ارائه و بررسی الگوی بانکداری پایدار با تأکید بر نقش اقتصاد مقاومتی با استفاده از روش تحلیل مضمون و مدل‌سازی ساختاری تفسیری (ISM)

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت صنعتی_ مالی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، دهاقان، ایران

2 استادیار گروه آموزشی مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، دهاقان، ایران

3 استادیار گروه آموزشی اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، دهاقان، ایران.

چکیده

بانکداری پایدار الگوی حال و آینده صنعت بانکداری است که عوامل محیطی، اجتماعی و حاکمیتی را در راستای منافع عمومی تلفیق می‌کند. پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی بانکداری پایدار مبتنی بر اقتصاد مقاومتی انجام شده است. این مطالعه از نظر هدف یک پژوهش اکتشافی است که با روش پژوهش آمیخته و مبتنی بر استدلال قیاسی ـ استقرایی صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل 11 نفر از خبرگان نظری (اساتید بازاریابی) و خبرگان تجربی (مدیران صنعت بانکداری) می‌باشد. نمونه‌گیری به روش غیراحتمالی و به صورت هدفمند بوده و ابزار گردآوری داده‌ها، مصاحبه و پرسشنامه می‌باشد. جهت تحلیل مصاحبه‌های تخصصی، روش تحلیل مضمون به­کار گرفته شده‌ است. همچنین شاخص‌های شناسایی شده با روش دلفی فازی اعتبارسنجی شده‌اند. در نهایت به ارائه مدل نهایی پژوهش با روش ساختاری ـ تفسیری پرداخته شده است. تحلیل داده‌های پژوهش در فاز کیفی با نرم‌افزار Maxqda و در فاز کمی با نرم‌افزار Matlab انجام شده است. براساس نتایج پژوهش، تعهد مدیریتی با تأثیر بر مدیریت ریسک و مدیریت منابع انسانی، ساختار نظام بانکی را متحول می‌سازد. به این ترتیب کیفیت ارائه خدمات و عملکرد بانکی بهبود پیدا کرده و منجر به پایداری اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی می‌شود که دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی را فراهم می‌سازد. در ادامه، نتایج حاکی از تأثیر مستقیم اقتصاد مقاومتی بر بانکداری پایدار می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

ابدالی، علی و منتظری، زهرا (1393). نقش بانک‌ها در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی. نخستین کنفرانس بین المللی بورس، بانک، بیمه با رویکرد توسعة پایدار (ارتباط دانشگاه با صنعت). شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات فارس.
ابراهیمی، آیت­الله و سیف، اله­مراد (1394). مفهوم‌شناسی و زمینه‌یابی بانکداری مقاومتی در اقتصاد ایران. فصلنامه روند. 22 (71). 13-51.
آذر، عادل؛ خسروانی، فرزانه و جلالی، رضا (1397). تحقیق در عملیات نرم رویکرد‌های ساختار‌دهی مسئله. تهران، انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
پردیس، نادر و عمادی، محمود (1392). بررسی روند تحول خدمات بانک­های توسعه­ای دنیا: از توسعه صنعتی تا توسعه پایدار. نخستین کنفرانس ملی توسعه مدیریت پولی و بانکی. تهران.
تقوی­فرد، محمدتقی؛ حبیبی، رضا و گرگین، معین (1398). ارزیابی عملکرد پایدار بانک با استفاده از مدل مطلوبیت چندشاخصه. نشریه راهبرد مدیریت مالی. 7 (25). 155-194.
جعفری قدوسی، آمنه و کاظمی، سیده سمیه (1396). بانکداری سبز در بستر اقتصاد سبز. فصلنامه روند. 24 (78). 109-144.
حبیبی، آرش؛ ایزدیار، صدیقه و سرافرازی، اعظم (1393). تصمیم‌گیری چندمعیاره فازی. گیلان: انتشارات کتیبه گیل.
خالقی، جواد (1397). نقش نظام بانکی در تحقق اقتصاد مقاومتی. فصلنامه پژوهش ملل. 3 (1). 42-69.
خوانساری، رسول و قلیچ، وهاب (1394). اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر تحقق سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی در نظام بانکی. نشریه تحقیقات مالی‌ اسلامی. 5 (9). 91 تا 120.
دهقان‌پور، بابک؛ شفیعی،آزاده و محمدی، مهران (1394). اقتصاد مقاومتی؛ مطالعه مروری ابعاد و ویژگی‌ها. ماهنامة اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی کار و جامعه. 11 (186). 55-64.
رستگار، علی (1395). الگوی بانکداری مبتنی بر اقتصاد مقاومتی. روزنامه دنیای اقتصاد. شماره 3743. برگرفته از:                                             https://donya-e-eqtesad.com.
رضایی پندری، عباس و یکه زارع، محسن (1395). طراحی مدل ساختاری ـ تفسیری عوامل انتقال فناوری موفقیت­آمیز در راستای رسیدن به توسعه پایدار. فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت فردا. 20 (1). 61-79.
رمضانی قوام‌آبادی، محمد‌حسین (1393). اقتصاد سبز: گامی به سوی تحقق توسعة پایدار در حقوق بین­الملل محیط زیست. دو فصلنامه دانشنامه حقوق اقتصادی (دانش وتوسعه سابق) دوره جدید. 21 (6). 114-141.
رنجبر، حجت؛ نصرتی، بهاره و رنجبر، سعید (1395). اقتصاد مقاومتی و راهکارهای عملیاتی کردن آن در نظام بانکی کشور. نخستین کنفرانس بین­المللی پارادیم­های نوین مدیریت هوشمندی تجاری و سازمانی. تهران. دانشگاه شهید بهشتی.
رنجبر، هادی؛ حقدوست، اکبر؛ صلصالی، مهوش و خوشدل، علی (1391). نمونه‌گیری در پژوهش‌های کیفی: راهنمایی برای شروع. پژوهش علوم سلامت و نظامی. 2 (3). 238- 250.
سیف، اله‌مراد (1391). راهبردهای اقتصادی امنیت پایدار. فصلنامه علمیپژوهشی آفاق امنیت. 5 (14). 25-47.
سیف‌لو، سجاد (1395). طراحی الگوی بانکداری مقاومتی مطالعه موردی بانک نیاز‌های اساسی. فصلنامه اقتصاد اسلامی. 16 (64). 55-85.
 شعبانی سیچانی، ایمان و برازش، محسن (1396). تحقق توسعة پایدار با ارایه گزارش پایداری و مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها (تحلیل رویکرد بانک پاسارگاد به مفهوم مسئولیت اجتماعی). اولین کنفرانس ملی نقش حسابداری، اقتصاد و مدیریت. تبریز. 
شیراوند، صارم؛ عمرانی، ابوذر؛ معبودی­نژاد، فرشته و دیده­دورا، ذوالفقار (1399). تأثیر راهبرد اقتصاد مقاومتی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه پژوهش‌های راهبردی انقلاب اسلامی. 2 (6). 145-171.
صباغان کرمان، فریبا؛ همتی، حسن و بابالویان، شهرام (1399). تأثیر ارزش­های اصلی پایداری بر مدیریت ریسک پایداری؛ با توجه به نقش‌های تعدیل کنندگی تعهد مدیریت ارشد و فشار ذینفعان (مطالعه موردی شرکت‌های تولیدکننده لوازم خانگی استان تهران). فصلنامه چشم­انداز حسابداری و مدیریت. 3 (28). 41-62.
میلانی، جمیل (1394). اقتصاد مقاومتی و خودباوری ملی، فرصت‌ها و چالش‌های تحقق آن. مجله اقتصادی. 15 (7 و 8). 5-22.
علی‌احمدی، علیرضا؛ بنیادی نائینی، علی و تقوی، میرحمید (1398). شناسایی عوامل حیاتی موفقیت بانکداری پایدار با رویکرد آمیخته. نشریه علمی پژوهشی مدیریت فردا. 18 (60). 19- 32.
عطوفی، غلامرضا و جاویدان داروگر، حمیدرضا (1395). اهمیت و جایگاه امنیت اقتصادی در توسعة پایدار اقتصادی. پژوهش ملل. 1 (6). 1-11.
عیسوی،محمود و طلایی، علی (1398). خصوصیات و معیارهای سیاست‌های پولی در اقتصاد مقاومتی. فصلنامه معرفت اقتصاد اسلامی. 3 (1). 203-223.
عیوضلو، حسین و قلیچ، وهاب (1393). کتاب: بانکداری اخلاقی با رویکرد اسلامی، تهران: پژوهشکده پولی و بانکی، بانک مرکزی.
فرزندی اردکانی، عباسعلی؛یوسفی، میثم و عتان‌پور خیرآبادی، مجید (1394). اقتصاد مقاومتی در جمهوری اسلامی ایران: چالش­ها و راهبردها. فصلنامه پژوهش‌های معاصر انقلاب اسلامی. 1 (1).63-87.
 فشاری، مجید و پورغفار، جواد (1393). بررسی و تبیین الگوی اقتصاد مقاومتی در اقتصاد ایران. مجله اقتصادی. 3 (5). 25-38.
متوسلی، محمد (1392). توسعه اقتصادی، مفاهیم، مبانی نظری، رویکرد نهادگرایی و روش‌شناسی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها، انتشارات سمت.
مرادی، داود؛ شیخی، محمدتقی و خادم، طلیعه (1398). بررسی تأثیر تحقق مدل بانکداری توسعهِ اجتماعی بر رشد و توسعة اقتصادی کشور با تاکید بر شبکه بانکی. نشریه مطالعات توسعه اجتماعی ایران. 11 (42). 121-144.
نادری‌فر، مهین؛ گلی، حمیده و قلجایی، فرشته (1396). گلوله‌برفی روشی هدفمند در نمونه‌گیری پژوهش‌های کیفی. نشریه گام‌های توسعه در آموزش پزشکی. 14 (41). 101-121.
ناصری، اسماعیل؛ عباسی، محمد و جمشیدی، علی (1397). بررسی تأثیر سیاست‌های بانک ملی ایران با رویکرد اقتصاد مقاومتی.فصلنامه دانش سرمایه‌گذاری. 7 (28). 127-140.
نوبهار، عماد؛ دهقان­نیری، محمود و رجب­زاده قطری، علی (1398).توسعه مدل و ارزیابی عملکرد پایداری بانک­های ایران. نشریه پژوهش‌های مدیریت در ایران. 23 (3). 159-187.
Attride-Stirling, J. (2001). Thematic networks: an analytic tool for qualitative research. Qualitative research. 1 (3). 385-405.
Bouma, J. J., Jeucken, M., & Klinkers, L. (Eds.). (2017). Sustainable banking: The greening of finance. Routledge.
Bocken, N.M.P., Short, S.W., Rana, P., Evans, S., (2014). A literature and practice review to develop sustainable business model archetypes. Journal of Cleaner Production. 65. 42-56.
Cheng, C. H., & Lin, Y. (2002). Evaluating the best main battle tank using fuzzy decision theory with linguistic criteria evaluation. European journal of operational research. 142 (1). 174-186.
Holsti, O. R. (1969). Content analysis for the social sciences and humanities, Reading, MA: Addison-Wesley.
Kumar, K., & Prakash, A. (2019). Managing sustainability in banking: extent of sustainable banking adaptations of banking sector in India. Environment, Development and Sustainability. 22. 5199-5217.
Ramnarain, T. D., & Pillay, M. T. (2016). Designing Sustainable Banking Services: The Case of Mauritian Banks. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 224. 483-490.
Wang, W. (2011). A Content Analysis of Reliability in Advertising Content Analysis Studies. East Tennessee State University.
Wijethilake, C., Munir, R., & Appuhami, R. (2017). Proactive sustainability strategy and corporate sustainability performance: The mediating effect of sustainability control systems. Journal of Environmental Management. 196. 569–582.
Yip, A. W., & Bocken, N. M. (2018). Sustainable business model archetypes for the banking industry. Journal of Cleaner Production. 174. 150-169.
دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 29
فروردین 1400
صفحه 397-438
  • تاریخ دریافت: 13 بهمن 1399
  • تاریخ بازنگری: 01 بهمن 1400
  • تاریخ پذیرش: 05 بهمن 1400