نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

• رضا بنی‌اسد ¹
• روح الله رازینی ²
• محمدرضا خاشعی ³

¹ دانشیار گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران.

² دانشیار گروه مدیریت صنعتی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران.

³ دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

امروزه موانع گسترده‌ای بر سر راه پیشرفت بخش کشاورزی ایران قرار دارد. اگرچه به نظر برخی از فعالان بخش کشاورزی مهم‌ترین مانع در این حوزه نقض در جنبه‌های فناوری است، اما از نظر پژوهشگران مهم‌ترین مانع بر سر پیشرفت کشاورزی ایران، مربوط به جنبه‌های علوم انسانی-اجتماعی و در رأس آن‌ها موضوع مدیریت کسب‌وکار در این حوزه است. از این دیدگاه، اولین موضوع مورد مناقشه، نظام‌های تولید و بهره‌برداری کشاورزی است. آنچه در این پژوهش به عنوان مبنا قرار گرفته است، نظام بهره‌برداری خانوادگی در کشاورزی است که نمود آن در اجرا، کسب‌وکار خانوادگی کشاورزی است. بنابر این، مسئله اصلی این پژوهش عدم وجود الگویی برای طراحی و اجرای کسب‌وکارهای خانوادگی کشاورزی در کشور است. با این وجود هدف اصلی، طراحی الگویی است تا مجموعه اجزاء اصلی کسب‌وکار خانوادگی کشاورزی و روابط بین آن‌ها را در برگرفته و منطق کار کردن کسب‌وکار به عنوان یک کل را نشان دهد. در این پژوهش ابتدا با مطالعه ادبیات پژوهش، چارچوب مفهومی پژوهش که متشکل از اجزاء، رابط بین آن‌ها و محتوای آن‌ها است، بدست آمد. سپس بر اساس پروتکل مصاحبه، با دوازده نفر از خبرگان بخش کسب‌وکار کشاورزی مصاحبه‌های عمیق نیمه ساختاریافته انجام شد. به منظور تحلیل داده‌ها از روش تحلیل مضمون و رویکرد استراید-استرلینگ استفاده شد که داده‌ها با با نرم افزار MAXQDA تحلیل شدند و نتایج حاصل 1596 کد و 565 مضمون پایه، 86 مضمون سازمان دهنده و 13 مضمون فراگیر به دست آمد. در نتیجه الگوی کسب‌وکار بخش کشاورزی با 12 جزءِ بخش‌های مشتریان، ارزش پیشنهادی، جریان درآمدی، کانال‌ها، ارتباط بامشتریان، ساختار هزینه، فعالیت‌های کلیدی، منابع کلیدی، معماری سرمایه انسانی، معماری سرمایه مالی، مشارکت‌های کلیدی و اداره راهبردی کسب‌وکار طراحی شد.

کلیدواژه‌ها

• کسب‌وکار خانوادگی کشاورزی
• طراحی الگوی کسب‌وکار
• نظام بهره‌برداری کشاورزی
• نظام بهره‌برداری خانوادگی
• الگوی کسب‌وکار
• نظام تولید کشاورزی

موضوعات

• مدیریت کسب‌وکارهای کوچک