اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)

مسائل سیاستی سینمای ایران در دهه پنجم انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای فرهنگ و ارتباطات، دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد فرهنگ و ارتباطات، دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران

چکیده

یکی از مهم‌ترین معضلات فرایند خط‌مشی‌گذاری،‌ به‌خصوص خط‌مشی‌گذاری فرهنگی در کشور ما طی نشدنِ درستِ فرایند شناسایی مسأله است. سیستم سیاست‌گذاری سینمایی کشور هم از این آسیب کلان مصون نیست و لذا در این پژوهش تلاش می‌شود تا مسائل پیش روی سینمای ایران در دهه پنجم انقلاب اسلامی که باید در فرایند «سیاست‌گذاری سینما» به آنها پاسخ داده شود مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش ابتدا به ‌مرور آثار جهانی موجود در حوزه سیاست‌گذاری سینما پرداخته شده و تلاش شده است که مسائل سیاستی سینمای جهان از دیدگاه این منابع استخراج گردد. در ادامه با استفاده از روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد، داده‌های به‌دست‌آمده از برخی خبرگان حوزه سیاست‌گذاری سینمای ایران مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته و بر این اساس مدل پارادایمی مسائل سیاستی سینمای ایران در دهه پنجم انقلاب طراحی شده است. در انتهای مقاله مقایسه‌ای بین نظام مسائل سیاستی سینمای ایران و سینمای جهان صورت گرفته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

اسمیت، کوین تی؛ و ولاریمر، کریستوفردابلیو (۱۳۹۵). درآمدی بر نظریه خط‌مشی عمومی (تقابل نظری عقلانیت گراها و فرا اثبات‌گراها). (حسن دانایی‌فرد، مترجم). تهران. صفار.
‏‫الوانی‌، سیدمهدی (1395). ‏‫تصمیم‌گیری‌ و تعیین‌ خط‌مشی‌ دولتی‌. (‏‫سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها). تهران. چاپ بیستم. تهران: سازمان‌ مطالعه‌ و تدوین‌ کتب‌ علوم‌ انسانی‌ دانشگاه‌ها (سمت‌).
پارسونز، واین (1385). مبانی سیاستگذاری عمومی و تحلیل سیاست‌ها. (حمیدرضا ملک محمدی، مترجم). (جلد 1). تهران. پژوهشکده مطالعات راهبردی.
تیسن، ‏‫ویل ا اچ؛ و واکر، ‏‫وارن ای (۱۳۹۵). تحلیل خط‌مشی عمومی: پیشرفت‌های جدید. (حسن دانائی‌فرد و هانیه احمدی، مترجمان). تهران. صفار.
جعفری هفتخوانی، نادر؛ و‌ عباسی، مهدی (1397). درآمدی بر سیاست‌گذاری فرهنگی،‌در جستجوی یک الگوی اسلامی- ایرانی. تهران.  کتاب رواق اندیشه.
خنیفر، حسین؛ و مسلمی،‌ ناهید (1397). اصول و مبانی روش‌های پژوهش کیفی، رویکردی نو و کاربردی. تهران. نگاه دانش.
دانایی‌فرد، حسن؛ الوانی، مهدی؛ و آذر، عادل (۱۳۹۸). روش‌شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع. تهران. اشراقی، صفار.
ضامنی، داود (۱۳۹۶). مردم چرا به سینما می‌روند؟ : (نگرشی متفاوت به سیاست‌گذاری سینما در ایران). تهران. موسسه کجاوه سخن سوره مهر.
‏‫ذوالانواری، امیرحسین (۱۳۹۲). تحلیل سیاست‌گذاری سینما در جمهوری اسلامی ایران (سال‌های 1384-1391) بر اساس مدل فرایندی (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه امام صادق علیه‌السلام. تهران. ایران.
اسدزاده، مصطفی؛ و آشنا، حسام‌الدین (1399). نظریه سینمای دولتی ایران تحلیل سیاست‌های سینمایی دولت جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب با تأکید بر سیاست‌های بنیاد سینمایی فارابی. مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی. 10(۳۴). 253-271.
اکبری، رضا؛ تراب­زاده جهرمی، محمدصادق؛ و حبیبی، محسن (۱۳۹۵). درآمدی بر الگوریتم تحلیل موقعیت مسئله در عدالت پژوهی. مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی. 33(9). 147-168.
بنیانیان،‌ حسن (۱۳۸۹). مسئله شناسی و مسئله یابی در جامعه ایرانی: نوشتاری درباره آسیب‌شناسی فرهنگی و مدیریتی فرایند تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی در کشور. سوره اندیشه. (46). 99-101.
‏‫‏‫فاضلی، نعمت‌الله (۱۳۹۴). مسئله چیست؟ مسئله شناسی فرهنگی با رویکرد مطالعات فرهنگی. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
منابع اینترنتی:
‏‫اعضای کمیته یکپارچه‌سازی و ارتقای نظام تهیه‌کنندگی منصوب شدند (۲۰۱۸، ۱۰ ژوئن). بازیابی 13 تیر 2021، از:  ‪https://www.mehrnews.com/news/4317647/
‏‫انتقاد حیدریان از «به نعل و میخ زدن» اصناف/ از سینما جدا نمی‌شوم (۲۰۱۸، ۱۱ نوامبر). بازیابی 13 تیر 2021، از:  ‪https://www.mehrnews.com/news/4455483/
بهشتی، سید محمد (۱۳۹۵). نقل‌قول‌هایی از آیت‌الله موسوی اردبیلی و میرحسین موسوی در گفتگوی تازه سیدمحمد بهشتی: ‪https://cinemacinema.ir/news/
بهشتی، سید محمد (۱۳۹۷). سید محمد بهشتی : وزارت ارشاد را باید تعطیل کنند!
 ‪https://cinemacinema.ir/news/
بهشتی، ‌سید‌محمد (۱۳۶۸). نظری اجمالی به سیر سینمای نوین ایران. فارابی. 5 (2). 150-176.
بهشتی، ‌سید‌محمد (۱۳۷۰). سینمای ایران، سیاست‌ها، اقتصاد، رکود و. فارابی، 14-15 (4).
5-24.
‏‫بهشتی، سیدمحمد (۱۳۹۶). ‏‫زیر دست و پای روزمرگی؛ شهریور ۱۳۷۹ تا آبان ۱۳۹۵. نشر گمان.
بهشتی، سیدمحمد(۱۳۹۸). سینمای ما در روشنفکری هم مبتذل شد - اخبار سینمای ایران.
‪http://cinemapress.ir/news/117541/
‏‫جایگاه ما زودگذر است/ به برخی فروش‌های زودگذر دل‌خوش نباشیم (۲۰۱۸، ۲۰ ژانویه). بازیابی 13 تیر 2021. ‪https://www.mehrnews.com/news/4205047/
‏‫جشنواره جهانی فیلم فجر در چارچوب برنامه جامع سینما حرکت کرده است (۲۰۱۸، ۱۸ آوریل). بازیابی 13 تیر 2021. ‪https://www.mehrnews.com/news/4274308/
جعفری جلوه، محمدرضا. (۱۳۸۵). محمدرضا جعفری جلوه: سینمای ایران دچار فقر دانش‌ است. ‪https://www.magiran.com/article/1204727‎
جعفری جلوه، محمدرضا. (۱۳۹۳ الف‌). گلایه جعفری جلوه از سازمان سینمایی.
‪http://Rajanews.com/news/196783‎
جعفری جلوه، محمدرضا. (۱۳۹۳ ب‌). مدیرعامل فارابی: سینمای ما باید دنبال نمایش ارزش‌های تمدنی و فرهنگ ملی باشد.
‪http://old.nasimonline.ir/Content/Detail/914257/7383‎
جلیلی، وحید(۱۳۹۶). جلیلی: مردم باید در رسانه حضور داشته باشند/طالب‌زاده: جشنواره عمار اصلاح مسائل کشور را بر دوش می‌کشد. ‪https://www.irna.ir/news/82708635/
‏‫جلیلی، وحید(۱۳۹۷). وحید جلیلی: فیلم «متری شش و نیم» به معنــای واقعی کلمه درخشان بود/جشنواره امسال، بهترین یا یکی از بهترین جشنواره‌های ۲۰ سال اخیر بود.
‪https://ammarfilm.ir/23198/
جلیلی،‌ وحید (1398 الف). ما از «نقد فیلم» باید به « نقد سینما» برسیم/ قوچانی: چرا عده‌ای را بچه انقلاب می‌دانید و عده‌ای را نه؟/ ماجرای کلاس درس روشنفکرها برای اولیور استون!.
جلیلی، وحید (۱۳۹۸ ب‌). چرا فیلم «بازمانده» سیف‌الله داد را به جشنواره‌ها نمی‌برند/نسل جدید انقلاب با تکیه بر داشته‌ها سینمای ایران را به اوج می‌رساند - عمار فیلم |جشنواره مردمی عمار چرا فیلم «بازمانده» سیف‌الله داد را به جشنواره‌ها نمی‌برند/نسل جدید انقلاب با تکیه بر داشته‌ها سینمای ایران را به اوج می‌رساند. https://ammarfilm.ir/23582/
جلیلی، وحید (۱۳۹۸ ج). وحید جلیلی: سینمای ایران به جای رؤیاسازی دنبال کابوس‌سازی است/ بخشی از موفقیت‌های دانشمندان غربی مرهون تخیّل و جسارت هنرمندان آنهاست.
‪/fa/news/63/465814/
‏‫حکایت سینماگری که «مدیر» شد/ سینما همیشه درگیر «تعارض منافع» است (۲۰۱۹).
 ‪https://www.mehrnews.com/news/4578536/
‏‫حیدریان: روزی سینما مورد لعن‌ترین حوزه فرهنگی جامعه بود (بی‌تا). ‪/content/268704/
‏‫خبرگزاری شبستان (بی‌تا). ‪http://www.shabestan.ir/‎
راز و رمزهای سینمای دهه شصت از زبان سید محمد بهشتی /تقصیر ماست که 20 میلیون مخاطب شده 7 میلیون؟ (۱۳۹۵). ‪https://www.khabaronline.ir/news/546190/
‏‫روایت حیدریان از رونق سینما و مظلومیت ارشاد/ انتظارات واقعی نیست (۲۰۱۸).  
‪https://www.mehrnews.com/news/4383805/
‏‫رئیس سازمان سینمایی: بازیگر دیگر نمی‌تواند دستمزد غیرمعقول بگیرد (۲۰۱۸).  
‪https://www.mehrnews.com/news/4428900/
‏‫سعی می‌کنیم در بازارهای بیشتری حضور داشته باشیم/ تولید مشترک (۲۰۱۸).
‪https://www.mehrnews.com/news/4404503/
‏‫شورای عالی بین‌الملل سینمای ایران تشکیل جلسه داد (۲۰۱۸).
https://www.mehrnews.com/news/4301215/
‏‫گسترش همکاری‌های کانون پرورش فکری و سازمان سینمایی (۲۰۱۸).
‪https://www.mehrnews.com/news/4354747/
‏‫مدیران سازمان سینمایی به حوزه هنری رفتند/ تعامل می‌کنیم (۲۰۱۸).
‪https://www.mehrnews.com/news/4347014/
‏‫نگاه من به سینمای ایران زیرساختی است (۲۰۱۷).
‪https://www.aecinema.ir/1396/01/16/
‏‫وام تولید سال آینده افزایش می‌یابد/ تشکیل شورای صیانت از اکران (۲۰۱۸).
‪https://www.mehrnews.com/news/4248499/
‏‫وزیر از سازمان سینمایی تشکر کرد/ اعلام سرفصل امور در سینما (۲۰۱۸).
‪https://www.mehrnews.com/news/4266886/
‏‫هم‌افزایی در سازمان سینمایی یک بحث جدی است (۲۰۱۷).
 ‪https://www.aecinema.ir/1396/01/28/
‏‫هیچ مرکز سینمایی تعطیل نمی‌شود/ تا پایان سال بدهی نداریم (۲۰۱۸).
‪https://www.mehrnews.com/news/4248530/
اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)
دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 28
مهر 1399
صفحه 553-584
  • تاریخ دریافت: 15 دی 1399
  • تاریخ بازنگری: 25 فروردین 1400
  • تاریخ پذیرش: 16 تیر 1400