow, UK: Pearson Education.
Strauss, A. L. & Corbin J. M. (1991), Basics of Qualitative Research: Grounded Theory Methodology, London: Sage.
Weick, K. E. (1995), Sensemaking in Organization; Thousand Oaks, CA; Sage.
  • تاریخ دریافت: 12 آذر 1391
  • تاریخ بازنگری: 26 مهر 1394
  • تاریخ پذیرش: 06 آبان 1395