برنامه‌ریزی رفاه اجتماعی تاب‌آور،‌ دلالت‌های راهبردی و اعتباربخشی یک مدل ترکیبی برای اقتصاد مقاومتی

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام

2 دانشجوی دکتری جامعه شناسی توسعه اقتصادی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات.

چکیده

افزایش تنش‌ها و مخاطرات طی نیم‌قرن گذشته خصوصاً در حوزه مالی و اقتصادی، اثر‌گذاری مستقیمی بر رفاه زندگی بشر داشته است. بر همین مبنا علاوه بر اینکه مطالعه و تحقیق برای کنترل و مدیریت این تنش‌ها در قالب مباحث مربوط به تاب‌آوری و مقاوم‌سازی اقتصادی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار گشته، لزوم و ضرورت ورود این ادبیات به حوزه سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی‌های رفاهی نیز قابل درک است. به این معنی که امروز جهت نیل به مدل‌های جامع‌تر و کامل‌تر رفاه، ورود ادبیات تولیدشده در حوزه تاب‌آوری اقتصادی در برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های رفاهی لازم و ضروری خواهد بود. بر اساس همین ضرورت، هدف مقاله پیش رو پاسخ به این پرسش است که آیا از نظر اساتید و دانشمندان ادبیات تاب‌آوری اقتصادی و صاحب‌نظران حوزه رفاه اجتماعی نقاط اشتراک و تلاقی میان دو ادبیات برنامه‌ریزی رفاه اجتماعی و تاب‌آوری اقتصادی وجود دارد؟ نقاط تلاقی و یا مؤلفه‌های مشترکی که می‌توانند هم‌زمان نیازها و خواسته‌های هر دو عرصه را پاسخ دهد، کدام‌ها هستند؟ به همین منظور با استفاده از فن مصاحبه‌های عمیق با متخصصین و تحلیل این اطلاعات به روش تحلیل داده‌بنیاد این نتیجه حاصل شد که اشتراک مفهومی بالای نظری در شاخص‌ها و مدل‌های مفهومی دو حوزه مورد تأیید خبرگان است. همچنین حاصل این تطبیق ارائه یک مدل مفهومی ترکیبی به نام لگام- PEOPLES اعتباربخشی‌شده و تکمیل‌شده با نظر متخصصان ایرانی دو حوزه است که این امکان را فراهم می‌کند که نه‌تنها متخصصان و سیاست‌گذاران این دو عرصه با هم‌زبانی و اشتراک هدف دست به ساختن مدل‌های ترکیبی توأمان بزنند، بلکه ورود سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی به عرصه برنامه‌ریزی رفاه اجتماعی را ممکن،‌ عملی و لازم می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

ایزدی، محسن (1387)، پیدایش و گسترش بحران مالی در جهان و اثرات آن بر اقتصاد ایران، تهران: مؤسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد.
بیرو، آلن (1370)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، تهران: انتشارات کیهان.
پیغامی، عادل و منصوری، سمانه (1393)، «مطالعه تطبیقی ادبیات اقتصاد تاب‌آور و برنامه‌ریزی رفاه اجتماعی؛ ارائه یک مدل مفهومی ترکیبی»، فصلنامه آفاق امنیت، شماره 25.
حبیبی، غلامحسین (1393)، بینش روش‌شناختی تحقیق در علوم اجتماعی پارادایم‌ها، روش‌ها و تکنیک‌ها، تهران: کتاب همه.
فلیک، اووه (1391)، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه ‌هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
کیال، علی (1387)، «پیامدهای بحران اقتصادی غرب بر اقتصاد کشور»، فصلنامه تدبیر، شماره 200.
محمدپور، احمد (1390)، روش تحقیق کیفی ضد روش 2، مراحل و رویه‌های علمی در روش‌شناسی کیفی، جلد دوم، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
نچمیاس، دیوید و فرانکفورت، چاوا (1381)، روش‌های پژوهش در علوم اجتماعی، ترجمه فاضل لاریجانی، رضا فاضلی، با مقدمه‌ای از باقر ساروخانی، تهران: سروش.
                                                                                                                                                                  
 
Briguglio, L.; Cordina, G.; Farrugia, N.; & Vella, S. (2009), Economic vulnerability and resilience: Concepts and measurements, Oxford Development Studies.
Hallegatte, Stephane (2014), "Economic Resilience Definition and Measurement", The World Bank, Climate Change Group, Office of the Chief Economist
Gylfason, Thorvaldur; Holmströmm, Bengt; Korkman, Sixten; Söderström, Hans Tson & Vihriälä, Vesa (2010), Nordics In Global Crisis Vulnerability and Resilience (The Research Institute of the Finnish Economy (ETLA).
Jackson, James K. (2009), "The Financial crisis: Impact on and response by the European Union", Specialist in International Trade and Finance, Congressional Research service.
Martin, Ron & Sunley, Peter (2013), "On the Notion of Regional Economic Resilience: Conceptualisation and Explanation, Department of Geography", University of Cambridge, UK (rlm1@cam.ac.uk) School of Geography, Southampton University, UK, Submitted to Journal of Economic Geography.
Schimank, Prof. Uwe (2011), The Fragile Constitution of Contemporary Welfare Societies: A Derailed Functional Antagonism between Capitalism and Democracy, Institut für empirische und angewandte Soziologie (EMPAS) Universität Bremen.
  • تاریخ دریافت: 11 اردیبهشت 1395
  • تاریخ پذیرش: 28 خرداد 1395