طراحی مدل مفهومی یکپارچه نوآوری در صنایع خلاق و فرهنگی: ارزیابی عمق و ابعاد نوآوری در صنایع دستی ایرانی

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه مدیریت، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران.

چکیده

با وجود‌ اینکه در سال‌‌های اخیر، ارتقای کمی و کیفی مشهودی در تولید، عرضه و پذیرش محصولات و خدمات فرهنگی در کشور مشاهده می‌شود، همچنان راه زیادی تا نیل به پیشرفت مطلوب در این بخش باقی مانده است. یکی از مسیرهای توسعه در صنایع خلاق و فرهنگی، توجه به ابعاد و عمق نوآوری است. این صنایع، منبعی سرشار از ایده‌‌های نوآورانه به شمار می‌روند و با نوآوری پیوندی ناگسستنی دارند. با وجود این، به دلیل عدم اطمینان، پویایی، پیچیدگی و ابهام در فعالیت‌ها و ابعاد صنایع خلاق، تاکنون ارزیابی دقیقی از نوآوری در  این صنایع صورت نپذیرفته است. در این تحقیق پس از طراحی مدل مفهومی یکپارچه‌ای از نوآوری‌های فرهنگی و صنایع خلاق در قالب مدل قیف نوآوری، ابعاد و عمق نوآوری در صنایع دستی کشور مورد ارزیابی قرار گرفته است. در همین راستا، محقق توانسته است، با استفاده از دو استراتژی پژوهش آرشیوی و پیمایش، علاوه بر بررسی عمیق ادبیات موضوع و پیشینه پژوهش، با تنظیم 10 مصاحبه نیمه ساختارمند و دریافت 105 پرسشنامه از کارشناسان و تولیدکنندگان عمده این صنایع، فعال در 80 رشته متنوع در 24 استان کشور، داده‌های موردنظر را جمع‌آوری کند. در این تحقیق، به منظور بررسی عمق نوآوری در صنایع دستی از آزمون تی تک نمونه‌ای استفاده شده است. نتایج این آزمون، به طور میانگین، عمق متوسطی از نوآوری در این صنایع را نشان می‌دهد هر چند در برخی ابعاد مدل نظیر عوامل زمینه‌ای و سازمانی و تجاری‌سازی محصولات، عمق نوآوری ضعیف و در محصول خروجی این صنایع، عمق نوآوری مطلوب ارزیابی شده است. براین اساس، راهکارهایی نیز برای تعمیق نوآوری‌ها در صنایع دستی ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

سند ملى توسعه فناورى‌هاى فرهنگى و نرم (1401). شوراى عالى انقلاب فرهنگى. دانش بنیان فناور.
معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری (1401). آمار شرکت‌های خلاق برحسب حوزه فعالیت تا 23 آذر 1401. ماهنامه زیست بوم خلاق. 6.
نورماه، فروهر و یاوری، حسین (1384). نگرشی بر تحولات صنایع دستی در جهان. تهران: انتشارات سوره مهر.
مؤتمنی، علیرضا؛ رضائیان، علی؛ علم تبریز، اکبر و نظری، ابوالفضل (1395). عناصر کارکردی نظام نوآوری محصولات فرهنگی. مجله مطالعات راهبردی بسیج. 19 (73). 114-87.
کاظم نژادی، حبیب اله و آویشی، نگار (1400). بررسی عوامل مؤثر بر بهبود وضعیت صنایع دستی ایران. اولین همایش ملی پژوهش‌های کابردی در هنر (آموزش تا کارآفرینی)، زاهدان.
کیانی، محمدیوسف (۱۳۵۷). سفال ایرانی (بررسی سفالینه‌های ایرانی). تهران: انتشارات مخصوص نخست وزیری.
گودرزی، مهدی؛ مستوفی، محمدجواد و  نقی­زاده، محمد (1399). چارچوبی برای ارزیابی نوآوری در صنایع خلاق با تمرکز بر صنایع دستی. فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، 8 (4). 167-143.
Adorno, T.W. & Horkheimer, M. (1973). Dialectic of Enlightenment. New York: Seabury Press.
Alcaide-Marzal, J. & Tortajada-Esparza, E. (2007). Innovation assessment in traditional industries. A proposal of aesthetic innovation indicators. Scientometrics. 72 (1). 33-57.
Amara, N., Landry, R. & Doloreux, D., (2009). Patterns of innovation in knowledgeintensive business services. Service Industries Journal. 29 (4). 407–430.
Arnold, E., Farla, K., Kolarz, P. & Potau, X. (2014). The Case for Public Support of Innovation: At the sector, technology & challenge area levels. London: Crown.
Bakhshi, H., & Throsby, D. (2010). Culture of innovation an economic analysis of innovation in arts & cultural organisations. London, UK: NESTA.
Baumol, H. & Baumol, W.J. (1984). The Mass Media & the Cost Disease. In W.S. Hendon, D.V. Shaw, & N.K. Grant (Eds.), Economics of Cultural Industries, (1st ed., pp. 109-123). Akron, Ohio: Association for Cultural Economics.
Benavente, J. M. & Grazzi, M. (2017). Public Policies for Creativity & Innovation: Promoting the Orange Economy in Latin America & the Caribbean. IDB Monograph - 557.
Bennett, R. & Kottasz, R. (2001). Lead user influence on new product development decisions of UK theatre companies: an empirical study. International Journal of Arts Management. 3 (2). 28-39.
Boggs, J. (2009). Cultural industries & the creative economy–vague but useful concepts. Geography Compass. 3 (4). 1483-1498.
Camelo-Ordaz, C., Fernández-Alles, M., Ruiz-Navarro, J. & Sousa-Ginel, E. (2012). The intrapreneur & innovation in creative firms. International Small Business Journal. 30 (5). 513-535.
Cappetta, R. & Cillo, P. (2008). Managing integrators where integration matters: insights from symbolic industries. The International Journal of Human Resource Management. 19 (12). 2235-2251.
Cappetta, R., Cillo, P. & Ponti, A. (2006). Convergent designs in fine fashion: An evolutionary model for stylistic innovation. Research Policy. 35 (9). 1273-1290.
Carlsen, J., Andersson, T. D., Ali‐Knight, J., Jaeger, K. & Taylor, R. (2010). Festival management innovation & failure. International Journal of Event & Festival Management. 1 (2). 120 - 131.
Castañer, X. & Lorenzo C. (2002). The determinants of artistic innovation: Bringing in the role of organizations. Journal of Cultural Economics. 26 (1). 29 - 52.
Chaston, I. (2008). Small creative industry firms: a development dilemma? Management Decision. 46 (6). 19 - 31.
Corallo, A., Lazoi, M., Marra, M., Quarta, L., Rimini, A., & Liaci, C. (2019). A processes reference framework for creative & cultural industries. 73 - 84. http://ceur-ws.org/Vol - 2428/paper7.pdf.
Crealey, M. (2003). Applying new product development models to the performing arts: strategies for managing risk. International Journal of Arts Management. 5 (3). 24 - 33.
Cunningham, S. & Higgs, P. (2009). Measuring creative employment: Implications for innovation policy. Innovation. 11 (2). 190 - 200.
d'Avolio, E., Bandinelli, R. & Rinaldi, R. (2015). Improving new product development in the fashion industry through product lifecycle management: a descriptive analysis. International Journal of Fashion Design, Technology & Education8 (2). 108 - 121.
DCMS (Department of Culture, Media & Sport). (2015a). A living legacy: 2010–2015 sport policy & investment. London: Cabinet Office.
Department of Culture, Media & Sport. (2015b). Sporting Future: A new strategy for an active nation. London: Cabinet Office.
de Miguel Molina, B., Hervás-Oliver, J. L., & Boix Domenech, R. (2019). Understanding innovation in creative industries: Knowledge bases and innovation performance in art restoration organisations. Innovation21(3), 421-442.
Edison, H., Bin Ali, N. & Torkar, R. (2013). Towards innovation measurement in the software industry. Journal of systems & software86 (5). 1390 - 1407.
Eveleens, C. (2010). Innovation management; a literature review of innovation process models & their implications. Science. 800. 900-916.
Fagerberg, J., Martin, B. R., & Andersen, E. S. (2013). Innovation Studies: Evolution & Future Challenges (1st ed.). Oxford University Press.
Fillis, I. (2002). Barriers to internationalisation: an investigation of the craft microenterprise. European Journal of Marketing. 36 (7/8). 912- 927.
Galenson, D. W. (2008). Analyzing artistic innovation: the greatest breakthroughs of the twentieth century. Historical Methods: A Journal of Quantitative & Interdisciplinary History41 (3). 111 - 120.
Granados, C., Bernardo, M. & Pareja, M. (2017). How do creative industries innovate? A model proposal. Creative Industries Journal. 10 (3). 211- 225.
Green, L., Miles, I., & Rutter, J. (2008). Hidden innovation in the creative industries (Nesta Working Paper). London, UK: Nesta.
 Hawkins, J. (2002). The Creative Economy. How People Make Money from Ideas, London: Penguin Books.
Hesmondhalgh, D. (2002), The Cultural Industries, London/Thousand Oaks/New Delhi: Sage Publications.
Jaaniste, L. (2009). State of the arts and innovation: before and after the Review of the National Innovation System. Australian Journal of Public Administration68(3), 272-287.
Jaw, Y. L., Chen, C. L. & Chen, S. (2012). Managing innovation in the creative industries–A cultural production innovation perspective. Innovation14 (2). 256 - 275.
Jelinčić, D. A. (2017). Innovations in Culture & Development: The Culturinno Effect in Public Policy. Springer.
Jensen, P.H., Webster, E. (2009). Another look at the relationship between innovation proxies. Australian Economic Papers. 48 (3). 252 - 269.
Knight, E., & Harvey, W. (2015). Managing exploration & exploitation paradoxes in creative organisations. Management Decision. 53 (4). 807 - 829.
Lampel, J., Lant, T., & Shamsie, J. (2000). Balancing act: Learning from organizing practices in cultural indus­tries. Organization Science, 11(3): 263–269.
Lin, S. (2021, May). Creative Industry: Cultural Production or Cultural Control? In 7th International Conference on Humanities & Social Science Research ICHSSR 2021 (pp. 220 - 230). Atlantis Press.
Lancaster, G., & Massingham, L. (2010). Essentials of marketing management. Routledge.
Marra, M., Quarta, L., & Rimini, A. (2019, November). A Processes Engineering Initiative for Lean Performing Arts Organizations. In M. Rossi, M. Rossini, & S. Terzi (Eds.), Proceedings of the 6th European Lean Educator Conference ELEC 2019 (pp. 351 - 361). Springer.
Marra, M., Quarta, L., & Rimini, A. (2019, November). A Processes Engineering Initiative for Lean Performing Arts Organizations. In M. Rossi, M. Rossini, & S. Terzi (Eds.), Proceedings of the 6th European Lean Educator Conference ELEC 2019 (pp. 351 - 361). Springer.
Martinaityte, E., & Kregzdaite, R. (2015). The factors of creative industries development in nowadays stage. Economics & Sociology8 (1). 55 - 70.
McCraw, T. (2007). Prophet of Innovation: Joseph Schumpeter & Creative Destruction. Cambridge: Belknap Press of Harvard University Press.
Miles, I. & Green, L. (2008, July). Hidden innovation in the creative industries. London, UK: NESTA.
Mitkus, T. & Nedzinskaitė-Mitkė, V. (2017). Innovation Policy & Development of Creative Industries: Case Study of Lithuanian Animation Industry. International Journal of Industrial & Manufacturing Engineering. 11 (10). 2415 - 2419.
Moore, I. (2014). Cultural and Creative Industries concept–a historical perspective. Procedia-Social and Behavioral Sciences110, 738-746.
Mulgan, G. & Albury, D. (2003). Innovation in the public sector. Strategy Unit, Cabinet Office. 1 (1). 40.
Müller, K., Rammer, C. & Trüby, J. (2009). The role of creative industries in industrial innovation. Innovation. 11 (2). 148 - 168.
Bakhshi, H. & G. Windsor. (2015). The creative economy & the future of employment. London, UK: NESTA.
NESTA. (2006). Creating Growth: how the UK can develop world class creative businesses. London: NESTA.
O'Connor, J. (2000). The definition of the ‘cultural industries’. The European Journal of Arts Education. 2 (3). 15 - 27.
OECD. (2005). Oslo Manual—Guidelines for Collecting & Interpreting Innovation Data, 3rd edition. OECD Publishing.
OECD. (2010). Innovation Vouchers. Paris, France: OECD Publishing.
Pick, D., Weber, P., Connell, J. & Geneste, L. A. (2015). Theorising creative industry management: rebooting the woolly mammoth. Management Decision. 53 (4). 754 - 762.
Pine II, B. & Gilmore, J. (1998). Welcome to the experience economy. Harvard Business Review. 76 (4). 97 - 105.
Potts, J. & Morrison, K. (2008). Nudging Innovation: Fifth Generation Innovation, Behavioural Constraints & the Role of Creative Business – Considerations for the NESTA Innovation Vouchers Pilot. London: National Endowment for Science Technology & the Arts (NESTA).
Protogerou, A. Kontolaimou, A. & Caloghirou, Y. (2017). Innovation in the European creative industries: a firm-level empirical approach. Industry & Innovation. 24 (6). 587 - 612.
Rothwell, R. (1994). Towards the fifth‐generation innovation process. International marketing review. 11 (1). 7 - 31.
Rozentale, I. & Lavanga, M. (2014). The “universal” characteristics of creative industries revisited: The case of Riga. City, Culture &Society5 (2). 55 - 64.
Sala, A., Landoni, P. & Verganti, R. (2016). Small & Medium Enterprises Collaborations with Knowledge Intensive Services: An Explorative Analysis of the Impact of Innovation Vouchers. R&D Management. 46 (S1). 291 - 302.
Saunders, M., Lewis, P. & Thornhill, A. (2015). Research methods for business students. London: Pearson education.
Schumpeter, J. A. (1934). The Theory of Economic Development. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Seaman, B. A. (2006). Empirical Studies of Demand for the Performing Arts. In D. Throsby & V. Ginsburgh (Eds.), Handbook of the Economics of Art & Culture. Volume 1 (1st ed., pp. 415 - 472). North Holland: Elsevier.
Singh, A. Singh, V., (2009). Innovation in services: design & management. African Journal of Business Management. 3 (12). 871 - 878.
Stoneman, P. (2010). Soft Innovation: Economics, Product Aesthetics, & The Creative Industries. New York: Oxford University Press.
Sunley, P., Pinch, S., Reimer, S. & Macmillen, J. (2008). Innovation in a creative production system: the case of design. Journal of economic geography. 8 (5). 675 - 698.
Throsby, D. (2001). Economics & Culture. Cambridge: Cambridge University Press.
Throsby, D. (2010). The Economics of Cultural Policy. Cambridge: Cambridge University Press.
Tidd, J. & Bessant, J. R. (2020). Managing Innovation: Integrating Technological, Market & Organizational Change. John Wiley & Sons.
Townley, B., Beech, N. & McKinlay, A. (2009). Managing in the creative industries: Managing the motley crew. Human relations. 62 (7). 939 - 962.
Towse, R. & Hernandez, T. N. (2020b). Handbook of Cultural Economics (3rd ed.). Edward Elgar Pub.
UNCTAD. (2008). The Creative Economy Report 2008. New York: United Nations.
Van de Ven, A. H., Polley, D., Garud, R. & Venkataraman, S. (1999). The Innovation Journey. New York: Oxford University Press.
Voss, C., & Zomerdijk, L. (2007). Innovation in Experiential Services: An Empirical View. Hockessin: AIM Research.
“We must invest in creativity”. (2021, July 21). Creative UK. https://www.wearecreative.uk/we-must-invest-in-creativity-new-data-reveals-that-creative-industries-are-a-catalyst-for-post-pandemic-recovery-able-to-create-300000-new-jobs-and-generate-an-extra-28bn/
WIPO. (2003, July). International Committee on Intellectual Property &Genetic Resources, Traditional Knowledge & Folklore. Geneva. Switzerland.
  • تاریخ دریافت: 30 شهریور 1401
  • تاریخ بازنگری: 13 دی 1401
  • تاریخ پذیرش: 21 اسفند 1401