فراترکیب موانع تحقق تحول دیجیتال؛ مطالعه موردی صنعت بانکداری جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله علمی - مروری

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران.

2 استادیار گروه مدیریت و فلسفه علم و فناوری، دانشکده مدیریت اقتصاد و مهندسی پیشرفت، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران.

چکیده

بانکداری تمام دیجیتال شکلی از بانکداری است که در آن تمام فرایندها به شکل غیرفیزیکی و بر بستر سامانه‌های دیجیتالی انجام می‌شود. تحول دیجیتال در دو دهه اخیر تغییر بسیار زیادی بر بستر و اشکال بانکداری گذاشته است. در ایران نیز صنعت بانکداری یکی از پیشگامان جاری‌سازی تحول دیجیتال است؛ ولی موانعی صنعت بانکداری ایران را از تحقق بانکداری تمام دیجیتال و رسیدن به استانداردهای بانکی کشورهای توسعه‌یافته باز داشته است. این پژوهش به احصاء موانع تحقق تحول دیجیتال در صنعت بانکداری ایران با بررسی پژوهش‌های گذشته در این زمینه می‌پردازد. این نوشتار با بررسی اولیه ۱۲۸ مقاله و بررسی نهایی ۲۵ مقاله در بازه زمانی ۱۶ ساله (۱۳۸۵ تا ۱۴۰۱) که در بستر صنعت بانکداری ایران انجام شده است با روش فراترکیب، موانع تحقق تحول دیجیتال در این صنعت را در یک تقسیم‌بندی منسجم گردآوری کرده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌های مقالات از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. ۸۸ مضمون پایه در قالب ۷ مضمون سازمان‌دهنده و ۲ مضمون فراگیر استخراج شده است. یافته‌های این پژوهش حکایت از این دارد که برای رفع موانع تحقق تحول دیجیتال در صنعت بانکداری ایران باید علاوه بر عوامل زیرساختی فنی، مالی و حقوقی-سیاسی، به عوامل محتوایی و نرم‌افزاریِ رهبری دیجیتال، سازمان، فرهنگ و دانش و مهارت بها داده شود و بانکداری تمام دیجیتال در ایران تنها با رویکرد جامع‌نگرانه می‌تواند محقق گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

آماده، حمید و جعفرپور، محمود (1388). بررسی موانع و راهکارهای توسعه‌ی بانکداری الکترونیکی در بانک‌های خصوصی کشور. پژوهشنامه مدیریت اجرایی. 1 (36). 13-38.
ادیب حاج باقری، محسن؛ صلصالی، مهوش و پرویزی، سرور (1389). روش تحقیق کیفی. تهران: نشر تحفه.
حیدرزاده اقدم، نرجس (1400). ارائه الگوی مدیریت ریسک در بانکداری دیجیتال – رویکرد عقلانی. فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه‌گذاری. 10 (37). 489-515.
حیدری، هادی؛ عینیان، مجید و بختیار، مهدی (1399). نسل دیجیتالی فرایندهای بانکی: بررسی دیجیتال‌سازی فرایند نمونه بانکی. پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. MBRI-PR-9911.
شامی زنجانی، مهدی؛ نبیی، فراز و ایراندوست، شادی (1400). ناخدایی دیجیتال: راهنمای تحول سازمان‌ها در عصر دیجیتال. تهران: آریانا قلم.
صرافی­زاده، اصغر و شهسواری، حمیدرضا (1394). موانع استقرار سیستم بانکداری جامع (Core Banking). خط­مشی‌گذاری عمومی در مدیریت. 6 (1). 33-46.
طجرلو، علیرضا؛ انصاری، منوچهر؛ دیواندری، علی و کیماسی، مسعود (1400). طراحی چارچوب توسعه محصول جدید با رویکرد بانکداری دیجیتال (نمونه‌پژوهی: بانک ملت). مدیریت صنعتی. 13 (4). 559-579.
عباسی، ابراهیم و رجبی میاندره (1393). بررسی عوامل مؤثر و موانع وفاداری الکترونیکی به خدمات بانکداری الکترونیکی در مشتریان بانک‌های خصوصی در استان گلستان. مجله مدیریت بازرگانی. 6 (4). 827-844.
عسگری، طیبه؛ نعیمی صدیق، علی و عبدالشاه، محمد (1398). تدوین راهبردهای نوین در صنعت بانکداری با تکیه بر فناوری‌های دیجیتال. فصلنامه علمی راهبرد. 28 (3). 5-34.
محمدپور، پریماه و صاحب، طاهره (1400). ارائه مدلی جهت توسعه اثربخش تجربیات مشتری در اکوسیستم بانکداری دیجیتال با تمرکز بر مدل­ها و معماری­های مرجع. پنجمین همایش ملی پیشرفت های معماری سازمانی. مشهد.ttps://civilica.com/doc/1386012
Attride-Stirling, J. (2001). Thematic networks: an analytic tool for qualitative research. Qualitative Research. 1.(3). 385–405.
CASP - Critical Appraisal Skills Programme (2020, December 2). CASP - 10 questionsto help you make sense of a Qualitative research. Retrieved from https://casp-uk.net/
Chauhan, S., Akhtar, A. and Gupta, A. (2022). Customer experience in digital banking: a review and future research directions. International Journal of Quality and Service Sciences. 14 (2). 311-348. https://doi.org/10.1108/IJQSS-02-2021-0027
Finfgeld, D. L. (2003). Metasynthesis: The state of the art--so far. Qualitative Health Research. 13 (7). 893–904.
Gupta, S. (2018). Driving digital strategy: A guide to reimagining your business. Boston Massachusetts: Harvard Business Review Press.
Haralayya, B. (2021). How Digital Banking has Brought Innovative Products and Services to India. 6 (1). 16-18.
Jones, M. D., Hutcheson, S., & Camba, J. D. (2021). Past, present, and future barriers to digital transformation in manufacturing: A review. Journal of Manufacturing Systems. (60). 936–948.
Kane, G. C. (2017). Digital disruption is a people problem. Retrieved from https://sloanreview. mit. edu/article/digital-disruption-is-a-people-problem
Kaushik, A. K., & Rahman, Z. (2015). Innovation adoption across self-service banking technologies in India. International Journal of Bank Marketing. 33 (2). 96–121.
King, N. (2010). Interviews in qualitative research. Los Angeles: SAGE.
Krume Nikoloski (2014). The Role of Information Technology in the Business Sector. 3 (12). 303–309. Retrieved from http://www.ijsr.net/
Kumar, P., Chauhan, S., Gupta, P. and Jaiswal, M.P. (2023). A meta-analysis of trust in mobile banking: the moderating role of cultural dimensions. International Journal of Bank Marketing. 41 (6). 1207-1238. https://doi.org/10.1108/IJBM-02-2022-0075
Lettig, S.,von Horn, R. & Ramirez, G. (2020). Digital: A Delayed Banking Reality?.
Lachal, J., Revah-Levy, A., Orri, M., & Moro, M. R. (2017). Metasynthesis: An Original Method to Synthesize Qualitative Literature in Psychiatry. Frontiers in Psychiatry, 8.
Laudon, K. C., & Laudon, J. P. (2018). Management information systems [electronic resource]: Managing the digital firm / Kenneth C. Laudon, New York University, Jane P. Laudon, Azimuth Information Systems (Global edition). New York: Pearson.
Liere-Netheler, K., Packmohr, S., & Vogelsang, K. (2018). Drivers of Digital Transformation in Manufacturing. Proceedings of the 51st Hawaii International Conference on System Sciences. 3926-3937.
PricewaterhouseCoopers (2022, August 2). PwC’s 2021 Digital Banking Consumer Survey. Retrieved from.
Saldanha, T. (2019). Why digital transformations fail: The surprising disciplines of how to take off and stay ahead (First edition). Oakland CA: Berrett-Koehler Publishers a BK Business Book.
Sandelowski, M., & Barroso, J. (2007). Handbook for synthesizing qualitative research. New York. London: Springer.
Santini, F.D.O., Ladeira, W.J., Sampaio, C.H., Perin, M.G. and Dolci, P.C. (2019). A meta-analytical study of technological acceptance in banking contexts. International Journal of Bank Marketing. 37 (3). 755-774. https://doi.org/10.1108/IJBM-04-2018-0110
Shifa Fathima, J. (2020). Challenge Management of Banking Services – with Special Reference to Virtual Banking Service Challenges. Shanlax International Journal of Management. 7 (3). 57–66.
Skinner, C. (2016). Digital bank: Strategies to launch or become a digital bank. Singapore: Marshall Cavendish Business.
Uhl-Bien, M., Schermerhorn, J., & Osborn, R. (2015). Organizational Behavior. 13th Edition (13th edition). John Wiley & Sons.
Vukšić,V., Ivančić, L., & Vugec, D., (2018). A Preliminary Literature Review of Digital Transformation Case Studies. International Journal of Computer and Information Engineering. 12 (9). 737–742. Retrieved
Vial, G. (2019). Understanding digital transformation: A review and a research agenda. The Journal of Strategic Information Systems. 28 (2). 118–144.
Walsh, D., & Downe, S. (2005). Meta-synthesis method for qualitative research: A literature review. Journal of Advanced Nursing. 50 (2). 204–211.
Wessel, L., Baiyere, A., Ologeanu-Taddei, R., Cha, J., & Blegind Jensen, T. (2021). Unpacking the Difference Between Digital Transformation and IT-Enabled Organizational Transformation. Journal of the Association for Information Systems. 22 (1). 102–129.
Windasari, N. A., Kusumawati, N., Larasati, N., & Amelia, R. P. (2022). Digital-only banking experience: Insights from gen Y and gen Z. Journal of Innovation & Knowledge. 7 (2). 100170.
Xu, Y. (2008). Methodological Issues and Challenges in Data Collection and Analysis of Qualitative Meta-Synthesis. Asian Nursing Research. 2 (3). 173–183.
  • تاریخ دریافت: 15 اسفند 1401
  • تاریخ بازنگری: 25 اردیبهشت 1403
  • تاریخ پذیرش: 27 اردیبهشت 1403