ارتقای اثربخشی تصمیم‌گیری شهودی به کمک مدل‌سازی ریاضی آن

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد مدیریت استراتژیک، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری مدیریت صنعتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری حسابداری، دانشگاه تهران پردیس البرز، تهران، ایران

چکیده

بهره‌گیری از شهود و تصمیم‌گیری شهودی به عنوان یک عامل مؤثر مدیریت، توجه فزاینده‌ای را در محافل علمی و پژوهش‌ها در سطح دنیا به خود جلب کرده است. این پژوهش، با بیان نقش اساسی تصمیم‌گیری شهودی در شرایط پیچیده جهان امروز، و استفاده از مدلی کمی مبتنی‌بر عدم قطعیت کوشش می‌کند، تا الگویی کارآمد برای ارتقای اثربخشی تصمیم‌گیری شهودی مدیران و شناسایی بهترین تصمیم شهودی نسبت به الگوی بهینه، عرضه کند. برای دستیابی به هدف مذکور، ابتدا یک مدل تصمیم‌گیری شهودی بر اساس چهار مؤلفه‌ی تشکیل­دهنده آن ارائه و سپس با استفاده از تکنیک‌های ریاضی یک مدل برنامه‌ریزی غیرخطی برای تصمیم‌گیری شهودی بر پایه نظریه دمپستر ـ شافر ارائه گردید. در نهایت با ذکر یک نمونه عملی مدل‌سازی واقعی از مسأله پژوهش انجام و برای تشریح چگونگی استفاده از آن در جهت ارتقای تصمیم‌گیری، به کمک روش‌های ریاضی، به حل آن پرداخته شد. مدل مذکور، در شرایطی که داده‌ها جهت أخذ تصمیم با ابهام مواجه‌اند و مبنای منطقی‌ای جهت أخذ تصمیم وجود ندارد، می‌تواند راهکار مناسبی جهت کاهش ریسک‌های احتمالی حاصل از أخذ تصمیم‌گیری‌های شهودی گردد. در واقع در این مدل، با تجمیع نظرات خبرگان (تصمیم‌گیرندگان سازمانی)، یک مدل مرجع پیشنهاد می‌شود که می‌تواند به عنوان، مبنایی برای أخذ تصمیمات شهودی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

الوانی، مهدی (1379). تصمیم­گیری شهودی ویژگی­ها و کاربردها. مطالعات دفاعی استراتژیک. 5 (5 و 6). 137-150.
پاشا، عین­اله؛ مصطفایی، حمیدرضا؛ خلج، مهران و خلج، فرشته (1392). محاسبه فاصله عدم قطعیت بر پایه آنتروپی شانون و تئوری دمپستر - شافر از شواهد. نشریه بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید. 2 (24). 216-223.
تدریس حسنی، معصومه و رحمان­سرشت، حسین (1399). ارائه یک مدل ریاضی برای تعیین سبک­های تصمیم­گیری و ارتقای اثربخشی آن با وجود عدم قطعیت داده­ها. پژوهش­های نوین در تصمیم­گیری. 5 (2). 1-20.
حیدری، الهام و مرزوقی، رحمت­اله (1391). بررسی و مقایسه روش­های عمومی تصمیم­گیری در مدیران (مورد مطالعه دانشگاه شیراز). فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. 3 (4). 67-84.
داداشی خاص، اسماعیل و بابائی نیولویی، فهیمه (1393). پژوهشی پیرامون اثر مدیریت سرمایه فکری بر تصمیم­گیری استراتژیک مدیران در شرکت­های شهرک صنعتی. فصلنامه مدیریت توسعه و تحول. 17 (23). 17-26.

دهکردی، لطف اله؛ میمند، محمد؛ عابسی، سعید و حدادزاده، مهدی (1394). شناسائی عوامل و مؤلفه­های شهود در تصمیم­گیری از دیدگاه قرآن کریم. فصلنامه مدیریت سازمان­های دولتی. 3 (4). 75-91.

سعادت، اسفندیار (1372). فرایندتصمیم­گیریدرسازمان. تهران: دانشگاه تهران.
شیروانی، علیرضا و مردانی، زهرا (1389). بررسی عوامل روانشناختی در تصمیم­گیری استراتژیک مدیران ارشد بخش خصوصی براساس روش­شناختی یونگ (مورد مطالعه سازمان­های بخش دولتی استان اصفهان). هشتمین کنفرانس بین المللی مدیریت، تهران.
فرج­زاده، سیامک و محمدی، رض ا(1392). روشمبتنیبراندازه­گیریبرایشناساییخطایعملکردرله­ها (پایان­نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه شهید مدنی، آذربایجان، ایران.
قربانی جاجرم، زهرا؛ ملک­زاده، غلامرضا و خوراکیان، علیرضا (1395). بررسی نقش میانجی­گری روش­های تصمیم­گیری عقلائی و شهودی مدیران بر رابطه هوش هیجانی و رفتارهای نوآورانه. فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی. 5 (2). 51-84.
طغیانی، علیرضا؛ رجب­زاده، علی و انواری رستمی، علی­اصغر (1395). طراحی مدل تصمیم­گیری در شرایط عدم اطمینان. فصلنامه پژوهش نوین در تصمیم­گیری.1 (1).
189-216.
میرواحدی، سید سعید (1396). بررسی منطق تصمیم­گیری کارآفرینان ایرانی مبتنی‌بر نظریه امکان گرایی. نشریهپژوهش­های نوین در تصمیم­گیری. 2 (4). 229-254.
هادی­زاده مقدم، اکرم و طهرانی، مریم(1387). بررسی رابطه بین سبک­های عمومی تصمیم­گیری مدیران در سازمان­های دولتی. نشریهمدیریتدولتی. 1 (1). 123-138.
Adiandari, Ade Maharini, Troena, Eka Afnan, Fatchan, Djumahir, H.A. (2014). Intuitive Decision Making Practice and Its Role in Creating Bank Profit. European Journal of Business and Management. 6 (22).22-41.
Dane, Erik, patt, Michael, g. (2007). Exploring Intuition and its Role in Managerial Decision Making. Academy of Management Review. 32 (1). 33–54.
Erenda, Ivan, Mesko, Maja, Bukovec, Boris (2014). Intuitive Decision-Making and Leadership Competencies of Managers in Slovenian Automotive Industry. Journal of Universal Excellence. 3 (2). 87–101.
Helton, J, C. (1997). Uncertainty and Sensitivity Analysis in the Presence of Stochastic and Subjective Uncertainty. J. Stat. Comput Simul. p 57.
Lee, D. P, The republic - Plato, West Drayton, Penguins Books. Lieberman, M. D, (2000). Intuition: A Social Cognitive Neuroscience Approach. Psychological Bulletin. 126. 109-137.
Mirvahadi, Seyed Saeed, (2017). A Study of the Decision Making Logic of Iranian Entrepreneurs Based on the Theory of Possibility. Modern Researchs in Decision Making, 2 (4). 229-254.
Rauf, Khailda, (2014). Use of Intuition in Decision Making Among Managers in Banking and Industrial Sectors of Karachi. Pakistan Journal of Psychological Research. 29 (1). 79-102.
Sinclair, Marta, ashkanasy, Neal M, (2014). Intuitive decision-making amongst Leaders: More than Just Shooting from the hip, Preprint Version. Later Published as Intuitive Decision-Making Amongst leaders: More than Just Shooting from the Hip. Mt Eliza Business Review. 5 (2). 32-40.
Taghiani, Alireza, Rajabzadeh, Ali, Anvari Rostami, Ali Asghar, (2016). Designing a Decision Making Model in Uncertainty, Modern Researchs in Decision Making. 1 (1). 190-216.
Ticha, Ivana, HRON, Jan, FIEDLER, Jiří, (2010). Managerial Decision Making – Importance of Intuition in the Rational Process. Agric. Econ. – Czech. 56(12). 553–557.
 
دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 27
فروردین 1399
صفحه 161-182
  • تاریخ دریافت: 05 اسفند 1398
  • تاریخ بازنگری: 14 مهر 1399
  • تاریخ پذیرش: 25 آبان 1399