اصول و راهبردهای جبهه‌سازی فرهنگی (با تأکید بر اندیشه سیدمحمدمهدی میرباقری)

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری کلام امامیه، دانشگاه تهران، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)

2 استادیار گروه مدیریت راهبردی فرهنگی، دانشکده مدیریت راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران.

چکیده

در گام دوم انقلاب، بسیاری از دلسوزان و فعالان فرهنگی نسبت به کارآمدی سازمان­های رسمی تشکیک کرده و بیش از پیش به ظرفیت­های مردمی به‌عنوان رمز ماندگاری و پیشروی نظام اسلامی در مقابله با جبهه فرهنگی دشمن رو آورده­اند. تا جایی که رویش­های سال­های اخیر در بین جوانان مؤمن انقلابی، شکل­گیری حلقات میانی و تشکیل قرارگاه جبهه فرهنگی انقلاب در دهه نود به‌عنوان بخشی از مسیر تحقق دولت اسلامی و مردمی­سازی حکمرانی محسوب می­شود.
به­نظر می­رسد سیاست­گذاری کلان با هدف شکوفایی و بالندگی جبهه فرهنگی انقلاب، مبتنی بر مبانی دینی، واکاوی تجربیات گذشته و وضعیت کنونی آن، و همچنین متناسب با آخرین نقشه و تهاجم فرهنگی دشمن یکی از اولویت­های اصلی گام دوم انقلاب است. در این پژوهش با روش تحلیل مضمون، آثار مکتوب و گفتارهای استاد سید محمدمهدی میرباقری در مسائل مرتبط با جبهه فرهنگی انقلاب بررسی گشته و دوازده مضمون پایه برای مدیریت فرآیند شکل­گیری این جبهه شناسایی شد. با خوشه­سازی گروه­های مشابه، نتایج حاصله در قالب دو مضمون سازمان­د­هنده شامل اصول جبهه­سازی و راهبردهای کلان آن دسته­بندی شد که ذیل مضمون فراگیر «الزامات جبهه­سازی در عرصه فرهنگی» به‌عنوان کانون و هسته شبکه مضامین، تعریف می­شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

القرآن الکریم
اسمیت، فلیپ (1387). درآمدی بر نظریه­ی فرهنگی (حسن پویان، مترجم). تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی (نشر اثر اصلی، 2001).
افشاری، علیرضا (1400). آسیب­شناسی جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی. فرهنگ پژوهش. 14 (46). 137ـ160.
برقی، احمدبن­محمدبن­خالد (1371ق). المحاسن. قم: درالکتب الإسلامیه. جلد اول.
پایگاه اطلاع­رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت­الله العظمی خامنه­ای به نشانی: khamenei.ir
پایگاه اطلاع­رسانی آیت­الله سید محمدمهدی میرباقری، به نشانی: mirbaqeri.ir
پیروزمند، علیرضا (1392). تحول حوزه علمیه و روحانیت. قم: کتاب فردا.
پیروزمند، علیرضا (1393 الف). نظام معقول. قم: کتاب فردا.
پیروزمند، علیرضا (1393 ب). نظریه بنیادین در مناسبات دین و فرهنگ. قم: دفتر نشر معارف.
پیروزمند، علیرضا (1395). مبانی و الگوی مهندسی فرهنگی. قم: تمدن نوین اسلامی.
پیروزمند، علیرضا (4/1/1394). مصاحبه با سایت شورای عالی انقلاب فرهنگی، به آدرس: sccr.ir
جوادی آملی، عبدالله (1391). ولایت فقیه، ولایت فقاهت و عدالت. قم: اسراء.
حیدری، نصرت­اله و جمشیدی، محسن (1395). نقش و جایگاه سازمان­های مردم­نهاد در مشارکت سیاسی در دوران­های ریاست جمهوری خاتمی، احمدی­نژاد و روحانی. فصلنامه تخصصی علوم سیاسی. 12 (36). 125ـ152.
خامنه­ای، سیدعلی (1388). پیشوای صادق. قم: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
خامنه­ای، سیدعلی (1395). طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن (تنظیم بیانات رهبری). تهران: موسسه ایمان جهادی (صهبا).
خسروپناه، عبدالحسین (1399). جبهه­سازی، حلقه میان شبکه­سازی و گفتمان­سازی؛ راهکارهای جبهه­سازی نیروهای انقلابی بر اساس بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی. ماهنامه پاسدار اسلام. 40 (466). 52ـ54.
خواجه‌احسنی، محمدکاظم (1396). نقش دستگاه­های فرهنگی نظام در قبال تشکل­های مردمی فعال در عرصه فرهنگ و ارائه راهبردهایی برای ایفای نقش بهتر و رفع موانع از آنان. گزارش راهبری شورای عالی انقلاب فرهنگی. بی­جا.
رحیمی­کیا، علیرضا و افتخاری، اصغر (1399). مطالعه تطبیقی رویکرد دولت­های هشتم و نهم جمهوری اسلامی ایران به سازمان­های مردم­نهاد فرهنگی و اجتماعی، فصلنامه پژوهش­های سیاسی جهان اسلام. 10 (1). 27ـ48
سعیدی، محمدرضا (1391). درآمدی بر مشارکت مردمی و سازمانهای غیر دولتی تهران: سمت
ظهوریان، میثم و لگزیان، محمد (1393). الگوی مدیریتی شبکه­سازی تشکل­ها و فعالان فرهنگی؛ تحلیل شبکه مضامین. اندیشه مدیریت راهبردی. 8 (16). 35ـ65.
غلامی­مرحقی، محمدسعید (1395). اسناد راهبردی بنیاد فرهنگی خاتم الأوصیاء. (بیانیه مأموریت، بیانیه چشم­انداز، بیانیه ارزش). ویرایش دوم. بی­جا.
تام­کینز، جیمز؛ بوزر، یاووز؛ وایت، جان؛ فریزل، ادوارد؛ تان­چوکو، جی. ام. ای. و تروینو، جیمی (1379). طرح‌ریزی واحدهای صنعتی (رضا زنجیرانی­فراهانی، مترجم). تهران: ترمه. چاپ اول (نشر اثر اصلی، 1984).
لک­زایی، رضا (1399). الگوی متشکل­سازی امام خمینی(ره). پژوهش­های سیاست اسلامی. 8 (18). 11ـ37 .
میرباقری، محمدمهدی (1397). انقلاب اسلام و تداول قدرت. قم: تمدن نوین اسلامی.
میرباقری، محمدمهدی (1394). جستاری در مبانی نظری ولایت فقیه. قم: تمدن نوین اسلامی.
میرباقری، محمدمهدی (1401). حکمت تاریخ. قم: تمدن نوین اسلامی.
میرباقری، محمدمهدی ( 1398الف). حکمتِ حکومت. قم: تمدن نوین اسلامی. جلد اول و دوم.
میرباقری، محمدمهدی (1396 الف). در آمدی بر رویکردهای فقه حکومتی. قم: تمدن نوین اسلامی.
میرباقری، محمدمهدی (1398 ب). عصر جدید: خوانشی از مفاهیم و راهبردهای بیانیه گام دوم. قم: تمدن نوین اسلامی.
میرباقری، محمد مهدی (1400 الف). گفتمان عدالت (مناسبات عدالت و بایسته­های عدالت‌خواهی). قم: تمدن نوین اسلامی.
میرباقری، محمدمهدی (1396 ب). ولایت الهیه. قم: تمدن نوین اسلامی. جلد دوم.
میرباقری، محمدمهدی (1398 ج). لزوم توسعه اختیار برای نسل جدید، پایگاه اطلاع­رسانی فرهنگستان علوم اسلامی. قم: isaq.ir
میرباقری، محمدمهدی (1400 ب). نهر عظیم (آداب و مراحل درایت در روایات اهل­بیت (ع))، قم: تمدن نوین اسلامی.
میرباقری، محمدمهدی (1393). هنر، دین، تجدد (گفتارهایی در مبانی هنر). قم: تمدن نوین اسلامی.
میرباقری، محمدمهدی (1393). گزارشات درس خارج مبانی فقه حکومتی. برگرفته از پایگاه اطلاع­رسانی آیت الله سید محمدمهدی میرباقری به نشانی: mirbaqeri.ir
Attride-Stirling, J. (2001). Thematic networks: an analytic tool for qualitative research. Qualitative research. 1 (3). 385-405.
Bryman, A. (2012). Social research methods. Oxford university press
Chandler, A. D. (1962). Strategy and structure:/ Chapters in the history of the industrial enterprise. Cambridge: The M.I.T. Press
Myers, M. D. (2013). Qualitative research in business and management. Sage
United Nations (1992). Partners in Rural Poverty Alleviation NGO Cooperation. New York
  • تاریخ دریافت: 15 تیر 1401
  • تاریخ بازنگری: 04 اسفند 1401
  • تاریخ پذیرش: 25 اسفند 1401