ارائه مدلی برای رهبری بازگشت به مسیر اصلی نظام آموزش عالی ایران

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی دانشکده مدیریت دانشگاه خوارزمی، نویسنده مسئول

2 دانشیار گروه مدیریت دانشکده مدیریت دانشگاه خوارزمی

3 استاد گروه مدیریت دانشکده مدیریت دانشگاه خوارزمی

چکیده

هدف اصلی این مقاله طراحی مدل فعالیت‌ها و فرآیند‌های رهبری بازگشت به مسیر اصلی در نظام آموزش عالی ایران بود. بدین منظوراینمطالعه جاری به بررسی تجربیات زنده و دیدگاه‌هایمدیران دانشگاه فردوسی مشهد دربارهفعالیت‌ها و فرآیند‌های رهبری بازگشت به مسیر اصلی با دو رویکرد کیفی و کمی پرداخت. نمونه پژوهش مدیران دانشگاه فردوسی مشهد بود. روش مطالعه با توجه به هدف آن روش آمیخته بود و برای جمع‌آوری داده‌ها از مصاحبه نیمه ساختارمند و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. حاصل مطالعه مدل فعالیت‌های رهبری بازگشت به مسیر اصلی در دانشگاه فردوسی مشهد است که به تبیین فعالیت‌ها و فرآیند‌های رهبری بازگشت به مسیر اصلی پرداخته است. در راستای شناسایی فعالیت‌ها و فرآیند‌ها پرسشنامه حاصل از تحلیل مصاحبه‌های کیفی در بین 226 نفر از مدیران دانشگاه فردوسی مشهد به روش سرشماری اجرا شد و با بهره‌گیری از داده‌های 209 پرسشنامه قابل استفاده به‌وسیله تحلیل عاملی اکتشافی مدل تحقیق ارائه گردید. نتایج حاصل ارائه مدلی شامل هشت فعالیت توسعه هدفمند مهارت‌ها، تحول مبتنی بر تعهد، شایسته گزینی در اقدامات، توسعه فرهنگ یادگیری سازمانی، توسعه فرهنگ مشارکت، تمرکز بر بهبود سریع و مستمر، توازن در رهبری، تسهیم چشم‌انداز و آرمان‌هاست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

استراس، آنسلم؛ کوربین، جولیت (1385)، اصول روش تحقیق کیفی (نظریه مبنایی)، ترجمه بیوک محمدی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. تهران.
بازرگان، عباس (1376)؛ «کیفیت و ارزیابی آن در آموزش عالی، نگاهی به تجربه‌های ملی و بین‌المللی»، به کوشش محسن خلیجی و محمدمهدی فرقانی (ویراستاران)، مجموعه مقالات نخستین سمینار آموزش عالی ایران، ج1، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
همو (1388)؛ «روش‌های تحقیق آمیخته: رویکردی برتر برای کندوکاو در مسائل نظام آموزشی و حل آن‌ها»، نشریه مدارس، شماره هفتم.
بازرگان، عباس؛ فتح‌آبادی، جلیل؛ عین الهی، بهرام (1379)، «رویکرد مناسب ارزیابی درونی برای ارتقای مستمر کیفیت گروه‌های آموزشی در دانشگاه‌های علوم پزشکی»، مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، دوره جدید، سال پنجم، شماره 30 (2).
بهرامی، محسن (1374)، «ضرورت تجدیدنظر در رسالت‌ها و ساختار‌های آموزش عالی»، رهیافت، ش11.
خلیجی، محسن (1376)؛ «نگاهی به نظام آموزش عالی ایران، گذشته – حال و آینده»، مجموعه مقالات نخستین سمینار آموزش عالی ایران، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.
فراستخواه، مقصود (1387)، «آینده‌اندیشی درباره کیفیت آموزش عالی ایران؛ مدلی برآمده از نظریه مبنایی»، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، ش50.
محمدی، رضا (1384)، ارزشیابی کیفیت در آموزش عالی (مفاهیم، اصول، روش‌ها و معیار‌ها)، تهران، سازمان سنجش آموزش کشور.
مبینی دهکردی، علی (1390)، «معرفی طرح‌ها و مدل‌ها در روش تحقیق آمیخته»، فصلنامه راهبرد، سال بیستم، ش60.
 
Arsen, D.; Bell, C. & Plank, D. (2003), "Who Will Turn Around ‘Failing’ Schools?", A Framework for Institutional Choice. Education Policy Center at Michigan State University, Educational Policy, Retrieved April 6, 2010, from: http://www.epc.msu.edu/.
Barker, B. (2011), Turnaround Leadership: How Three Successful Leaders Turned Around Their Schools, United Institute of Technology.
Billman, P. S. (2004), "Mission Possible Achieving and Maintaining Academic Iprovement", DeKalb, IL: Northern Illinois University. Available at: http://www.ilhonorroll.niu.edu/pdf/mission_impossible.pdf.
Blankstein, A. M. (2004), Failure is not an option: Six principles that guide student achievement in high-performing schools, Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
Brady, R. (2003), "Can failing schools be fixed?, Available at: http://mpsportal.milwaukee.k12.wi.us/portal/server.pt/gateway/PTARGS_0_2_41091_0_0_18/CanFailingSchoolsBeFixed.pdf.
Brinson, D.; Kowal, J. & Hassel, B. (2008), "School Turnarounds Actions and Results", Lincoln, IL: Public Impact, Academic Development Institute, Retrieved January 11, 2009, from:
 http://www.centerii.org/survey/downloads/Turnaround%20Actions%20and%20Results%203%2024%2008%20with%20covers.pdf.
Calkins, A.; Guenther, W.; Belfiore, G. & Lash, D. (2007), "The Turnaround Challenge: Why America's Best Opportunity to Dramatically Improve Student Achievement Lies in our Worst-Performing Schools", Retrieved 22 of May 2009, from Http://www.massinsight.org/micontent/trnresources.aspx.
Carter, S. C. (2000), "No Excuses Lessons from 21 High-Performing, High-Poverty Schools", 1-130, Heritage Foundation, Washington, DC.
Collins, J. (2009), How the Mighty Fall, London: Random House Business Books.
Duke, D. (2004), "The Turnaround Principal: High-Stakes Leadership", Principal, 84(1), 13-23.
Duke, D. (2010), Differentiating School Leadership: Facing the Challenges of Practice, Thousand Oaks, California: Corwin..
Duke, D. L. (2006), "Keys to sustaining successful school turnarounds", ERS Spectrum, 24(4), 21-35.
Elmore, R. F. (2004), "Knowing the Right Thing to do- School Improvement Andperformance- Based Accountability", 1-19, National Governors Association Center for Best Practices.
Elmore, R. F. (2007), School Reform from the Inside Out Policy, Practice, Andperformance, Cambridge, MA: Harvard Education Press.
Fullan, M. (2006), Turnaround Leadership (1st ed.), CA: San Francisco: Jossey-Bass.
Fullan, M. (2007), The New Meaning of Educational Change (4th ed.), New York: NY: Teachers College Press.
Harris, A.; Leithwood, K. & Strauss, T. (2010), Leading School Turnaround: How Successful Leaders Transform Low Performing Schools, San Francisco: Jossey-Bass
Hawk, K. (2008), "School Decline", Unpublished Doctorate, Massey University, Auckland.
Herman, R.; Dawson, P.; Dee, T.; Greene, J.; Maynard, R.; Redding, S. et al. (2008), Turning Around Chronically Low-Performing Schools: A Practice Guide, Washington, DC: National Center for Education Evaluation and Regional Assistance, Institute of Education Sciences, U.S. Department of Education.
Hicky, Kathleeen M. (2010), "Leadership Practices and Processes in Turnaround Schools: A Phenomenological Multi-Case Study", A Dissertation Submitted in Partial Fulfillment of Requirements for the Degree of Doctor Of Philosophy, Department of Educational Administration and Foundations, Illinois State University.
Hopkins, D. (2011), "Realizing the Potential of Systems Leadership", In J. Robertson & H. Timberley (Eds.), Leadership and Learning (pp. 86-99), London: SAGE.
Huberman, Mette; Parrish, Tom; Hannan, Stephanie; Arellanes, Melissa and Shambaugh Larisa (2011), Turnaround Schools in California: Who Are They and What Strategies Do They Use?, American Institutes for Research; November 2011.
Kowal, J. M. & Hassel, E. A. (2005), Turnarounds with New Leaders and Staff, Naperville, IL: Learning Point Associates/North Central Regional Educational Laboratory.
Kowal, J.; Ayscue Hassel, E. & Hassel, C. (2009), "Successful School Turnarounds: Seven Steps for District Leaders", Issue Brief (pip- 1-7)- Washington, DC: Learning Point Associates.
McRobbie, J. (1998), "Can state intervention spur academic turnaround?", West Ed, Spring, Retrieved from:
     http://www.wested.org/pub/docs/policy/ intervention.htm.
Murphy, J. & Meyers, C. (2008a), Turning around Failing Schools- An Analysis, Nashville, TN.
Nicolaidou, M. & Ainscow, M. (2005), "Understanding Failing Schools: Perspectives from the inside", School Effectiveness and School Improvement, 16(3), 229-248.
Peck Craig & Reitzug Ulrich C. (2012), "How Existing Business Management Concepts Become School Leadership Fashions", Educational Administration Quarterly, 48, 347-381
Reynolds, S. (2008), "Turnaround Strategies and Attempts so Far", Paper Presented at the Turning around the Nation's Worst Schools, Washington, DC. Retrieved from http://www.aei.org.
  • تاریخ دریافت: 12 بهمن 1393
  • تاریخ بازنگری: 22 اسفند 1393
  • تاریخ پذیرش: 06 آبان 1395