تحلیل حقوق مالکیت در پرتو الگوی نهادی استرم و دلالت‌های آن برای خط‌مشی‌‌گذاری عمومی

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد، نویسنده مسئول

2 استاد دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

تبیین نهادگرایان از حقوق مالکیت با نوع نگاه آن‌ها به مفهوم دولت مدرن پیوند تنگاتنگی دارد و بر همین اساس، تبیین‌های نهادی از حقوق مالکیت ارتباط مستقیمی با الگوهای مختلف خط‌مشی‌گذاری عمومی خواهد داشت. در این میان، نهادگرایی استرم به عنوان یکی از مهم‌ترین رویکردهای نهادی سالیان اخیر، به جهت تفسیر منحصربه‌فرد خود از دولت مدرن، خط‌مشی‌گذاری حقوق مالکیت را از چنان تغییر ماهوی برخوردار کرده است که نتیجه آن، ارائه الگویی نوین از خط‌مشی‌گذاری عمومی موسوم به خودحکمرانی بوده است. به همین جهت، ازآنجا‌که قابلیت‌ها و ظرفیت‌های الگوی نهادی مورد نظر در خط‌مشی‌گذاری‌های کشور ما، همچنان مغفول است، در این پژوهش سعی شده است تا با رویکردی توصیفی– تحلیلی، این الگوی خط‌مشی‌گذاری به‌عنوان رویکردی که نوآوری‌های منحصربه‌فرد آن سبب اعطای جایزه نوبل اقتصاد در سال 2009 به خانم استرم بود، تبیین شود. همان‌گونه که اشاره خواهد شد، در این الگوی خط‌مشی‌گذاری تفکیک سطوح مختلف خط‌مشی‌‌گذاری از یکدیگر و واگذاری بخشی از حقوق حکمرانی به کنشگران حاضر در سطح‌ عملیاتی یک فعالیت‌ اقتصادی و اجتماعی، علاوه بر آنکه با مبانی الگوهای حکمرانی مدرن سازگاری بیشتری خواهد داشت، به واسطه تغییر الگوی تحصیل حقوق مالکیت توسط کنشگران اقتصادی و در نتیجه تغییر انگیزه‌‌های آن‌ها سبب کاهش هزینه‌‌های مبادله در فعالیتهای اقتصادیو اجتماعی خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

رنانی، محسن، (1376)، بازار یا نابازار، بررسی موانع نهادی کارایی نظام اقتصادی بازار در اقتصاد ایران، تهران: سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی – اجتماعی و انتشارات، چاپ اول.
شهبازی، عبدالله، (1387)، «زمین و انباشت ثروت: تکوین الیگارشی جدید در ایران امروز»، نسخه اینترنتی، www.shahbazi.org
 
Acemoglu, Daron, Johnson, Simon and Robinson, James. 1A (2005), “Institutions as a Fundamental Cause of Long-Run Growth” In the Handbook Economic Growth, Edited by Philippe Aghion and Steven N.Durlauf, Elsevier B.V.
Alchian, Armen, A & Demsetz, Harold, (1973), "The Property Right Paradigm", The Journal of Economic History, Vol. 33, No. 1, pp.16-27.
Alchian, Armen. A, (2008), "Property Rights", The New Palgrave Dictionary of Economics, Steven N. Durlauf & Lawrence E. Blune (Editors), Vol. 6, pp.696-700, Second Edition, United States, Palgrave Macmillan Press.
Aligica, Paul Dragos & Boettke Peter (2011), "The Two Philosophies' of Ostroms' Institutionalism", The Policy Studies Journal, Vol. 39, pp.29-49.
Commons, J.R, (1995), The Legal Foundations of Capitalism, with a New Introduction by Warren J. Samuels and Jeff E. Biddle, Transaction Publishers, United States of America.
Demsetz, Harold, (1967), "Toward A Theory of Property Rights", The Journal of Economic History, Vol. 33, No. 1, pp.16-27.
Hadgson, Geoffery, M, (2008), "Markets", The New Palgrave Dictionary of Economics, Steven N. Durlauf & Lawrence E. Blune (Editors), Vol. 5, pp.324-331, Second Edition, United States, Palgrave Macmillan Press.
 Heilbroner, Robert. L, (1999), The Worldly Philosophers: The Lives, Times, and Ideas of the Great Economic Thinkers, 7th edition, Simon and Schuster Publisher.
Heilbroner, Robert. L, (2008), "Capitalism", The New Palgrave Dictionary of Economics, Steven N. Durlauf & Lawrence E. Blune (Editors), Vol. 1, pp.688-697, Second Edition, United States, Palgrave Macmillan Press.
Ledyard, John. O, (2008), "Incentive Compatibility", The New Palgrave Dictionary of Economics, Steven N. Durlauf & Lawrence E. Blune (Editors), Vol. 4, pp.158-164, Second Edition, United States, Palgrave Macmillan Press.
McGinnis, Michael, (2006), "Legal Pluralism, Polycentricity, and Faith-Based Organizations in Global Governance", Conference on "Vincent Ostrom: The Quest to Understand Human Affairs," Indiana University, Bloomington, May 31.
North, Douglass C, (1990), Institutions, Institutional Change, and Economic Performance, New York: Cambridge University Press.
North, Douglass C, Wallis, John Joseph, Webb, Steven B & Weingast, Barry R, (2010), Limited Access Orders: An Introduction to the Conceptual Framework, World Bank Publication.
Oakerson, Ronald J & Parks, Roger B, (2011), "The Study of Local Public Economies: Multi- Organizational, Multi- Level Institutional Analysis and Development", The Policy Studies Journal, Vol. 39, No. 1, pp.147- 167.
Ostrom, Elinor (2005a), "Doing Institutional Analysis Digging Deeper Than Markets and Hierarchies", In the Handbook of New Institutional Economics, Edited by C.Menard and M.M.Shirley, Netherlands, Springer.
Ostrom, Elinor, (2000), "Private and Common Property Rights", Encyclopedia of Law and Economics, vol. 2. Civil Law and Economics, Boudewijn Bouckaert and Gerrit De Geest(editors), pp.332–379. Cheltenham, England: Edward Elgar
Ostrom, Elinor, (2005b), Understanding Institutional Diversity, United States: Princeton University Press.
Ostrom, Elinor, (2007a), "Challenges and Growth: the Development of the Interdisciplinary Field of Institutional Analysis", Journal of Institutional Economics, Vol. 3, pp.239-264
Ostrom, Elinor, (2007b), "A Diagnostic Approach for Going Beyond Panaceas", Workshop in Political Theory and Analysis Bloomington, Indiana University.
Ostrom, Elinor, (2007c), "Collective Action and Local Development Processes", Sociologica (Italian Journal of Sociology Online), Number 3.
Ostrom, Elinor, (2009), "Beyond Markets and States: Polycentric Governance of Complex Economic Systems", Prize Noble Lecture.
Ostrom, Vincent, Charles M. Tiebout, and Robert Warren (1961), "The Organization of Government in Metropolitan Areas: A Theoretical Inquiry", American Political Science Review, Vol. 55, pp.831–842
Schlager, Edella and Ostrom, Elinor, (1992), "Property Rights Regimes and Natural Resources: A conceptual Analysis", Land Economics, Vol. 68.
Stiglitz, Joseph, (2002), "Globalization and Its Discontents", First Edition, W.W. Norton & Company, United States of America.
Tamanaha, Brian Z, (2007), "Understanding Legal Pluralism: Past to Present, Local to Global", Sydney Law Review, Vol. 29, pp.375-411.
Von, Mises, Ludwig, (1949), Human Action: A Treatise on Economics, Fourth Revised Edition, 1996, San Francisco, United States of America, Fox & Wilkes.
دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 1
فروردین 1393
صفحه 135-156
  • تاریخ دریافت: 26 بهمن 1392
  • تاریخ بازنگری: 23 تیر 1393
  • تاریخ پذیرش: 03 بهمن 1393