طراحی الگوی ارزیابی عملکرد وزیر علوم، تحقیقات و فناوری جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دوره دکتری مدیریت دولتی دانشگاه تربیت مدرس

2 استاد گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

3 دانشیار گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران. ایران.

4 دانشیار گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران. ایران.

چکیده

اهمیت ارزیابی عملکرد بر کسی پوشیده نیست و در نظر، هرچه از قاعده سازمان‌ها به سمت رأس آنها حرکت می‌کنیم اهمیت آن افزایش می‌یابد تا جایی که در رأس سازمان‌های دولتی و در مرز مدیریت و سیاست به وزیران می‌رسیم. در کنار این، پیشرفت و توسعه کشورها به پیشرفت علم و دانش وابسته است؛ لذا دستگاه‌های متولی دانش و فناوری و مدیران عالی آنها، نقش زیادی در پیشرفت و توسعه کشورها دارند. بر اساس این و با نظر به خلأ الگوی ارزیابی عملکرد برای مدیران عالی دولتی کشور، پژوهشگر با تمرکز بر رویکرد دستاوردمحورِ ارزیابی عملکرد، وزیر علوم، تحقیقات و فناوریِ جمهوری اسلامی ایران را مورد مطالعه خود قرار داد و بر اساس ترکیبی از روش‌های نمونه‌گیری سهمیه‌ای، هدفمند و نظری، با 42 نفر از صاحب‌نظران، مصاحبه کرد و پس از تحلیل نظرهای آنها با روش تحلیل مضمونی به 37 مضمون سازمان‌دهنده و 11 مضمون فراگیر به شرح ذیل دست یافت: توسعه آموزش عالی، تولید علم نافع، آمایش آموزش عالی، دستاوردهای مدیریتی، تربیت نیروی انسانی، دستاوردهای سیاست‌گذارانه، دستاوردهای سیاسی، ارتقای جایگاه دانش، دانشگاه و دانشمند، اسلامی کردن دانشگاه‌ها، دیپلماسی علمی و مدیریت بودجه.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

آذری، علی‌رضا و زمانی مزده، مهدی (1394). الگوی راهبردی مدیریت عملکرد سازمان. تهران: مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
آیین‌نامه ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی کشور(1381). سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور (تصویب‌نامه شماره 44644/ت 47772 هـ مورخ 42/27/2822 هیئت وزیران).
ابن ابی‌الحدید (1967). شرح نهج‌البلاغه. تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم. بیروت: دار احیاء الکتب العربیه.
بوذری، سیما (1395). آمایش آموزش عالی در پهنه جغرافیایی کشور. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، ۲۲ (۲)، ۷۵-49.
پورعزت، علی‌اصغر (1394)، مدیریت از طریق ارزشیابی عملکرد برای هدایت مسیر پیشرفت جامعه. تهران: الگوی پیشرفت.
پورعزت، علی‌اصغر و سیدرضائی، میریعقوب (۱۳۹۶). ارزشیابی عملکرد دولت و حکومت. تهران: سازمان سمت.
پورعزت، علی‌اصغر؛ مختاریان‌پور، مجید و امینی، علی (1398). طراحی مدل شایستگی سفیران جمهوری اسلامی ایران. پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، 11 (2)، 56-29.
جهانگیری، محسن (1369). احوال و آثار و آراء فرانسیس بیکن. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
حقیقی، محمدعلی و رعنایی، حبیب‌الله (1376). بهره‌وری نیروی انسانی: ارزشیابی عملکرد کارکنان. تهران: ترمه.
دولان، شیمون ال؛ شولر، رندال اس و جمعی دیگر (1375). مدیریت امور کارکنان و منابع انسانی. (محمدعلی طوسی و محمد صائبی، مترجمان). تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی (نشر اثر اصلی 1987).
رسولی، رضا و صالحی، علی (1395). مدیریت منابع انسانی پیشرفته. تهران: دانشگاه پیام نور.
طبرسا، غلامعلی (1378). بررسی و تبیین نقش اقتضائات استراتژیک در انتخاب الگوی ارزیابی عملکرد سازمان‌های دولتی. مجموعه مقاله‌های همایش ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرائی کشور. صص 18-1. تهران: سازمان امور اداری و استخدامی کشور، کمیسیون ارزیابی عملکرد.
قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی. در دسترس در
 http://rc.majlis.ir/fa/content/interior_rule
قانون جایگاه، اهداف و وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی. در دسترس در
 http://rc.majlis.ir/fa/law/show/100544
کرسول، جان دبلیو (1391). طرح پژوهش (رویکردهای کمی، کیفی و شیوه ترکیبی). (حسن دانایی‌فرد و علی صالحی، مترجمان). تهران: مهربان ‌نشر (نشر اثر اصلی 2009).
مار، برنارد (1394). مدیریت استراتژیک عملکرد: اندازه‌گیری و تقویت محرک‌های ارزش‌آفرین نامشهود. (عادل آذر، فرزانه جهانسیر، رامین سپهری‌راد و نوشین رحمانی، مترجمان). تهران: نگاه دانش (نشر اثر اصلی 2006).
محمدی، رضا؛ شریعتی، صدیقه؛ پرند، کورش و پورعباس، عبدالرسول (1386). طراحی و استقرار نظام ارزشیابی کلان عملکرد وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 13 (4). 124-91.
محمدی، رضا؛ فتح‌آبادی، جلیل؛ یادگارزاده، غلام‌رضا؛ میرزامحمدی، محمدحسن و پرند، کورش (1384). ارزشیابی کیفیت در آموزش عالی؛ مفاهیم، اصول، روش‌ها، معیارها. تهران: مرکز انتشارات سازمان سنجش آموزش کشور.
مختاریان‌پور، مجید (1391). طراحی مدل اجرای سیاست‌های فرهنگی مبتنی بر برنامه‌های توسعه کشور. رساله دکتری. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی(ره). دانشکده مدیریت و حسابداری.
نیومن، ویلیام لاورنس (1392). شیوه‌های پژوهش اجتماعی: رویکردهای کیفی و کمی. (حسن دانایی‌فرد و سیدحسین کاظمی، مترجمان). تهران: مهربان نشر (نشر اثر اصلی 2000).
وانگ، زیاهو (1393). تجزیه‌وتحلیل عملکرد در سازمان‌های دولتی و غیرانتفاعی. (مهدی کاظمی و علی‌رضا نقوی حسینی، مترجمان). تهران: صفار (نشر اثر اصلی 2010).
وبگاه دبیرخانه شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری. در دسترس در
 https://www.atf.gov.ir
وبگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام. در دسترس در http://maslahat.ir
یاوری، وحید و زاهدی، شمس‌السادات (1392). طراحی مدل مفهومی مدیریت عملکرد سازمانی برای سازمان‌های دولتی و غیرانتفاعی. اندیشه مدیریت راهبردی، 7 (1). 122-79.
Akhtar, S., Nath, M., & Kalita, P. (2014). Towards 360 Degree Performance Review of Ministers. ASCI Journal of Management. 43 (2). 18-28.
Anderson, James E. (2010). Public Policymaking: An Introduction. USA: Wadsworth, Cengage Learning.
Ballard, Elizabeth J., & Suedfeld, Peter (1988). Performance Ratings of Canadian Prime Ministers: Individual and Situational Factors. Political Psychology. 9 (2). 291-302.
BusinessDictionary (2018). evaluation.
http://www.businessdictionary.com/definition/evaluation.html
Byrne, Chris, Randall, Nick, & Theakston, Kevin (2017). Evaluating British Prime Ministerial Performance: David Cameron’s Premiership in Political Time. The British Journal of Politics and International Relations. 19 (1). 202-220.
Castleberry, A., & Nolen, A. (2018). Thematic Analysis of Qualitative Research Data: Is it as Easy as It Sounds?. Currents in Pharmacy Teaching and Learning. 10 (6). 807–815.
Clarke, V. & Braun, V. (2013). Teaching Thematic Analysis: Over-coming Challenges and Developing Strategies for Effective Learning. The Psychologist. 26 (2). 120-123.
Drabble, S. (2011). Ministerial Effectiveness: Literature Review; A Summary Review of the Literature. UK, London: Institute for Government.
Greenstein, Fred I. (2000). The Qualities of Effective Presidents: An Overview from FDR to Bill Clinton. Presidential Studies Quaterly. 30 (1). 178-185.
Ingraham, Patricia W. (1987). Building Bridges or Burning Them? The President, the Appointees, and the Bureaucracy. Public Administration Review. 47.(5). 425-435.
James, Simon (1999). British Cabinet Government. London: Routledge.
Jung, Kwangho, Moon, M. Jae, Hahm, Sung Deuk (2008). Exploring the Linkage Between Ministerial Leadership and Performance in Korea. Administration & Society. 40 (7). 667-690.
Lee, Sam Youl, Moon, M. Jae, and Hahm, Sung Deuk (2010). Dual Faces of Ministerial Leadership in South Korea: Does Political Responsiveness or Administrative Responsibility Enhance Perceived Ministerial Performance?. Administration & Society. 42 (1). 77-101.
Mackay, Keith (1998). Public Sector Performance—The Critical Role of Evaluation, pp. ix-xvi. In Keith Mackay (Ed.), Public Sector Performance—The Critical Role of Evaluation. Washington, D.C.: The World Bank.
Marsh, David, Richards, David & Smith, Martin J. (2001). Changing Patterns of Governance in the United Kingdom Reinventing Whitehall?. New York: Palgrave.
Marsh, David, Richards, David and Smith, Martin J. (2000). Re-assessing the Role of Departmental Cabinet Ministers. Public Administration. 78 (2). 305–326.
Martin, John (2010). Key Concepts in Human Resource Management. London: SAGE.
Moynihan, Donald P. (2008). The Dynamics of Performance Management: Constructing Information and Reform, Washington, D.C.: Georgetown University Press.
Poister, Theodore H., Aristigueta, Maria P. & Hall, Jeremy L. (2015). Managing and Measuring Performance in Public and Nonprofit Organizations; An Integrated Approach. San Francisco: Jossey-Bass.
Rhodes, R. A. W. (2005). Everyday Life in a Ministry; Public Administration as Anthropology. American Review of Public Administration. 35 (1). 3-25.
Riddell, Peter; Gruhn, Zoe. & Carolan, Liz. (2011a). The Challenge of Being a Minister: Defining and Developing Ministerial Effectiveness. Institute for Government. UK.
Riddell, Peter; Gruhn, Zoe. & Carolan, Liz. (2011b). The Challenge of Being a Minister: Summary and Recommendations Paper. UK: Institute for Government.
Rose, Richard (1971). The Making of Cabinet Ministers. British Journal of Political Science. 1 (4). 393-414.
Sarip, M. (2019). Improving Arabic Speaking Learning Through Content and Language Integrated Learning Approach in PSPBA FBS UNJ. Journal International Seminar on Languages, Literature, Arts, and Education (ISLLAE). 1(1). 131-137.
Stansfield, Annette (2016). Clear Purpose or Sheer Survival? National Ministerial Leadership Across Multiple Arenas. American Review of Public Administration. 46 (4). 478-498.
t Hart, Paul & Schelfhout, David (2016). Assessing Prime-ministerial Performance in a Multiparty Democracy: The Dutch Case. Acta Politica. 51 (2). 153–172.
Talbot, Colin (2010). Theories of Performance; Organizational and Service Improvement in the Public Domain. Oxford: Oxford University Press.
Theakston, Kevin (2013). Evaluating Prime-Ministerial Performance: The British Experience. In Paul Strangio, Paul 't Hart, and James Walter. Understanding Prime-Ministerial Performance: Comparative Perspectives. Oxford University Press.
Zahraini, & Situmorang, B. (2018). Model of Education Quality Management of Traditional Islamic Boarding Schools in Aceh, pp. 685-687. In Wadim Striełkowski & Jiuqing Cheng (Eds.), Advances in Social Science, Education and Humanities Research, Volume 200: Proceedings of the 3rd Annual International Seminar on Transformative Education and Educational Leadership (AISTEEL 2018), Medan City, Indonesia. Paris: Atlantis Press.
  • تاریخ دریافت: 30 آذر 1398
  • تاریخ بازنگری: 19 اردیبهشت 1399
  • تاریخ پذیرش: 27 اردیبهشت 1399