اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)

ارائه مدلی برای پیاده‌سازی استراتژی غیربازار در شرکت‌ها با استفاده از رویکرد فراترکیب

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه حضرت معصومه (س) قم، ایران.

2 استادیار گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه حضرت معصومه (س) قم، ایران (نویسنده مسئول).

3 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشگاه حضرت معصومه (س) قم، ایران.

چکیده

در محیط­های رقابتی و پیچیده برای کسب مزیت رقابتی و بهبود عملکرد اتخاذ رویکردهای جدیدی توسط کسب­وکارها الزامی است. در این راستا استراتژی‌ غیربازار رویکردی است که شرکت­ها برای ایجاد سازگاری پویا با محیط به­کار می­گیرند. استراتژی غیربازار باعث تکمیل استراتژی‌های بازار و تاکتیک‌های مرتبط با آن می‌شود و با مدیریت زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و قانونی بر فعالیت‌های بازار تأثیر می‌گذارد. پژوهش حاضر به دنبال شناسایی و استخراج پیشران‌ها، مؤلفه‌ها و پیامدهای استراتژی غیربازار است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی ـ تحلیلی و از لحاظ نحوه‌ی جمع‌آوری داده‌ها دارای رویکردی کیفی است. این مطالعه از روش فراترکیب برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده نموده است که در نتیجه غربال‌گری مقالات مرتبط با موضوع استراتژی‌های غیربازاری بین سال‌های 2009 تا 2021 تعداد 75 مقاله شناسایی و با استفاده از فرایند کدگذاری‌، سه مقوله اصلی در 12 بعد و 44 شاخص شناسایی و برچسب‌گذاری شده است؛ که بر اساس رویکرد سیستمی سه بخش اصلی پیشران، مؤلفه و پیامد مدل جامع را شکل می‌دهند. یافته‌ها نشان می‌دهد که پیشران‌های استراتژی غیربازار شامل عوامل سیاسی، عوامل قانونی، عوامل اجتماعی، عوامل اقتصادی و عوامل سازمانی است. مؤلفه‌های استراتژی غیر بازار نیز شامل فعالیت‌های اجتماعی، فعالیت‌های سیاسی، نظارت و ارزیابی و همسویی می‌باشد. در نهایت پیامدهای استراتژی غیربازار شامل بهبود عملکرد سیاسی، بهبود عملکرد اجتماعی و بهبود عملکرد بازار است که می‌توانند برای بهبود و پیشرفت شرکت‌ها مؤثر باشند. مدل پیشنهادی می‌تواند بینش مدیرانی را که به دنبال ایجاد ارزش و بهبود عملکرد خود هستند افزایش داده و همچنین موجب درک بهتر مدیران از ماهیت رقابت غیربازار شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

اسماعیل‌پور مجید و برجویی صاحبه (1395). تأثیر مسئولیت اجتماعی و تصویر شرکت بر ارزش ویژه برند. فصلنامه علمی ـ پژوهشی تحقیقات بازاریابی نوین. (1) 6. 94-79.
باقری، مسلم؛ اصغری، سمانه و پورمولا، سید محمدهاشم (1396). تبیین مصادیق امر به ‌معروف و نهی از منکر به‌عنوان یک فعل اخلاقی همگانی در سازمان‌ها. اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت). (2) 11. 116-83.
بهمنش‌شکیب، داوود و کارگر، احمد (1396). ارائه مدل نظری هماهنگی بین سازمانی در مدیریت راهبردی بحران‌های طبیعی با روش فر اترکیب. مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی. 27 (27). 71-102.
رحما‌نی‌پور، محمد و نصر‌اصفهانی، احمدرضا (1392). روش‌شناسی پژوهش‌های داخلی و خارجی مربوط به حوزه برنامه درسی در آموزش عالی. دو فصلنامه نظریه و عمل در برنامه درسی. 1 (2). 125-148.
صنوبر، ناصر و حیدریان، بهنام (1391). شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها در ایران. جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه. 1 (1). 89-71.
عابدین، بهاره و کردناییج، اسدالله (1397). فهم چرایی بروز تغییرات استراتژیک از منظر فرآیند ساخت دستور کار در سازمان. چشم‌انداز مدیریت بازرگانی. (1) 34. 156-131.
کمالی، یحیی (1396). روش‌شناسی فراترکیب و کاربرد آن در سیاست‌گذاری عمومی. دانشکده حقوق. فصلنامه سیاست. (3) 47. 736-721.
مانیان، امیر و رونقی، محمدحسین (1394). ارائه چارچوب جامع پیاده‌سازی بازاریابی اینترنتی با استفاده از روش فراترکیب. مدیریت بازرگانی. 7 (4). 901-920.
doi:10.22059/jibm.2015.57097
Abedin, B., & Kordnaeij, A. (2018). Understanding why strategic changes occur from the point of view of the agenda building process in the organization. Journal of Business Management Perspective. 17 (34). 131-156. (In persion).
Alakent, E., & Ozer, M. (2014). Can companies buy legitimacy? Using corporate political strategies to offset negative corporate social responsibility records. Journal of Strategy and Management. 7 (4). 318-336.
Bagheri, M., Asghari Jahromi, S., & Pourmola, S. (2017). Explaining Examples of "Enjoining what is Right and Forbidding what is Wrong" as a General Moral Act in Organizations. Strategic Management Thought. 11 (2). 83-116. Doi: 10.30497/smt.2017.2155. (In persion).
Bahmanshekib, D., & Karger, A. (2017). Presenting a theoretical model of inter-organizational coordination in the strategic management of natural crises with the Meta synthesis. Strategic Management Studies of National Defence Studies. 27 (27). 71-102. (In persion).
Bai, X., Chang, J., & Li, J. J. (2019). How do international joint ventures build legitimacy effectively in emerging economies? CSR, political ties, or both? Management International Review. 59 (3). 387-412.
Banerjee, S., & Venaik, S. (2018). The effect of corporate political activity on MNC subsidiary legitimacy: An institutional perspective. Management International Review. 58 (5). 813-844.
Casado-Díaz, A. B., Nicolau-Gonzálbez, J. L., Ruiz-Moreno, F., & Sellers-Rubio, R. (2014). The differentiated effects of CSR actions in the service industry. Journal of Services Marketing. 28 (7). 558-565.
Cegarra‐Navarro, J. G., & Martínez‐Martínez, A. (2009). Linking corporate social responsibility with admiration through organizational outcomes. Social Responsibility Journal. 5 (4). 499-511.
Creswell, J. W., & Miller, D. L. (2000). Determining validity in qualitative inquiry. Theory into practice. 39 (3). 124-130.
Deng, X., Tian, Z., Fan, S., & Abrar, M. (2010). The prediction of firm's competitive response from non‐market and market perspective. Nankai Business Review International. 1 (4). 416-443
Dorobantu, S., Kaul, A., & Zelner, B. (2017). Nonmarket strategy research through the lens of new institutional economics: An integrative review and future directions. Strategic Management Journal. 38 (1). 114-140.
Du, J., Bai, T., & Chen, S. (2019). Integrating corporate social and corporate political strategies: Performance implications and institutional contingencies in China. Journal of Business Research. 98. 299-316.
Esmaeilpour, M., & Barjoei, S. (2016). The Impact of Social Responsibility and Corporate Image on Brand Equity. New Marketing Research Journal. 6 (1). 79-94. Doi: 10.22108/nmrj.2016.20655. (In persion).
Fatma, M., & Rahman, Z. (2014). Building a corporate identity using corporate social responsibility: a website based study of Indian banks. Social Responsibility Journal. 10 (4). 591-601.
Gao, R., Sun, P., Grosman, A., & Okhmatovskiy, I. (2021). Corporate political ties and state capitalism. The Oxford handbook of state capitalism and the firm. Oxford and New York
Goyal, P., & Kumar, D. (2017). Modeling the CSR barriers in manufacturing industries. Benchmarking: An International Journal. 24 (7). 1871-1890.
Hadani, M., & Coombes, S. (2015). Complementary relationships between corporate philanthropy and corporate political activity: An exploratory study of political marketplace contingencies. Business & Society. 54 (6). 859-881.
Hinson, R. E., & Kodua, P. (2012). Examining the marketing-corporate social responsibility nexus. International Journal of Law and Management. 54 (5). 332-344.
Holburn, G. L., & Bergh, R. V. (2002). Policy and process: A game-theoretic framework for the design of non-market strategy. Advances in strategic management. 19. 33-66.
Husted, B. W., Allen, D. B., & Kock, N. (2015). Value creation through social strategy. Business & Society. 54 (2). 147-186.
Jain, P., Datta, S. K., & Roy, A. (2014). Awareness and attitude towards corporate social responsibility. International Journal of Law and Management.j 56 (3). 231-246.
Kamali, Y. (2017). The methodology of Meta synthesis and implications for public policy. Political quarterly. 47 (3). 721-736. Doi:10.22059/jpq.2017.62861. (In persion).
Kamasak, R., Yavuz, M., & Akin, S. (2019). The Reputational Effects of Corporate Political Activities: An Empirical Research. Procedia Computer Science. 158 (1). 552-556.
Kobrin, S. J. (2015). Is a global nonmarket strategy possible? Economic integration in a multipolar world order. Journal of World Business. 50 (2). 262-272.
Lee, K. P., & Choi, S. J. (2015). The contingent impacts of market and nonmarket ties on the exchange relationship formation: Chinese automotive industry. Chinese Management Studies. 9 (4). 648-663.
Lenssen, G., Tyson, S., Pickard, S., Bevan, D., Castelló, I., & Lozano, J. (2009). From risk management to citizenship corporate social responsibility: analysis of strategic drivers of change. Corporate Governance: The international journal of business in society. 9 (1). 373-385.
 Liedong, T. A., & Frynas, J. G. (2018). Investment climate constraints as determinants of political tie intensity in emerging countries: Evidence from foreign firms in Ghana. Management International Review. 58 (5). 675-703.
Liedong, T. A., Rajwani, T., & Lawton, T. C. (2020). Information and nonmarket strategy: Conceptualizing the interrelationship between big data and corporate political activity. Technological Forecasting and Social Change. 157. 1-12.
Lock, I., & Seele, P. (2016). Deliberative lobbying? Toward a noncontradiction of corporate political activities and corporate social responsibility? Journal of Management Inquiry. 25 (4). 415-430.
Lux, S. (2016). Strategic fit to political factors and subsequent performance: evidence from the US coal industry, 1986 to 2000. Business & Society. 55 (1). 130-147.
Lux, S., Crook, T. R., & Woehr, D. J. (2011). Mixing business with politics: A meta-analysis of the antecedents and outcomes of corporate political activity. Journal of management. 37 (1). 223-247.
Majumdar, S. K., & Chang, H. (2010). On the determinants of non-market strategy: The separations mechanism and cost shifting in the telecommunications industry. Telecommunications Policy. 34 (11). 711-725.
Manian, A., & ronaghi, M. (2015). A Comprehensive Framework for E-marketing Implementation by Meta-Synthesis Method. Journal of Business Management. 7 (4). 901-920. Doi: 10.22059/jibm. 2015.57097. (In persion).
Mantere, S., Pajunen, K., & Lamberg, J. A. (2009). Vices and virtues of corporate political activity: The challenge of international business. Business & Society. 48 (1). 105-132.
Mbalyohere, C., & Lawton, T. C. (2018). Engaging stakeholders through corporate political activity: Insights from MNE nonmarket strategy in an emerging African market. Journal of International Management. 24 (4). 369-385.
Mellahi, K., Frynas, J. G., Sun, P., & Siegel, D. (2016). A review of the nonmarket strategy literature: Toward a multi-theoretical integration. Journal of Management. 42 (1). 143-173.
Ozer, M., & Alakent, E. (2013). The influence of ownership structure on how firms make corporate political strategy choices. Business & Society. 52 (3). 451-472.
Parnell, J. A. (2018). Nonmarket and market strategies, strategic uncertainty and strategic capabilities. Management Research Review. 41 (2). 252-274.
Parnell, J. A., Parnell, J. A., & Jones-Sepulveda. (2019). Nonmarket Strategy in Business Organizations. Springer International Publishing. doi.org/10.1007/978-3-319-93242-2.
Pieksma, J. (2021). Legitimacy Struggles over Corporate Lobbyism: The discursive (de) legitimation of contested Corporate Political Activities and the alignment of political non-market strategies with the Corporate Political Responsibilities of MNCs. Radboud University. Netherlands.
Rahmanpour M & Nasr Esfehani A R. (2014). Internal and external research methodologies relevant to the curriculum in higher education. CSTP. 1 (2) :125-148. (In persion).
Rajwani, T., & Liedong, T. A. (2015). Political activity and firm performance within nonmarket research: A review and international comparative assessment. Journal of World Business. 50 (2). 273-283.
Rodgers, P., Stokes, P., Tarba, S., & Khan, Z. (2019). The role of non-market strategies in establishing legitimacy: The Case of Service MNEs in emerging economies. Management International Review. 59 (4). 515-540.
Rudy, B. C., & Cavich, J. (2020). Nonmarket signals: Investment in corporate political activity and the performance of initial public offerings. Business & Society. 59 (3). 419-438.
Rudy, B. C., & Johnson, A. F. (2016). Performance, aspirations, and market versus nonmarket investment. Journal of Management. 42 (4). 936-959.
Sanobar, N., & Heydarian, B (2013). Identifying and prioritizing factors affecting corporate social responsibility in Iran. Journal of Economic & Developmental Sociology. 1 (1). 71-89. (In persion).
Sanusi, A., & Connell, J. (2018). Non-market strategies and Indonesian SMEs: casualties of decentralisation? Asia-Pacific Journal of Business Administration. 10 (2/3). 200-217.
Schneider, A. (2019). Bound to Fail? Exploring the Systemic Pathologies of CSR and Their Implications for CSR Research. Business & Society.  59 (7). 1303-1338.
Sinkovics, R. R., & Zagelmeyer, S. (2018). Antecedents and Innovation Performance Implications of MNC Political Ties in the Chinese Automotive Supply Chain. Management International Review. 58 (6). 995-1026.
Skudiene, V., & Auruskeviciene, V. (2012). The contribution of corporate social responsibility to internal employee motivation. Baltic journal of management. 7 (1). 49-67.
Soni, S., & Tomar, S. (2015). A Study on ‘Non-Market Strategy’: Competitive Advantage for Firms and Indirect Benefits from Government and Interest Groups. International Journal in Management & Social Science. 3 (10). 105-118.
Souza-Monteiro, D., & Hooker, N. (2017). Comparing UK food retailers corporate social responsibility strategies. British Food Journal. 119 (3). 658-675.
Srisuphaolarn, P. (2013). From altruistic to strategic CSR: how social value affected CSR development–a case study of Thailand. Social Responsibility Journal. 9 (1). 56-77
Torrico, B. H., Frank, B., & Tavera, C. A. (2018). Corporate social responsibility in Bolivia: meanings and consequences. International Journal of Corporate Social Responsibility. 3 (1). 1-7.
Vázquez-Maguirre, M., & Hartmann, A. M. (2013). Nonmarket strategies of media enterprises in the Mexican television industry. Journal of Business Research. 66 (10).1743-1749.
Voinea, C. L., & van Kranenburg, H. (2018). Feeling the squeeze: Nonmarket institutional pressures and firm nonmarket strategies. Management International Review. 58 (5). 705-741.
Wei, W., Hu, X., Li, Y., & Peng, P. (2015). Integrating nonmarket and market action, response, and initiating firm performance in competitive dynamics. Management Decision. 53. 512-532.
Wrona, T., & Sinzig, C. (2018). Nonmarket strategy research: systematic literature review and future directions. Journal of Business Economics. 88 (2). 253-317.
Yin, J. (2017). Institutional drivers for corporate social responsibility in an emerging economy: A mixed-method study of Chinese business executives. Business & society. 56 (5). 672-704.
اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)
دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 30
مهر 1400
صفحه 165-198
  • تاریخ دریافت: 31 مرداد 1400
  • تاریخ بازنگری: 26 اردیبهشت 1401
  • تاریخ پذیرش: 30 مرداد 1401