اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)

اصول حاکم بر مدیریت مالی شخصی (با تأکید بر بخش تخصیص) مبتنی‌بر بیانات مقام معظم رهبری

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت مالی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 استاد مدیریت رفتار سازمانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 استادیار مدیریت مالی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران

چکیده

مدیریت مالی شخصی یکی از اجزای مدیریت بر خویشتن و از سطوح علوم مالی است که در آن مفاهیم و فرآیندهای اداره امور مالی شخصی مانند کسب درآمد، خرید دارایی­ها، برنامه‌ریزی مالی و سرمایه­گذاری بررسی می­شود. به­طورکلی مالی‌شخصی را می­توان به دو بخش کسب درآمد و تخصیص منابع مالی تقسیم­بندی کرد. آموزه­های دین اسلام-به­عنوان دین خاتم و جامع- سرشار از نگرش­ها و دستورات مرتبط با مالی شخصی است. مسأله این پژوهش استخراج اصولی است که اسلام ناب، برای تخصیص منابع مالی شخصی به مسلمانان ارائه می­دهد؛ اصولی که نگرش مسلمین را نسبت به مدیریت مالی شخصی و چگونگی تخصیص اموال، شکل می­دهد و سبک مدیریت مالی شخصی را جهت­دهی و پشتیبانی می­کند. برای استخراج این اصول به‌مرور بیانات مقام ­معظم ­رهبری  آیت­الله خامنه­ای به­عنوان اسلام‌شناس (مجتهد و فقیه) و آگاه به اقتضائات زمانه پرداخته شد و با روش تحلیل مضمون، اصول نگرشی تخصیص منابع مالی شخصی استخراج شد. اصول مستخرجه شامل سه دسته بنیادین، روبنایی و اقتضائی هستند. اصول بنیادین به مبانی نگرشی و اصول روبنایی به مبانی عملیاتی تخصیص و تجهیز اموال شخصی می‌پردازد. همچنین اصول اقتضائی باعث تطبیق‌پذیری اصول با شرایط مختلف هستند و چارچوب ارائه‌شده را منعطف و پویا می­نمایند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

اسلامی، سیدامیرحسن (1387). تدوین الگوی برنامه­ریزی مالی شخصی با توجه به تعالیم اسلامی (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد). دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران.
پیغامی، عادل؛ و مرادی‌باصیری، امین (1395). سواد مالی- مالی شخصی و خانوادگی، تهران: دانشگاه امام صادق علیه السلام.
تهرانی، مجتبی (1392). رسائل بندگی (رساله دوم: حب به دنیا)، تهران: مصابیح الهدی.
تهرانی، مجتبی (1392). رسائل بندگی (رساله دوم: حب به دنیا)، تهران: مصابیح الهدی.
حسینی، رضا (1388). الگوی تخصیص درآمد و نظریه رفتار مصرف کننده، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
شمس، شهاب‌الدین؛ و زمانی‌نیا، زهرا (1394). بررسی نقش مالی شخصی در تأمین مالی کسب‌وکارهای کارآفرینانه در شرایط اقتصادی مقاومتی. همایش ملی کارآفرینی و توسعه پایدار، مازندران: مرکز کارآفرینی و ارتباط با صنعت دانشگاه مازندران.
رضائیان، علی (1393). مبانی و رویکردهای مدیریت خویشتن، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
رضائیان، علی (1388). مبانی سازمان و مدیریت، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
عابدی‌جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمدسعید؛ فقیهی، ابوالحسن؛ و شیخ‌زاده، محمد (1390). تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی. دوفصلنامهاندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)، 5(2)، 151-198.
مرادی‌باصیری، امین (1393). تحلیل انتقادی الگوی متعارف آموزش مالی شخصی (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد). دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران.
مطهری، مرتضی (1374-الف). نظری به نظام اقتصادی اسلام، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1374-ب). اسلام و مقتضیات زمان، تهران: صدرا.
موسویان، عباس؛ و بهاری‌قراملکی، حسن (1391). مبانی فقهی بازار پول و سرمایه، تهران: دانشگاه امام صادق علیه السلام.
نعمتی، محمد؛ تنهای‌مقدم، رضا؛ و مرادی‌باصیری، امین (1395). اقتصاد خانوار در اسلام، تهران: دانشگاه امام صادق علیه السلام.
نرم­افزار حدیث ولایت. مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی و مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور.
هراتیان، هادی (۱۳۹۴). مشاوره مالی هوشمند شخصی با استفاده از نقشه ذهنی مالی. کنفرانس بین‌المللی اقتصاد مدیریت و علوم اجتماعی، اسپانیا.
Boyatzis, R. E. (1998). Transforming Qualitative Information: Thematic Analysis and Code Development. Sage.
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using Thematic Analysis in Psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101.
Garman, E. T; & Forgue, R, E., (2010). Personal Finance, 10th edition, Charles Hartford.
Harrington, C., & Smith, W. (2017). College Student Interest in Personal Finance education. Available at SSRN 2782788.
Kapoor, J; Diabay, L; & Hughes, R, J., (2012). Personal Finance, 10th edition, McGraw-Hill.
Kapoor, J; Diabay, L; Hughes, R, J; & Hart, M, M., (2015). Focus on Personal Finance, fifth edition, McGraw-Hill.
Holloway, I., & Todres, L. (2003). The Status of Method: Flexibility, Consistency and Coherence. Qualitative Research, 3(3), 345-357.
Stirling, J. (2001). Thematic Networks: an Analytic Tool for Qualitative Research. Qualitative Research, 1(3), 385-405.
https://www.khamenei.ir/
 
اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)
دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 27
فروردین 1399
صفحه 125-160
  • تاریخ دریافت: 18 مرداد 1397
  • تاریخ بازنگری: 11 دی 1398
  • تاریخ پذیرش: 19 بهمن 1398