نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

• عبدالحمید واسطی ¹
• محمد حسین گلگار ²

¹ مدرس و پژوهشگر، رئیس مؤسسۀ مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام

² عضو هیئت‌علمی و مدیر کارگروه تحقیقاتی شهرسازی اسلامی مؤسسۀ مطالعات راهبردی و معارف اسلام

چکیده

مسئله اصلی در مقاله چیستی فقه حکومتی و بررسی «ابزارهای اصلی برای فهم گزاره‌های دینی در فقه حکومتی» است. بر اساس نظریه نگرش سیستمی به دین در این دستگاهِ معرفتی، «اجتهاد» عبارتست از «کشف الحکم عن مدرکه» و «حکم» عبارتست از: «الاعتبار الشرعی المتعلق بأفعال العباد» داعیه تمدن‌سازیِ اسلام سبب شده است تا تلاش برای استخراج دیدگاه اسلام در مقیاس جمعی و با رویکرد استخراج «فرآیندها»، مورد توجه جدی قرار بگیرد. ضرورت «حجت بودن» برای استناد به دین، سبب تمرکز بر روش‌شناسیِ چنین تلاشی شده است. و نتیجه آن اتخاذ راهبردهای 1- دین محوری منابع اطلاعات 2- دین استراتژیک 3-نگاه شبکه ای به هستی 4- پارادایم محوری بر اساس پارادایم شبکه ای دین 5- موضوع‌شناسی و مساله‌شناسی در تمام لایه‌های هرم نیازها 6- تعیین مرزهای سیستم بر اساس شبکه اهداف دین 7- منطق اجتهاد جواهری 8- گسترش هویت «حکم» 9- گسترش هویت «وضع» 10- منطق فقه تفریعی در تطبیق 11 - استفاده منطق سیستم‌ها در جمع دلالی
در مراحل عملیاتی زیر میباشد:
1- تولید شبکه مسائل و موضوعات زندگی
2- تولید فرآیندهای پایة سیستم
3- تولید ماتریس کلیدواژه‌ها
4- عملیات تحلیل گزاره‌ ها
5- ترجمه گزارة دین به زبان فرضیه علمی
6- موقعیت‌یابی فرضیه در الگوی پیشرفت و نقشه تمدنی

کلیدواژه‌ها

• فقه تمدنی
• دین استراتژیک
• شبکه هستی
• نگرش سیستمی
• اجتهاد تمدن ساز
• اجتهاد سیستمی

20.1001.1.23830891.1398.13.2.2.5