شاخص‌های اولویت‌بندی عادلانه مسائل عمومی

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت دولتی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران

2 پژوهشگر مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع)؛ دکتری مدیریت دولتی از دانشگاه تهران

3 استادیار پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی

4 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، گرایش تصمیم‌گیری و خط‌مشی‌گذاری، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران

چکیده

خط‌‌مشی‌‌گذاری و اجرای خط‌‌مشی، از مهم‌‌ترین اقدامات حکومت محسوب می‌‌شوند و موضوع محوری خط‌‌مشی‌‌گذاری، نحوۀ تعریف و اولویت‌‌بندی مسئلۀ عمومی است؛ به‌‌ویژه این مهم، با توجه به محدودیت منابع و افزایش روزافزون تقاضای عامه به‌‌تدریج بغرنج‌‌تر می‌‌شود. این پژوهش با ملاحظۀ سیستم حکومتی ایران، پنج معیار مهم برای اولویت‌‌بندی مسائل عمومی پیشنهاد کرده است؛ بدین ترتیب، مسئله‌‌ای از اولویت بیشتر برخوردار است که شدیدتر، گسترده‌‌تر، فوری‌‌تر و تسهیلگرتر برای حل سایر مسائل عمومی، و متناسب‌‌تر با ارزش‌‌های غالب اجتماعی باشد. پژوهش حاضر، پژوهشی آمیخته است که در دو مرحله سامان یافته است. در مرحلۀ اول، آراء حدود هفتاد خبره در حوزه‌‌های علمی و اجرایی خط‌‌مشی‌‌گذاری عمومی و ادارۀ امور عمومی درخصوص معیارهای اولویت‌‌بندی مسائل عمومی با استفاده از روش‌‌های مصاحبه و پرسش‌نامه گردآوری شدند و با تکنیک تحلیل مضمون، فهرست اولیۀ این معیارها استخراج گردید و مراتب ارتباط آن‌‌ها با اهداف پژوهش مورد بازبینی قرار گرفت. در مرحلۀ بعد، به‌‌منظور ارزیابی این سنجه‌‌ها به یازده خبرۀ علمی و اجرایی دیگر مراجعه شد و با استفاده از تکنیک دلفی فازی، آراء ایشان دربارۀ مدل اول ارزیابی گردید. بر این اساس، اهمیت سنجه‌‌های پنج‌‌گانۀ پیشنهادی پژوهشگران مورد تأیید قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها

الوانی، سیدمهدی و فتاح شریف‌‌زاده، فرایند خط‌‌مشی‌‌گذاری عمومی، انتشارات دانشگاه علامه‌‌‌طباطبایی6، ۱۳۸۵.
الوانی، سید‌‌مهدی، تصمیم‌‌گیری و تعیین خط‌‌مشی دولتی، ویراست دو، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم‌‌انسانی دانشگاه‌‌ها (سمت)، ۱۳۹۰.
الوانی، سیدمهدی، مدیریتعمومی، تهران: نشر نی، ۱۳۸۸.
پورعزت، علی‌‌اصغر و سید‌‌مهدی الوانی، «مبانی منطقی طراحی سیستم خط‌‌مشی‌‌گذاری دولتی برای تحقق عدالت اجتماعی، بر اساس نهج‌‌البلاغه»، دانشور رفتار، شمارۀ۱۱، دورۀ۵، ۱۳۸۳، ص۱۱تا۳۸.
پورعزت، علی‌‌اصغر، مختصات حکومت حق‌‌مدار در پرتو نهج‌‌البلاغۀ ‌‌امام‌‌علیA، تهران: علمی ‌‌و فرهنگی، ۱۳۸۷الف.
پورعزت، علی‌‌اصغر، مبانی دانش ادارۀ دولت و حکومت (مبانی مدیریت دولتی)، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم‌‌انسانی دانشگاه‌‌ها (سمت)، ۱۳۸۷ب.
پورعزت، علی‌‌اصغر، «مدیریت دولتی و عدالت اجتماعی»، دانش مدیریت، سال۱۴، شمارۀ۵۵، ویژه‌‌نامۀ مدیریت دولتی، ۱۳۸۰، ص۸۳تا۱۱۷.
پورعزت، علی‌‌اصغر، مدیریت راهبردی عصرمدار: رویکرد آینده‌‌پژوهانه به منافع عمومی، تهران: انتشارات دانشگاه امام‌‌صادقA، ۱۳۸۹.
رنگریز، حسن و غلامحسین خورشیدی،  مالیۀ عمومی و تنظیم خط‌‌مشی مالی دولت، شرکت چاپ و نشر بازرگانی، ۱۳۸۹.
عابدی جعفری، حسین و محمد تسلیمی و ابوالحسن فقیهی و محمد شیخ‌‌زاده، «تحلیل مضمون و شبکۀ مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تببین الگوهای موجود در داده‌‌های کیفی»، اندیشۀ مدیریت راهبردی، پاییز و زمستان۱۳۹۰، ص۱۵۱تا۱۹۸.
حضرت علیA، نهج‌‌البلاغه، ترجمۀ عبدالمحمد آیتی، بنیاد نهج‌‌البلاغه و دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۹.
Atiyah, P. S., 1995, Law & Modern Society, Oxford University Press.
Attride-Stirling, Jennifer, 2001, “Thematic networks: an analytic tool for qualitative research”, Qualitative Research, 1 (3), P p. 385- 405.
Birkland, Thomas A., 2004, “Models of the Policy Process” in Rabin, Jack (Ed.), 2004, Encyclopedia of public administration and public policy, Facts On File.
Birkland, Thomas A., 2007, “Agenda Setting in Public Policy” in Frank Fischer & Gerald Miller & Mara S. Sidney (Ed.), 2007, Handbook of Public Policy Analysis, pp. 63–78.
Chai, Nan. 2009, Sustainability Performance Evaluation System in Government : A Balanced Scorecard Approach Towards Sustainable Development, Springer Dordrecht Heidelberg London New York.
Chang, Y. H., 1998,Transportation plan appraisal and decision making-discussion and application of the fuzzy theory, Hwatai, Taipei.
Chen, M. K., & Wang, S. C. ,2010, “The use of a hybrid fuzzy-Delphi-AHP approach to develop global business intelligence for information service firms“, Expert Systems with Applications, Vol. 37,PP.7394-7407.
Denhardt, Robert B.& Janet V. Denhardt, 2006, Public Administration: An action orientation, (5th Ed.), Thomson/Wadsworth.
Denhardt, Robert B., 2000, Theories of Public Organization,Third edition, Harcourt Brace College Publishers.
Dye, Thomas R., 2005, Understanding Public Policy, 11th Ed., Pearson Prentice Hall.
Frederickson,George H.,2006,"Public ethics and the New Managerialism:An Axiomatic Theory".pp165-183.
Henry, Nicholas., 2010, Public Administration and Public Affairs. USA: Pearson Educational. 11 Edition.
Howlett, Michael1; Mukherjee, Ishani2; Woo, Jun Jie, 2015, “From tools to toolkits in policy design studies: the new design orientation towards policy formulation research”, Policy & Politics, Volume 43, Number 2, pp. 291-311
Hsu T.H.& T.H. Yang, 2000, “Application of fuzzy analytic hierarchy process in the selection of advertising media”, Journal of Management and Systems, Vol. 7, pp. 583-99.
Ishikawa, A., Amagasa, M., Shiga, T., Tomizawa, G., Tatsuta, R., & Mieno, H. ,1993, “The max–min Delphi method and fuzzy Delphi method via fuzzy integration”, Fuzzy Sets and Systems, Vol. 55, PP. 241–53.
Klir, G., & Yuan, B. (1995). Fuzzy sets and fuzzy logic – Theory and application. New Jersey: Prentice-Hall Inc.
Kraft, Michael E.& Scott R. Furlong, 2004, Public policy: Politics, Analysis, and Alternatives, CQ Press, Washington.
Kuo, Y.-F.&P. C.Chen., 2008, “Constructing performance appraisal indicators for mobility of the service industries using fuzzy delphi method”, Journal of Expert Systems with Applications, Vol. 35, PP. 1930-39.
Lourenco Rui Pedro, Joao Paulo Costa, 2007,“Incorporating citizens views in local policy decision making processes” ,decision support system ,vol 43,pp.1499-1511.
Majone, Giandomenico., 2006, "Agenda Setting" in Michael Moran & Martin Rein & Robert E. Goodin (Eds.), 2006, The Oxford handbook of public policy, Oxford University Press, pp. 228-250.
Mikhailov, L., 2003, “Deriving priorities from fuzzy pairwise comparison judgements“.Fuzzy Sets and Systems, Vol. 134, PP. 365-385.
Miller, David, 1999, Principles of Social Justice, Harvard University Press.
Mc Kay Stephen, Michael Murray, Sean MacIntyre and Anil Kashyap, 2015, “Evidence-based policymaking and the public interest: lessons in legitimacy”, Town Planning Review.pp.154-133.
Okoli, C.& S.D. Pawlowski., 2004, “The Delphi method as a research tool: an example, design considerations and applications”, Information and Management, Vol. 42, pp.15-29.
Ott,Ingrid.sussane soretz.,2011.,"public policies and convergence",Journal of economic dynamics & control,pp.1435-1450.
Paya, Ali and Hamidreza Baradaran Shoraka, 2010. “Future Studies in Iran: Learning through trial error”. Futures.Vol.42, Issue 5,Jun,pages 484-495.
Pourezzat, Ali Asghar & Melika Shirmohammadi, 2007, “A Survey of the influence of Intergovernmental Relations on the Pace and Quality of Public Services”, 21st EROPA General Assembly and Conference, Eastern Regional Organization for Public Administration.
Ryan Christine., 1998,"The introduction of accrual reporting policy in theAustralian public sector:An agenda setting explanation", Accounting Auditing & Accountability Journal, Vol. 11 No. 5, 1998, pp. 518-539.
Sabatier, Paul A., 2007, Theories of the Policy Process, 2nd Ed., Westview Press.
Schultz, David A. (Ed.), 2004, Encyclopedia of public administration and public policy, Facts on File.
Shafritz, Jay M.& Christopher P. Borick., 2008, Introducing public policy, Pearson Longman, New York.
Shafritz, Jay M.& Karen S. Layne & Christopher P. Borick., 2005, Classics of public policy, Pearson Longman, New York.
Sterba, James P., 1999.Justice: Alternative Political Perspectives, 3rd Ed., Wadsworth Publishing Company.
Timmermans, Arco, 2015,”The moving stages of public affairs in the Netherlands”,
Macmillan Interest Groups & Advocacy Publishers Ltd, Volume 4, Issue 1, pp.25-39.
White Leroy, Humphrey Bourne., 2007, "Voices and values: Linking values with participation in OR/MS in public policy making", The International Journal of Management Science ,Omega, Vol 35,pp. 588-603.
  • تاریخ دریافت: 29 اردیبهشت 1392
  • تاریخ بازنگری: 25 بهمن 1397
  • تاریخ پذیرش: 30 بهمن 1397