اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)

واکاوی مؤلفه‌های رفتاری مدیران در تقویت رفتارهای فرانقش مددکاران کمیته امداد امام خمینی(ره)

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت رفتاری، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد

2 استاد گروه مدیریت، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد (نویسنده مسئول)

3 دانشیار گروه مدیریت، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد

4 دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

کارکنان با ادراک از رفتار مدیران، نحوة رفتار خود را تنظیم می‌کنند. از طرفی، فهم ماهیت ادراک کارکنان از رفتار مدیران منبع بی‌بدیلی برای مدیران به شمار می‌آید؛ زیرا از این طریق می‌توانند به بهبود رفتار خود کمک کنند. در این راستا پژوهش حاضر با هدف کشف و فهم مؤلفه‌های رفتاری مدیران که تقویت‌کنندة رفتارهای فرانقش مددکاران در کمیته امداد امام خمینی(ره) است و با استفاده از روش کلایزی و استراتژی پدیدارشناسی انجام شده است؛ به منظور دستیابی به داده‌های کیفی از نمونه‌گیری هدفمند بهره گرفته شد. این داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با 31 نفر از مددکاران تا رسیدن به اشباع نظری حاصل گردید و با استفاده از مراحل هفت‌گانه روش کلایزی مورد تحلیل قرار گرفت. در نهایت، 9 مضمون استخراج شد که رفتارهای حمایت‌گرایانه مدیر از اولویت بالاتری نسبت به سایر مضامین برخوردار بود. به منظور اعتبارسنجی داده‌های کیفی علاوه بر مرحله نهایی روش کلایزی، از معیارهای گوبا و لینکلن نیز استفاده شد. به جز مضامین احصاء‌شده مشخص گردید که افراد فقط از رفتار مثبت مدیرانشان تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند بلکه گاهی به‌واسطه خودمدیریتی که در افراد وجود دارد و یا آرمان‌ها و اعتقاداتی که دارند رفتارهای فرانقش در آنان بروز می‌کند. یافته‌های حاصل‌شده در تحقیق حاضر ضمن کمک به توسعه و پیاده‌سازی برنامه‌های بهبود مدیریت، می‌تواند به ارتقای عملکرد کاری و رفتارهای فرانقش مددکاران در ارتباط با مددجویان این نهاد یاری رساند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

احمدی، مسعود (1386)، مدیریت رفتار سازمانی (اصول، مبانی و نظریه‌ها و مفاهیم کاربردی)، تهران: انتشارات کوهسار.
حسینی‌خواه، نورالله؛ درویش، سعید؛ میرزاخانی، عبدالرحمن و رحمتی، داریوش (1392)، «آثار و پیامدهای اصلاح رفتار مدیران و فرماندهان در ابعاد فردی و سازمانی (با تأکید بر دیدگاه قرآن و روایات)»، فصلنامه آموزش در علوم انتظامی، سال اول، ش2، 71-92.
خسروی، محمدرضا (1387)، «مفهوم اعتبار (پایایی) و روایی در تحقیق کیفی»، ماهنامه نگرش راهبردی، 94 و 93، 171-184.
رستگار، عباسعلی (1389)، معنویت در سازمان (چاپ اول)، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
رضاییان، علی (1393)، فراگرد ادراک و ادراک اجتماعی، تهران: انتشارات سمت، چاپ اول.
سالنامه آماری سال 1391 کمیته امداد امام خمینی(ره) (1392)، مرکز برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات.
سبحانی‌نژاد، مهدی؛ یوزباشی، علیرضا و شاطری، کریم (1389)، رفتار شهروندی سازمانی، تهران: انتشارات سیطرون، چاپ اول.
شعبانی بهار، غلام‌رضا؛ علی بخشی، محسن و صمدی، عباس (1392)، «نقش رهبری معنوی در توانمندسازی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان همدان»، مدیریت ورزشی، دوره 5، ش3، 37-52.
ضیایی، محمدصادق؛ نرگسیان، عباس و آیباغی اصفهانی، سعید (1387)، «نقش رهبری معنوی در توانمندسازی کارکنان دانشگاه تهران»، مدیریت دولتی، سال اول، ش1، 67-86.
عیسی‌خانی، احمد (1392)، «ریشه‌های تعلق‌خاطر کارکنان ایرانی به شغل و سازمان»، ماهنامه گزیده مدیریت، سال چهاردهم، ش140، 16-24.
کریتنر، رابرت و کینیکی، آنجلو (1384)، مدیریت رفتار سازمانی: مفاهیم، نظریه‌ها و کاربردها، ترجمه علی‌اکبر فرهنگی و حسین صفرزاده، چاپ اول، تهران: انتشارات پیام پویا.
محمدپور، احمد (1392)، روش تحقیق کیفی: ضد روش 1 و 2، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان، چاپ دوم.
موسوی، محمدرضا و اسماعیلی، احمدرضا (1392)، «تعهد سازمانی کارکنان به‌مثابه پیشایند رفتارهای شهروندی سازمانی»، فصلنامه توسعه، 8(29)، 123-156.
نجفیان، مهدی؛ لسانی، مهدی و لسانی، محبوبه (1393)، «جایگاه درستکاری، مسئولیت‌پذیری، دلسوزی و بخشش مدیران در نظام تعلیم و تربیت اسلامی»، مجله پژوهش‌های تعلیم و تربیت اسلامی، سال 6، ش9، 125-146.
نصر اصفهانی، علی و غضنفری، احمد و عامری‌نسب، سیامک (1392)، «رابطه بین رهبری اخلاقی و توانمندسازی کارکنان»، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، سال 5، ش1، 107-128.
 
Belle, S. M. (2014), Where Do I Belong? A Phenomenological Investigation of Teleworkers’ Experience of Organizational Belonging, The Faculty of the Graduate School of Education and Human Development of the George Washington University in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Education, UMI Number: 3602798.
Elliott, M., & Lazenbatt, A. (2005), "How to Recognize a 'Quality' Grounded Theory Research Study", Australian Journal of Advanced Nursing, 22(3), 48-52.
Ghosh, K. (2015), "Benevolent Leadership in not-for-profit Organizations: Welfare Orientation Measures, Ethical Climate and Organizational Citizenship Behavior", Leadership & Organization Development Journal, Vol. 36 No. 5, 592-611.
Gibbs, S. J. (2011), A Phenomenological Study of Management Behavioral Influence On Frontline Employees’ Performance, Satisfaction, And Retention, A Dissertation Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Management in Organizational Leadership, University Of Phoenix, UMI Number: 3507044.
McShane, S. L. & Glinow, M. A. V. (2009), Organizational Behavior: Emerging Knowledge and Practice for the Real World, McGraw-Hill/Irwin, Paul Ducham.
Mullins, L. J. (2010), Management and Organisational Behavior, Harlow: Financial Times Prentice Hall.
Podsakoff, P. M.; MacKenzie, S. B.; Paine, J. B. &  Bachrach, D.G. (2000), "Organizational Citizenship Behaviors: A Critical Review of the Theoretical and Empirical Literature and Suggestions for Future Research", Journal of Management, 26(3): 513-563.
Shosha, G. A. (2012), "Employment of Colaizzi's Strategy in Descriptive Phenomenology: A Reflection of a Researcher", European Scientific Journal, vol. 8, No.27, 31-43.
Sunders, M., Lewis, P., Thornhill, A. (2009), Research methods for business studies, London: Financial Times-Prentice Hall.
اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)
دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 1
فروردین 1396
صفحه 171-200
  • تاریخ دریافت: 19 مهر 1394
  • تاریخ بازنگری: 09 آذر 1394
  • تاریخ پذیرش: 28 فروردین 1395