نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

• مصطفی هادوی نژاد ¹
• محمد گنجه کویری ²

¹ دانشیارگروه مدیریت، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه ولی عصر، رفسنجان، ایران.

² دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت، دانشگاه ولی عصر، رفسنجان، ایران.

چکیده

برکت سازه‌ای فرهنگی با خاستگاه دینی است که به‌رغم کاربرد زیادی که نزد مسلمانان در موقعیت‌های اجتماعی همچون سازمان‌ها دارد، چندان مورد اهتمام پژوهش‌گران مدیریت واقع نشده است. این پژوهش کوششی بوده برای ترمیم بخشی از این کاستی تا از رهگذر مطالعه‌ای مبتنی بر قوم‌نگاری معناشناختی، نحوة فهم، مقوله‌بندی و پیکربندی معناشناختی برکت در کار را نزد کارکنان یک سازمان دولتی (کمیتة امداد امام خمینی کرمان) فراچنگ آورد. روش‌ نمونه‌گیری از میان کارکنان این سازمان، بیشینة تنوع تا رسیدن به اشباع نظری بود. در این راستا، مصاحبة نیمه‌ساختاریافتة عمیق با 16 نفر از کارکنان انجام شد. به‌منظور یابش معانی برکت در کار نزد مشارکت‌کنندگان پژوهش، از روش تحلیل مضمون و برای تحلیل ابعاد تباین و مؤلفه‌های معناشناختی معانی کاوش‌شده برای برکت در کار، از روش تحلیل مؤلفه‌ای معنا استفاده شد. بر اساس یافته‌ها، پنج معنا برای برکت در کار در سازمان مورد مطالعه یافت شد که عبارت بودند از اثربخشی متعالی، کارایی، موفقیت شخصی، پایداری و تعالی. همچنین، دو بعد اکتشاف‌شدة تباین معانی ادراک‌شده برای برکت در کار عبارت بودند از بعد پی‌آمد با مؤلفه‌های معناشناختی فردی مادی، فردی معنوی، سازمانی مادی و فراسازمانی مادی؛ و بعد ره‌کنش با مؤلفه‌های معناشناختی تفویض، کار خودباورانة خردبنیاد، احسن‌العمل، کار مخلصانه و کار مفید.

کلیدواژه‌ها

• برکت
• برکت در کار
• قوم نگاری معناشناختی
• سازمان دولتی
• کمیتة امداد امام خمینی

موضوعات

• مطالعات اسلامی در مدیریت