کارکردهای ممتاز دانشگاه در فرایند شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی بر اساس منظومه فکری آیت‌الله‌ العظمی خامنه‌ای(مدظله العالی)

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری آینده پژوهی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری آینده پژوهی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران.

چکیده

در این تحقیق، با استفاده از روش اسنادی، به ارائه تعریف مقبول و مختار از دو واژه «تمدن» و «تمدن ­نوین اسلامی» اقدام شده است. سپس با بهره­گیری از ظرفیت روش تحلیل مضمون، آن بخش از بیانات حضرت آیت­الله العظمی خامنه­ای مدظله العالی که پیرامون وظایف، نقش و کارکردهای دانشگاه اسلامی با رویکرد تمدنی ایراد شده، مورد واکاوی و تدقیق قرار گرفته است. رویکرد تمدنی که مبنای تحلیل مضمون قرار گرفت، بر پایه تعریف مقبول و مختار منتج از گام اول تحقیق بوده است.
کارکردهای ممتازی که برای دانشگاه در فرایند شکل­گیری تمدن نوین اسلامی بر اساس منظومه فکری آیت­الله العظمی خامنه­ای مدظله العالی به­دست آمد عبارتند از؛ «ایجاد و پرورش قوه عاقله کشور، تربیت نیروی انسانی صالح و کارآمد»، «ایجاد و تقویت زمینه­سازی بیداری دانشجویی»، «زمینه­سازی رشد علمی و شکستن جزمیت­های برساخته علوم غربی»، «پاسداری عالمانه از انقلاب اسلامی و مبانی آن» و «بسترسازی برای نو اندیشی علمی و تولید دانش مبتنی بر نوآوری». این تحقیق نشان داد که اگر دانشگاه­های تراز انقلاب اسلامی بتوانند کارکردهای اصلی خود را با رویکرد تمدنی تحقق بخشند نتایج حاصله بدین شرح خواهد شد؛ تربیت نیروی مورد نیاز دولت اسلامی، تربیت نیروی متخصص و ماهر مورد نیاز جامعه اسلامی، حفظ و ارتقاء سطح طراوت آرمان­های انقلاب اسلامی و آرمان­خواهی نسل­های بعدی، نقد مبانی تمدن غرب، تربیت نیروی مورد نیاز پاسداری از آرمان­های انقلاب اسلامی و تولید علوم مورد نیاز شکل­گیری تمدن نوین اسلامی.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

قرآن کریم، ترجمه مهدی الهی قمشه­ای، تهران، انتشارات پیراسته.
آیت ­الله العظمی­ خامنه ­ای، سیدعلی، نرم­ افزار حدیث ولایت و پایگاه­ اطلاع­­ رسانی آثار آیت­ الله­ خامنه ­ای.                                                                       www.khamenei.ir
ابراهیمی کوشالی، حسین؛ گودرزی، غلامرضا؛ توکلی، علیرضا و ناظمی، مهدی (1400). تحلیل لایه‌ای مسائل فراروی تحقق تمدن نوین اسلامی. دوفصلنامه پژوهش‌های تمدن نوین اسلامی. 5 (5). 83-110.
اسلامی، محسن (1387). دانشگاه تمدن‌ساز؛ پلی میان دانش و فرهنگ. تهران: دفتر برنامه‌ریزی اجتماعی و فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
باقری­مجد، روح­الله و فلاح فرامرزی، محسن (1396). کارکردهای دانشگاه از نظر مقام معظم رهبری در نظام آموزش عالی ایران. تهران. نشریه راهبرد اجتماعی فرهنگی. 6 (23). 7-29.
باقری، محسن (1393). تحلیل نهادی خط­مشی کارآفرینی عمومی، مطالعه موردی بسیج سازندگی. (پایان­نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه امام صادق(ع). تهران. ایران.
جان احمدی، فاطمه (1386). تاریخ فرهنگ و تمدن ­اسلامی. تهران: انتشارات نشر معارف.
جعفری، علامه محمدتقی (1373). فرهنگ پیرو، فرهنگ پیشرو. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
جوهری، اسماعیل بن حماد (1376ق). الصحاح. بیروت: دار العلم للملایین.
سپهری، محمد (1385). تمدن اسلامی در عصر امویان. تهران: نورالثقلین.
شاه علی، احمدرضا (1398). شاخص­های دانشگاه فرهنگ­ساز از دیدگاه مقام معظم رهبری، تهران. فصلنامه فرهنگ در دانشگاه اسلامی. 9 (22). 3-22.
شیخ­زاده، محمد؛ فقیهی، ابوالحسن؛ تسلیمی، محمدسعید و عابدی جعفری، حسن (1390). تحلیل مضمون و شبکه مضامین روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده­های کیفی. دوفصلنامه اندیشه مدیریت راهبردی. 5 (10). 151-198.
عرفان، امیرمحسن و بیات، علی (1393). آموزه امت اسلامی در قرآن و بازاندیشی در قابلیت­های فرهنگی و تمدنی آن. تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی. 5 (15). 7-30.
عمید، حسن (1389). فرهنگ فارسی عمید. جلد اول. تهران: انتشارات اشجع.
فوزی، یحیی و صنم­زاده، محمودرضا (1391). تمدن اسلامی از دیدگاه امام خمینی(ره). فصلنامه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی. 3 (9). 7-40.
 مصطفوی، حسن (1368). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.‌
همایون، محمدهادی (1390). تاریخ تمدن و ملک مهدوی. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
  • تاریخ دریافت: 03 آذر 1399
  • تاریخ بازنگری: 10 شهریور 1400
  • تاریخ پذیرش: 10 شهریور 1400