چارچوب هم افزایی دانش های فرایندساز تصمیم گیری در تصمیمات حکومتی

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم تصمیم و سیستم های پیچیده، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران.

چکیده

تصمیم­ گیری، مهم ­ترین و اثرگذارترین عنصر در هر هسته انسانی است. موفقیت یا شکست افراد، گروه­ ها، سازمان­ ها و جوامع بیش از هر چیز به تصمیمات آن­ها وابسته است. در این پژوهش تلاش گردیده است با رویکرد میان رشته ­ای به تصمیم­ گیری حاکمیتی بپردازیم. هدف از اجرای این پژوهش طراحی چارچوب هم­ افزایی دانش­ های فرایندساز تصمیم ­گیری حاکمیتی است. به این منظور برای طراحی چارچوب هم­ افزایی از رویکرد علم طراحی استفاده گردید. نتایج پژوهش ابتدا ویژگی­ های تصمیم ­گیری حاکمیتی و بستر آن را شناسایی کرده و پس از آن نشان می­ دهد که دانش ­های اثرگذار در تصمیم­ گیری به دو دسته دانش ­های اثرگذار محتوایی و دانش­ های فرایندساز تقسیم می­ شوند. بر این اساس، با بررسی ادبیات موضوع فهرست اولیه این دانش­ ها فراهم گردید و با روش دلفی مطابق نظر خبرگان موضوع دانش­ های آینده پژوهی، تحقیق در عملیات، خط مشی گذاری، مدیریت راهبردی، مطالعات هوشمندی و تصمیم­ گیری با رویکرد اسلامی به عنوان دانش­ های فرایندساز تصمیم­ گیری حاکمیتی مشخص گردیدند. پس از این هندسه لایه­ ای هر یک از این دانش­ ها استخراج شده و بایکدیگر مورد مقایسه قرار گرفتند. در مرحله بعدی، چارچوب هم­ افزایی دانش ­های فرایندساز تصمیم­ گیری حاکمیتی براساس دانش استخراج شده در گام های پیشین ابتدا به صورت اولیه و پس از ارزیابی توسط خبرگان و اعمال اصلاحات لازم به صورت نهایی ارائه گردید. این چارچوب نسبت هر دانش با تصمیمات حکومتی و نقشی که هنگام تصمیم­ گیری حاکمیتی ایفا می­ کند را مشخص ساخت. همچنین شش فاز اصلی تصمیم ­گیری حاکمیتی در این چارچوب مشخص شدند. بعلاوه، «فاصله رضایت بخش میان رشته ای» به عنوان کارکرد فاز نهایی تصمیم­ گیری و راهبردی که در آن به وسیله بازنمایی­ هایی تخصصی دانش ­ها منسجم شده و به تصمیم نهایی می­ رسند،‌ معرفی گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

آذر، عادل و مطلبی، مصطفی (1400)، طراحی الگوی حسابرسی هوشمند. رساله دکتری تخصصی. دانشگاه تربیت مدرس. تهران. ایران.
آذر، عادل و عزیزی، مهدی (1400)، طراحی روش شناسی تصمیم گیری نرم در شرایط چندجانبه با رویکرد اسلامی، رساله دکتری تخصصی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
قریشی، سید محمدحسین (1400)، چابک سازی دولت از منظر اصلاح نظام اداری ایران: تمایز چابک­سازی و کوچک­سازی. گزارش­های کارشناسی مرکز پژوهشهای مجلس. قابل دستیابی در:                                                   https://rc.majlis.ir/fa/report/show/1678899
خنجرخانی، ذبیح­اله؛ بختیارنصرآبادی، حسنعلی و ابراهیمی دینایی، آرزو (1388). درآمدی بر ضرورت، جایگاه و انواع مطالعات میان­رشته­ا­ی در آموزش عالی. مطالعات میان­رشته­ای در علوم انسانی. 2 (5). 167 – 186.
تکت، آن و وایت، لوری (1399). تصمیمگیری نرم، روش شناسی پاندا. (مترجمان عادل آذر و سیدمهدی عزیزی). تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی. (نشر اثر اصلی، 2000).
Adomavicius, Gediminas, Jesse C. Bockstedt, Alok Gupta and Robert J. Kauffman (2008). “Making Sense of Technology Trends in the Information Technology Landscape: A Design Science Approach.” MIS Quarterly. 32 (4). 779-809.
Anzai, T., & Sengoku, S. (2016). Managing academic interdisciplinary research towards innovation: A resource and communication-based approach. Technology Transfer and Entrepreneurship. 3 (2). 70-81.
Arnott, D. (2006). Cognitive biases and decision support systems development: a design science approach. Information Systems Journal. 16 (1). 55-78.
Bell, W. (2011). Foundations of futures studies: human science for a new era: values, objectivity, and the good society. (Vol. 2). Transaction Publishers.
Bronen, R., Pollock, D., Overbeck, J., Stevens, D., Natali, S., & Maio, C. (2020). Usteq: integrating indigenous knowledge and social and physical sciences to coproduce knowledge and support community-based adaptation. Polar Geography. 43 (2-3). 188-205.
Chelimsky, E. (1991). On the social science contribution to governmental decision-making. Science. 254 (5029). 226-231.
Cole, Robert, Sandeep Purao, Matti Rossi and Maung K. Sein (2005). “Being Proactive: Where Action Research Meets Design Research.” In D. Avison, D. Galletta, and J.I. DeGross (eds.). Twenty-Sixth International Conference on Information Systems. Atlanta: Association for Information Systems: 325–336.
Cross, N. (2007). From a design science to a design discipline: Understanding designerly ways of knowing and thinking. In Design research now (pp. 41-54). Birkhäuser Basel.
Gill, S. V., Vessali, M., Pratt, J. A., Watts, S., Pratt, J. S., Raghavan, P., & DeSilva, J. M. (2015). The importance of interdisciplinary research training and community dissemination. Clinical and translational science. 8 (5). 611-614.
Harford, J., Kecskés, A., & Mansi, S. (2018). Do long-term investors improve corporate decision making? Journal of Corporate Finance. 50. 424-452.
Harrison, E. Frank, (1993),"Interdisciplinary Models of Decision Making", Management Decision. 31 (8). Permanent link to this document: http://dx.doi.org/10.1108/00251749310047124
Hevner, A. R. (2007). A three cycle view of design science research. Scandinavian journal of information systems. 19 (2). 4.
Hevner, A. R., March, S. T., Park, J., & Ram, S. (2004). Design science in information systems research. MIS. 28 (1). 75-105 (31 pages)
Hevner, A., & Chatterjee, S. (2010). Design science research in information systems. In Design research in information systems (pp. 9-22). Springer. Boston. MA.
Hoegen, A., Steininger, D. M., & Veit, D. (2018). How do investors decide? An interdisciplinary review of decision-making in crowdfunding. Electronic Markets. 28 (3). 339-365.
Hogan-Doran, D. (2017). Computer says" no": Automation, algorithms and artificial intelligence in Government decision-making. In Judicial Review: Selected Conference Papers: Journal of the Judicial Commission of New South Wales. The 13 (3). 345-382.
Holmström, J., Ketokivi, M., & Hameri, A. P. (2009). Bridging practice and theory: A design science approach. Decision sciences. 40 (1). 65-87.
Johannesson, P. and Erik Perjons (2014). An Introduction to Design Science. Springer International Publishing.
Lie, R. (2003). Spaces of intercultural communication. An interdisciplinary introduction to communication, culture, and globalizing/localizing identities. Hampton Press.
Newell, W. H. (2007). 13 Decision Making in Interdisciplinary Studies. Handbook of Decision Making.
Offermann, P., Olga Levina, M. Schönherr and Udo Bub (2009). “Outline of a design science research process.” DESRIST.
Peffers, K., Tuunanen, T., Rothenberger, M. A., & Chatterjee, S. (2007). A design science research methodology for information systems research. Journal of management information systems. 24 (3). 45-77.
Robinson, B., Vasko, S. E., Gonnerman, C., Christen, M., O’Rourke, M., & Steel, D. (2016). Human values and the value of humanities in interdisciplinary research. Cogent Arts & Humanities. 3 (1). 1123080.
Sein, M. K., Henfridsson, O., Purao, S., Rossi, M., & Lindgren, R. (2011). Action design research. MIS. 35 (1). 37-56.
Streib, G. (1992). Applying strategic decision making in local government. Public Productivity & Management Review. 22 (3). 341-354.
Toffler, B. L. (1981). Occupational role development: The changing determinants of outcomes for the individual. Administrative Science Quarterly. 26 (3). 396-418.
Vaishnavi, Vijay K. and William L. Kuechler. (2015) Design Science Research Methods and Patterns: Innovating Information and Communication Technology. 2nd Edition.” Boca Raton: CRC Press.
Wang, C., Medaglia, R., & Zheng, L. (2018). Towards a typology of adaptive governance in the digital government context: The role of decision-making and accountability. Government Information Quarterly. 35 (2). 306-322.
Wieringa, Roel (2009). “Design science as nested problem solving.” In Proceedings of the 4th International Conference on Design Science Research in Information Systems and Technology. New York.
Ya Ni, A., & Bretschneider, S. (2007). Th e Decision to Contract Out: A Study of Contracting for E‐Government Services in State Governments. Public Administration Review. 67 (3). 531-544.
  • تاریخ دریافت: 14 خرداد 1402
  • تاریخ بازنگری: 30 آبان 1402
  • تاریخ پذیرش: 09 دی 1402